1hv Formuleren p.2 verbanden tussen zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Verbanden tussen zinnen

Formuleren

Nieuw Nederlands 1hv - H3

Planning

Nakijken grammatica (10)

Lezen (15)

Openen (5)

Formuleren H2 (10)

Aan de slag! (25)

Afsluiten (5)

Toetsweekstof

Grammatica H4 t/m H8 (al bijna helemaal af!)

Formuleren P. 3, 4 en 5

Lesinhoud

Formuleren H2 herhalen

Theorie formuleren H3

Samen oefenen

Zelf aan de slag

Planning boekbesprekingen invullen met rad

Formuleren H2: verwijswoorden

In teksten staan woorden die verwijzen naar andere woorden (meestal een zn) in de tekst.

De dochter die het liefst was,
 liep zingend op straat.

Waar of niet waar?

Je verwijst naar 'de vrouw' met dit of dat en naar de man met 'die of deze'.

1. waar
2. niet waar

Vul het juiste verwijzende woord in:

Een paardje ..... lange manen heeft, kun je mooi invlechten.

1. die
2. dat
3. dit
4. deze

Vul het juiste verwijzende woord in:

De huizen die daar staan zijn erg duur, maar ... hier zijn goedkoop.

1. die
2. dat
3. dit
4. deze

Vul het juiste verwijzende woord in:

Ik oefen nog een keer een mooi liedje ... ik morgen mag zingen.

1. die
2. dat
3. dit
4. deze

Vul het juiste verwijzende woord in:

Een vader .... op school komt lunchen, heet een overblijfvader.

1. die
2. dat
3. dit
4. deze

Les van vandaag

Huiswerk (15)

Openen (5)

Aan de slag! (20)

Theorie + quiz (20)

Afsluiten (10)

Doel: Ik ken de verschillende verbanden met signaalwoorden.

Aan de slag!

Wat? Lezen theorie+maken opdracht 1 en 2 van Formuleren p. 2

Hoe? Lesboek en antwoorden in schrift, blz 232

Tijd? 20 minuten

Hulp? Je mag samenwerken, zachtjes

overleggen

Klaar? Opdracht 3 maken!

Formuleren p. 2: Zinnen staan in verband met elkaar

Opsomming

Tegenstelling

Tijd (chronologie)

Oorzaak-gevolg

Reden

Toelichting (voorbeeld)

Conclusie/samenvatting

Voorwaarde

Opsomming

Er worden verschillende dingen achter elkaar genoemd.

Je herkent dit verband aan de volgende signaalwoorden:

ook, verder, bovendien, nog, daarnaast, niet alleen....maar ook, ten eerste , ten tweede 

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. Ten eerste sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk om een spannend boek te lezen.

Tegenstelling

Na een uitspraak wordt meteen het tegenovergestelde beweerd.

 

Je herkent dit verband aan de volgende signaalwoorden:

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds...anderzijds, daar staat tegenover

Evert is een avontuurlijke vent. Zijn vriend daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven.

Tijd (Chronologie)

De gebeurtenissen in de tekst worden verteld in chronologische volgorde.

 Je herkent dit verband aan de volgende signaalwoorden:

Eerst, daarna, dan, toen, eens, vroeger, nu, ooit, later, voordat, nadat

Als ik naar school ga, moet ik eerst met de trein, dan met de tram en daarna nog een stukje lopen.

Oorzaak- gevolg

Iemand doet een uitspraak die een oorzaak bevat. Daarna wordt het gevolg van die oorzaak genoemd. Je hebt geen keuze, het gevolg ontstaat altijd door de oorzaak.

Je herkent een oorzaak-gevolg aan de volgende signaalwoorden:

daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor, als gevolg van

Het pad liep schuin en had steentjes, daardoor ben ik uitgegleden.

Reden

Na of voor een uitspraak wordt een reden genoemd. Een reden geeft aan waarom iemand iets wel of niet doet. Je hebt een keuze, je kunt het ook niet doen of iets anders kiezen.

Je herkent een reden aan de volgende signaalwoorden:

daarom, want, omdat, namelijk, dus, immers

Voor het spelen van een goede voetbalwedstrijd heb je een goede conditie nodig, daarom train ik twee keer per week. 

Toelichting (voorbeeld)

Een uitspraak wordt gevolgd door een of meerdere voorbeelden.

Je herkent een voorbeeld aan de volgende signaalwoorden:

bijvoorbeeld, als voorbeeld, zoals, neem nou

Mijn moeder maakt graag Italiaanse gerechten, zoals pizza of pasta. 

Voorwaarde

Er zit een voorwaarde gebonden aan de zin.

Je herkent een voorwaarde aan de volgende signaalwoorden:

Als...(dan), indien, tenzij, wanneer, mits

Lisa mag morgen mee naar de kerstmarkt, tenzij ze haar huiswerk nog niet af heeft. 

Lisa mag morgen mee naar de kerstmarkt, mits ze haar huiswerk af heeft. 
* LET OP: Deze zinnen betekenen precies hetzelfde!

Conclusie/samenvatting

Er wordt een conclusie of samenvatting van de tekst gegeven.

Je herkent een conclusie/samenvatting aan de volgende signaalwoorden:

Kortom, dus, daarom, al met al, samengevat

Jeremy wilde niet naar de dierentuin, Sven wilde niet naar het pretpark en Yorrick wilde niet naar het zwembad. Kortom, ze konden het niet eens worden over wat ze gingen doen. 

Welk signaalwoord past?
........... het glad was, viel ik met mijn fiets.

1. Desondanks
2. Zoals
3. Tenzij
4. Doordat

Welk signaalwoord past?
Jan eet geen oliebol, .......... hij lust geen rozijnen.

1. omdat
2. maar
3. daarnaast
4. want

Welk verband?
Ik eet jouw oliebol ook op, tenzij je naar huis komt.

1. opsomming
2. reden
3. voorwaarde
4. tijd/chronologie

Welk verband?
Vorig jaar deed ik niet aan de lijn, nu moet ik wel op de kilo's letten.

1. tijd/chronologie
2. voorwaarde
3. oorzaak/gevolg
4. toelichting