voorbereidingsles Mondriaan en de Haagse School

• Kunst
• Middelbare school
• Basisschool
• mavo
• Groep 8
• Leerjaar 1-4

wat weet je al over
Piet Mondriaan?

quiz: welke werken zijn van Mondriaan?

x is van 

x is van 

x is van 

Piet Mondriaan maakte niet direct zijn bekende abstracte schilderijen met vlakken in de primaire kleuren* / in rood-geel-blauw*, maar begon met zijn schilders-ontwikkeling met natuurgetrouwe landschappen.  

Dit schilderij heeft Mondriaan ruim 100 jaar geleden geschilderd.  In die tijd was dit heel erg nieuw.  Dit is de stijl waarmee hij zo beroemd is geworden.

 

Een stijl verzint een kunstenaar niet van de ene op de andere dag.

Een stijl ontwikkelt zich in stappen. Elke stap bouwt voort op de vorige en verandert er iets aan. Een groot kunstenaar blijft zich zijn leven lang ontwikkelen. 

Als je iets wil ontwikkelen, moet je ergens beginnen. Dat begin kan alleen maar iets zijn wat al dichtbij je is, iets wat je al kent. Vaak wordt je door iets of iemand geïnspireerd, alsof je 'aan-knopje' wordt ingedrukt. 

Voor Mondriaan was die iemand vooral zijn oom Frits, die kunstschilder was. Met hem mocht hij als jongen mee de natuur in om te schilderen. Oom Frits gaf hem ook schilderles.  

[druk nu op de aanknop!]

Dit is het vroegste schilderij van Mondriaan dat we kennen. Piet was toen 15 jaar! 

Kijk eens goed: vind je dit grof of fijn geschilderd? en wat kun je zeggen over de kleuren: zijn die realistisch? [of 'natuurlijk' / 'natuurgetrouw"]

Piet 

haalde eerst diploma's voor tekenleraar en daarna ging hij naar de Rijksacademie in Amsterdam want hij wilde graag kunstenaar worden, net als oom Frits.

wie of wat
inspireert jou?

Hier zie je twee landschappen. 

Ze stellen iets soortgelijks voor.

Kun je verschillen zien in de manier van schilderen?  

[NB: door op de schilderijen te klikken kun je inzoomen. Druk daarna op X om weer terug te gaan naar de les-slide]

- rechts grover geschilderd, je ziet de penseelstreken

- rechts minder details

- rechts groter verschil in licht-donker

- links zoetere kleuren

Tot halverwege de 19e eeuw werden landschappen in het atelier geschilderd. Volgens een eigen idee zetten ze dingen op het doek bij elkaar. Het moest een ideaal landschap worden. Ze gebruikten daarbij dan wel schetsjes uit de natuur. 

Toen de verftube was uitgevonden gingen steeds meer kunstenaars echt buiten zitten schilderen. Ze schilderden snel wat ze op dat moment zagen, met de kleuren en het licht van dat moment.

In Nederland deden bijvoorbeeld de schilders van de Haagse School dat. 

(schilderij links: JP Wisselingh, ca 1845 coll. Museum Flehite)

(schilderij rechts: Haagse School; JH Weissenbruch, ca 1848, coll. Kunstmuseum Den Haag)

4 werken haagse school uit de tt

Die kunstenaars van De Haagse School waren een nieuwe inspiratiebron voor Mondriaan. Daar op de Rijksacademie waren ze namelijk erge fan van. 

werken Piet uit tijd hs

En dus trok Piet er vaak op uit om net buiten Amsterdam in de natuur te schilderen. Hij had daarvoor een speciale constructie aan zijn fiets gemaakt!

vereenvoudiging, verfstreken 

zoeken zoeken zoeken

ook in deze periode was Piet altijd op zoek naar vereenvoudiging, waar gaat het nou echt om?

het  ontwikkelen van een stijl gaat dus steeds in stappen. en is afhankelijk van waar je bent en wat en wie je tegenkomt.