Theorie: schijf van 5, dieetwensen, ergonomie en veiligheid, zelfredzaamheid

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Schijf van vijf 

Leerdoelen

• Je kunt de vakken van schijf van vijf noemen  
• Je kunt de vijf basisregels opnoemen 

Groente en fruit

Belangrijk vanwege: vezels,  vitamine A en C en mineralen

1

Smeer- en bereidingsvetten

Vitamine A, D en E en essentiele vetzuren.

Halverine, margarine, olien.

Bouwstof en brandstof voor ons lichaam en levert vitamines.

verzadigd vet en onverzadigd vet 

2

Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei

Eiwit, mineralen zoals calcium en ijzer, vitamine B12 en visvetzuren. Met eten van vis verlaag je risico op hart- en vaatziekten. Peulvruchten verlagen je LDL-cholesterol, helpt om je bloedvaten gezond te houden. In vlees en ei zitten veel voedingsstoffen

3

Brood, graanproducten en aardappelen

Koolhydraten, eiwit, vezels, B vitamines, ijzer en jodium. Graanproducten leveren energie en andere voedingsstoffen. 

4

Dranken

Belangrijk voor vochtbalans van je lichaam -> water, koffie en thee

5

Aan welk vakje heb je de meeste behoefte?

1. Dranken
2. Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
3. Groente en fruit
4. Brood, graanproducten en aardappelen

Kinderen 

• Eten wat de pot schaft 
• Eiwitten en calcium -> aanmaak van nieuwe cellen
• Voedingsmiddelen waarop ze kunnen kauwen  

Volwassenen 

• Eet minimaal 250  gram groente per dag
• Eet twee porties fruit per dag (200 g) 
• Gebruik volkoren graanproducten i.p.v. witte varianten 
• Gebruik zachte vetten en olie i.p.v. boter en harde margarine 
• Vermijd bewerkt vlees en vette vleessoorten 
• Eet vette vis 
• Gebruik minder zout 
• Minder frisdrank
• Meer peulvruchten 
• Dagelijks ongezouten noten 

• Dagelijks groene of zwarte thee 
• Gefilterde koffie i.p.v ongefilterde koffie 
• Minder vruchtensappen 
• Liever geen alcohol  

Hoeveelheid 

• Per dag verschillend per leeftijd + geslacht 

Basisregels 

5 basisregels: 

• Eet gevarieerd 
• Eet niet te veel en beweeg voldoende 
• Eet minder verzadigd vet 
• Eet veel groente, fruit en brood 
• Eet veilig 

Noem de 5 basisregels volgens de schijf van vijf

Dieetwensen 

Leerdoel

• Je kunt de verschillende achtergronden van dieetwensen noemen 

Dieetwensen

• Voedselallergie 
• Vegetarisch 
• Religieuze voedingsvoorschriften  

Voedselallergie 

• Koemelk
• Noten
• Bepaalde groenten en fruitsoorten
• Gluten (een eiwit dat voorkomt in bepaalde graansoorten als tarwe, rogge en gerst) 

Kinderopvang 

• Geen honing tot 12 maanden 
• Overgeven en diarree  

Vegetarisch 

•  Geen vlees of vis 
• Veganisten

• Ze willen niet dat dieren gedood worden voor de voeding  
• Tegen de bio-industrie 
• Verkeerde stoffen (verzadigde vetten, antibiotica en groeihormonen
• Milieu 
• Graan voor veevoer kan beter dienen als voedsel voor mensen 

Als je geen vlees eet maar wel melk drinkt ben je

1. Vegetarisch
2. Veganist

Religie 

• Moslims -> halal + ramadan
• Joden -> koosjer  
• Hindoes -> reïncarnatie 

Welke drie redenen voor dieetwensen hebben we besproken?

Ergonomie en veiligheid 

Leerdoel

• Je kunt benoemen wat je zelf kunt doen om ergonomisch te werken 
• Je kunt vertellen waar je op let voor veiligheid in de kinderopvang  

Ergonomie 

• Maakt je werk gemakkelijker 
• Bespaart tijd en energie 
•  Kan lichamelijke klachten voorkomen 
• Maakt het werken veiliger 

• Juiste kleding
• Goede schoenen
• Werkzaamheden afwisselen
• Niet te zwaar tillen en op de juiste manier tillen
• Niet steeds dezelfde bewegingen maken 
• Zittend werken  
• Voldoende pauzes nemen
• Openstaan voor nieuwe manieren van werken 

Veiligheid 

• Kinderen mogen niet zomaar naar buiten kunnen
• Ze moeten niet uit hun bedje of commode kunnen vallen 
• De meubels mogen geen scherpe hoeken hebben
• Geen scherpe dingen op de grond
• Alles moet schoon zijn
• De kinderen mogen niet bij een stopcontact kunnen komen
• Hekjes voor trappen 

Wat kun je doen om ergonomisch te werken?

Hoe creëer je veiligheid in de kinderopvang?

Zelfredzaamheid 

Leerdoel

• Je kunt een voorbeeld opnoemen van het stimuleren van zelfredzaamheid bij jongeren  

Stimuleren van zelfredzaamheid bij jongeren 

• Jezelf verzorgen
• Huishoudelijke taken
• Sociale vaardigheden

• Observeren
• Hulpbehoefte achterhalen
• Stimuleer om zo veel mogelijk zelf te doen  

Hoe zou jij zelfredzaamheid stimuleren bij jongeren

Tips & Tops 

Heb jij de leerdoelen behaald, waarom wel/niet?

Noteer tips en tops over de les