Week 2 Voorzetsels

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag:

1. Dilemma op maandag
2. Verder met taak 1 t/m 3 in 'goed gebekt'
3. Behandelen taak 1 t/m 3

LESDOEL:

Je weet wat een aanwijzend en vragend voornaamwoord is en hoe je deze in een zin vindt.

LESDOEL:

• Je weet wat een voorzetsel is en hoe je deze in een zin vindt.
• Je kunt beargumenteren waarom je voor iets kiest.

Dilemma op maandag!

Dilemma op maandag

JE MOET ALTIJD ETEN MET STOFFER EN BLIK -OF- JE HAREN ZIJN BEZEMHAREN

Nu zelf aan de slag!

Goed gebekt

Maak: Afmaken tot en met 3

Dit maak je in je schrift, je schrijft niet in dit boekje!

OEFENING

In de volgende zinnen ontbreekt steeds een voorzetsel.

Weet jij welk voorzetsel dit is?

Daarna volgt een oefening waarin je de betekenis kiest van de uitdrukkingen met het voorzetsel.

In vergelijking ___ jou heb ik nog best een hoog cijfer.

1. met
2. tegen
3. voor
4. in

De kleur van de feestjurk moet overeenkomen ___ de kleur van de schoenen.

1. met
2. tegen
3. voor
4. in

Het ontbreekt mij ___ moed om met deze klus te beginnen.

1. aan
2. tegen
3. met
4. onder

Kun jij je broertje iets beter ____ de duim houden?

1. aan
2. in
3. met
4. onder

Tijdens de safari kwam John in aanraking ___ wilde dieren.

1. onder
2. aan
3. voor
4. met

Wat betekent:

bestand zijn tegen

1. vergelijking maken tussen twee dingen
2. er tegen opgewassen zijn
3. dat er iets mist
4. interesse tonen

Wat betekent:

het draait om

1. is belangrijk
2. er tegen opgewassen zijn
3. dat er iets mist
4. interesse tonen

Wat betekent:

onder de duim hebben

1. is belangrijk
2. iemand de baas zijn
3. dat er iets mist
4. interesse tonen

Wat betekent:

in ieder geval

1. wat er ook gebeurt
2. veel op iemand lijken
3. te maken hebbend met
4. nodig hebben

De jonge werknemer was niet bestand ___ de grote werkdruk.

1. met
2. tegen
3. voor
4. onder

Gelukkig heeft mijn mentor wel aandacht ___ mijn problemen.

1. met
2. tegen
3. voor
4. onder

Volgend jaar gaan we ___ ieder geval een weekje naar Berlijn.

1. onder
2. aan
3. in
4. met

Bij dat bedrijf draait het alleen maar ___ winst maken.

1. aan
2. om
3. met
4. tegen

Wat betekent:

overeenkomen met

1. vergelijking maken tussen twee dingen
2. kloppen, samengaan
3. dat er iets mist
4. interesse tonen

Wat betekent:

aandacht hebben voor

1. vergelijking maken tussen twee dingen
2. nodig hebben
3. te maken hebbend met
4. interesse tonen

Wat betekent:

behoefte hebben aan

1. wat er ook gebeurt
2. veel op iemand lijken
3. te maken hebbend met
4. nodig hebben

De jonge katjes hadden behoefte ___ warmte en bescherming.

1. onder
2. aan
3. voor
4. met

Wat betekent:

ontbreken aan

1. vergelijking maken tussen twee dingen
2. nodig hebben
3. dat er iets mist
4. interesse tonen

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

Voorzetsel

Een voorzetsel (VZ) geeft vaak plaats, tijd of reden aan

Plaats

• Op de school
• Achter het fietsenhok
• In het lokaal

Tijd

• Tijdens de fietstocht
• Voor de kerstvakantie

Reden/oorzaak

• Door de samenwerking
• Vanwege de kerstvakantie kan ik niet

Zo herken je een voorzetsel

Een voorzetsel (VZ) staat meestal voor een lidwoord of een voornaamwoord

Wat is een lidwoord?

Wat is een voornaamwoord?

• OLW Een
• BLW De en het

Voornaamwoorden

• Vragend voornaamwoord
• Aanwijzend voornaamwoord

Vragend voornaamwoord

(wie, wat, welke en wat voor (een))

Meestal staan ze aan het begin van de zin, soms er midden in. Je kan de zin vragend maken door het vragend voornaamwoord vooraan in de zin te zetten.

Wie neem je mee?

Weet je al wie je meeneemt?

Aanwijzend voornaamwoord

(deze, dit, die en dat)

Zo als de naam al zegt, wijst het iets of iemand aan.

Bij een de-woord gebruik je die of deze (de jongen die daar fietst), 

Bij een het-woord gebruik je dat of dit (het meisje dat daar loopt).

LET OP: het aanwijzend voornaamwoord kan ook zelfstandig in een zin voorkomen, het vervangt dan woorden. + een aanwijzend voornaamwoord kan ook naar een zin verwijzen. (zie theorie blz. 134)

Betrekkelijk voornaamwoord

(die, dat, wat en wie)

Een betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug naar een woord of woordgroepje dat er vlak voor staat. (zo'n woordgroepje noem je het antecedent) 

De taart die jij hebt gebakken, smaakt erg lekker. 

die verwijst terug naar de taart. 

Wat is als betrekkelijk voornaamwoord een lastige. Het antecedent kan een overtreffende trap, iets vaags of zelfs de hele zin zijn. (zie theorie op blz. 135)

Onbepaald voornaamwoord

(iets, niets, niemand, iemand, alles, men, elke, iedereen, (wat=iets)

Verwijst vaag naar iets of iemand. Je kent geen bijzonderheden van de persoon of het ding.

Hij wil iets van mijn avontuur weten.

Die meneer vindt iedereen stom. 

Samengevat:

- Vragend voornaamwoord: (wie, wat, welke, wat voor een) --> Meestal aan het begin van een vragende zin, soms er midden in. Maak de zin vragend door het voornaamwoord vooraan in de zin te zetten.

- Aanwijzend voornaamwoord: (die, deze, dat of dit) --> wijst iets of iemand aan. (je kan er letterlijk naar wijzen)

- Betrekkelijk voornaamwoord: (die, dat, wat en wie) --> verwijst terug naar het antecedent in de zin. 

- Onbepaald voornaamwoord (iets, niets, niemand, iemand, alles, men, elke, iedereen) --> verwijst vaag naar iets of iemand. Je kent geen bijzonderheden van de persoon of het ding. 

Nu zelf aan de slag!

Leer: theorie op bladzijde 150. Vragen? Vraag!

Maak: opdracht 1, 2 en 3

ZN

BLW

OLW

BN

ZWW

HWW

LV

Aanw. vnw

Vr. vnw

• Zelfstandig naamwoord
• Bepaald lidwoord
• Onbepaald lidwoord
• Bijvoeglijk naamwoord
• Zelfstandig werkwoord
• Hulp werkwoord
• Lijdend voorwerp
• Aanwijzend voornaamwoord
• Vragend voornaamwoord

MV

VZ

• Meewerkend voorwerp
• Voorzetsel

Nu zelf aan de slag!

Leer: theorie op bladzijde 178. Vragen? Vraag!

Maak: opdracht 1, 2 en 3

ZN

BLW

OLW

BN

ZWW

HWW

LV

Aanw. vnw

Vr. vnw

• Zelfstandig naamwoord
• Bepaald lidwoord
• Onbepaald lidwoord
• Bijvoeglijk naamwoord
• Zelfstandig werkwoord
• Hulp werkwoord
• Lijdend voorwerp
• Aanwijzend voornaamwoord
• Vragend voornaamwoord

MV

VZ

BWB

• Meewerkend voorwerp
• Voorzetsel
• Bijwoordelijke bepaling