Brand in de natuur

• Brandweer, Veiligheid, Burgerschapskunde
• Basisschool
• Groep 4-6

Introductie

Natuurbranden komen steeds vaker voor. Oók in Nederland. In deze les leer je waardoor er brand in de natuur ontstaat en wat je kunt doen als je brand ontdekt.

Instructies

Deze docentenhandleiding geeft een uitgebreide toelichting op de lesstof en lesideeën. Handig om van te voren door te nemen. 

Lesidee:

Download de hexaflexagon.

.

De zoekplaat is ook te downloaden. De leerlingen kunnen hierop de gevaren omcirkelen.

Instructies

Brand in de natuur - Docentenhandleiding.pdf

Werkbladen

BOS - Groepen 7 en 8 Hexaflexagon Natuurbrand.pdf

BOS-Zoekplaat_Natuur_MB_Bos.pdf

Brand in de natuur

Brand in de natuur

In deze les besteden we aandacht aan brand in de natuur.

Door de klimaatverandering wordt het steeds droger in de natuur. Hierdoor ontstaan meer natuurbranden.

Goed om hier met elkaar over van gedachten te wisselen. 

Dat doen we met de volgende aandachtspunten. 

Naar volgende slide.

In deze les:

• Is een natuurbrand erg?
  
  
• Brandweer in actie.
  
  
• 112.
  
  
• Zoek het gevaar.
  
  
• Hoe verspreidt de brandt zich.
  
  
• Wat doe je bij brand in de natuur? 

Is brand in de natuur erg?
Waarom wel of waarom niet?

Is brand in de natuur erg? Waarom?

Mogelijke antwoorden:

• Bij brand in de natuur gaan veel planten en bomen dood. Dit zijn de woon-/schuilplekken van veel dieren. Zij moeten dan vluchten. Als ze niet kunnen vluchten gaan ze dood.
• Bij een natuurbrand komt veel rook vrij. Rook is ongezond.
• Door droogte en harde wind kan een natuurbrand zich heel snel uitbreiden.
• Wanneer tussen de heide het pijpenstrootje groeit, zal door dit plantje de heide niet genoeg ruimte hebben om te groeien. Daarom wordt heide ook wel bewust en gecontroleerd afgebrand. Het pijpenstrootje verbrandt terwijl de heide zich goed kan herstellen en weer zal groeien.

Video

In deze video zien we de brandweer in actie bij een natuurbrand.

01:23

Wat doe je als je een kleine natuurbrand ontdekt?

1. Je probeert de brand te blussen door erop te gaan stampen.
2. Je rent hard weg.
3. Je gaat naar een veilige plek, uit de rook, en belt 112.

Wat doe je als je een kleine natuurbrand ontdekt?

Antwoord: 

Je gaat naar een veilige plek uit de rook en belt 112.

03:08

Je fietst door het bos en ontdekt brand. Je belt 112. Maar waar ben je?

Sleep de bordjes die je in het bos tegenkomt, naar het groene vlak.
  

In het bos zie je langs wegen en fietspaden vaak ANWB paddenstoelen en bordjes met fietsrouteknooppunten. Daarop staan nummers en plaatsen.

Deze gegevens kun je doorgeven aan de centralist. Hiermee kunnen zij de plaats bepalen waar je bent.

Er is ook een speciale 112 app. Als je die gebruikt, kun je direct aangeven dat de meldkamer jouw locatie kan vinden en kun je rechtstreeks kiezen van wie je hulp nodig hebt, brandweer, politie of ambulance.

Tip voor de leerkracht:

Download de 112 app op je eigen telefoon en laat het zien aan de leerlingen.

Ook hier geldt: Gebruik de 112 app alleen in noodsituaties als elke seconde telt.

Zoekplaat

Zoek de 8 gevaren in het bos.

Antwoord

Géén vuur in de natuur, óók niet ..

• Op de tekening zie je kinderen een kampvuurtje stoken.
  - Dit is gevaarlijk omdat dit geen
    veilige plek is voor een kampvuur.
  - Er is géén volwassene bij.
  - De nog hete lucifer waarmee het
    kampvuur is aangemaakt ligt in
    het gras.
  - De kinderen zitten erg dicht bij
     het vuur. Dan kan de kleding
     misschien in brand gaan.
  
  
• Iemand blaast in de barbecue die in het gras op de grond staat. Je ziet de hete kooltjes eruit vliegen.
  - Dit is géén veilige plek om te
    barbecueën.
  - Er is géén volwassene bij.
  - Door het blazen kunnen de
    kooltjes/vonkjes het gras in brand
    zetten.
  
  
• Twee kinderen spelen met een vergrootglas in de zon.
  - Als de zon hier doorheen schijnt
    ontstaat een brandpunt. Door de
    warmte kan er brand ontstaan.
  
  
• De zon schijnt door het flesje water. Het gras begint te branden en je ziet de rook. Het kan hetzelfde werken als een vergrootglas.
  
  
• Een jongetje heeft een vuurpijl in de hand.
  - Spelen met vuurwerk is erg
    gevaarlijk. Je kleding kan in brand
    gaan of je kunt gewond raken.
  
  
• De barbecue wordt aangemaakt met een flesje brandbare vloeistof. Je herkent het gevaar aan het symbool op de fles.
  - Hierdoor kan een grote steekvlam
     ontstaan waardoor je kleding of je
     haren kunnen gaan branden.
  - Ook kan de omgeving hierdoor in
    brand gaan.
  - Maak de barbecue aan met
     aanmaakblokjes en een
     gasaansteker, maar dan wél op
     een veilige plek.
  
  
• Een man ligt in het gras te slapen met een brandende sigaret. De brandende sigaret valt op het boek en veroorzaakt brand.
  
  
• De auto is geparkeerd in het hoge gras.
  - De hete uitlaat raakt het hoge gras
     waardoor er brand ontstaat.

Antwoorden zoekplaat

Géén vuur in de natuur! Hier zie je de 8 gevaren in het bos.

Loopvuur

Kroonvuur

Vliegvuur

Grondvuur

Op deze tekening zie je hoe een brand zich door de natuur verspreidt.

De wijze waarop de verspreiding plaatsvindt heeft een naam.

Zo kennen we:

•  Loopvuur
•  Kroonvuur
•  Grondvuur 
•  Vliegvuur.

Sleep de teksten naar de plek waar dit in beeld is gebracht.

Bij een brand ontstaan vonken. De wind neemt deze mee door de lucht. Op een heel andere plek kan hierdoor brand ontstaan. Dit noemen we vliegvuur.

Een voorbeeld van een grondvuur is een brand in het veengebied. Onder de grond verspreidt de brand zich. Dit zijn erg lastige branden om te blussen. Je kunt hier dagenlang mee bezig zijn.

Een loopvuur verspreidt zich via de grassen, struiken en planten over de grond.

Als het loopvuur via hoge struiken en laaghangende takken naar boven in de bomen klimt, verplaatst de brand zich óók via de toppen van de bomen. Dat noemen we kroonvuur. Vooral dennenbomen zijn hier gevoelig voor.

Branden in boomtoppen zijn voor de brandweer erg lastig om te blussen. Gelukkig komt dit in Nederland op dit moment nog niet zo vaak voor.

Kijk goed naar deze tekening. Waar gaat het vuur en de rook naar toe?

Welke kant kun je het best op vluchten als je in het bos bent?

Beantwoord daarna de quizvraag in de volgende slide.

Blijf uit de rook!
Ga naar een veilige plek.
Maar hoe?

1. Je rent voor de brand aan.
2. Je loopt naar de zijkant van de brand.
3. Je zorgt dat je achter de brand blijft.

Blijf uit de rook! Ga naar een veilige plek. Maar hoe?

Antwoord: B

• Verlaat de plek in de richting van de openbare weg of de bebouwde kom.
• Loop niet voor de brand uit, blijf uit de rook en loop altijd haaks op de rookwolk (loop naar de zijkant van de brand). Hierdoor voorkom je dat je wordt 'ingehaald'door de brand.
• Blijf kalm, bel 112 en geef de locatie van de brand door.
  

Hier zie je de brandweer bezig met het blussen van een natuurbrand.

Het grondvuur wordt bestreden door met vuurzwepen te schoffelen over de grond.

Natuurbrandbestrijdingsvoertuigen beschikken over waterkanonnen en sproeiers. Ze hebben 4x4 wielaandrijving. Hierdoor kunnen ze zich goed verplaatsen door mul zand en op oneffen paden in de natuur.

Bij grote natuurbranden kan de hulp worden ingeroepen van het leger. Zij komen dan met een blushelikopter. Hieronder wordt een grote waterzak gehangen en boven de brand wordt het water gedropt.

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃

Met deze poll zie je hoe de leerlingen deze les hebben ervaren.

Vraag ook naar tips om deze les eventueel te verbeteren.

Tips voor het aanpassen of verbeteren van de les kunnen worden gemaild naar:

[e-mail].