3.4 - Geslachtschromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Zitten op je eigen plek

Telefoon niet zichtbaar

Boek+schrift op tafel

Planning

Woensdag - 3.3 bespreken + opdrachten

Donderdag  - 3.3 herhalen, 3.4 bespreken + opdrachten

Vrijdag - Opdrachten afmaken

Thema 3 - Genetica

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 3 - Genetica

3.1 - Fenotype en genotype

3.2 - Genenparen

3.3 - Monohybride kruisingen

3.4 - Geslachtschromosomen

3.5 - Speciale manieren van overerven

3.6 - Opvoeding of aanleg

3.4 - Geslachtschromosomen

Bladzijde 194

BiNaS: 

Doelen van deze paragraaf

Je kunt beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen

Je kunt een kruisingsschema maken voor X-chromosomale overerving en de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen hieruit afleiden

Je kunt de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden uit een stamboom over X-chromosomale overerving

Monohybride kruisingen

Eén eigenschap

Noteer als: AA, Aa of aa

- Bepalen wat genotype is

- Noteren mogelijke geslachtscellen

- Kruisingsschema maken

Vragen over (de opdrachten van) 3.3?

Chromosomen

Autosomen - 44 (22x2)

(homologe chromosomen = gelijk in lengte en vorm)

geslachtschromosomen - 2 (1x2)

X / Y 

Karyogram

Te noteren als formule: 

Normaal karyotype vrouw: [46,XX]

Normaal karyotype man: [46,XY]

Voor een organisme met 15 chromosomenparen:

[30,XX] of [30,XY]

Verdeling X/Y

Bij mensen en fruitvliegjes -> Vrouw XX, man XY

Bij vogels en sommige vissen: Man XX, Vrouw XY

Overerving

Geslachtschromosomen bevatten (net als autosomen) genen:

X-chromosomaal

Weergegeven als X^AX^A of X^AY

Vrouw: homozygoot of heterozygoot (draagster)

Man: niet homo- of heterozygoot

Kleurenblindheid

Erft X-chromosomaal over

Vrouw: kleurenblind bij homozygoot recessief genotype (X^bX^b)

Man: Kleurenblind bij aanwezigheid recessief allel (X^bY)

Wie heeft een grotere kans om kleurenblind te zijn?

B = kleurenziend                b = kleurenblind

Moeder is drager

Vragen?

Aan het werk

Maken:

40 t/m 52

Lezen: 3.5

Begrippen:

X-chromosoom

Y-chromosoom

X-chromosomaal

Draagster

Leerdoelen:

Je kunt beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen

Je kunt een kruisingsschema maken voor X-chromosomale overerving en de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen hieruit afleiden

Je kunt de frequentie van bepaalde genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden uit een stamboom over X-chromosomale overerving van nakomelingen afleiden