FRUIT LES HVA EELCO

• Zorg en Welzijn
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 3

WELKOM 

Steenfruit

LESDOELEN

Aan het einde van de les:

1. Ken je vier verschillende soorten steenvruchten . 

2. Heb je kennis van de smaak van verschillende vruchten door deze te proeven. 

3. Ken je minimaal een nieuw weetje over de abrikozen en kersen. 

 

Waar gaat deze les over?

Deel 1 - Exotisch fruit door Mesut

Deel 2 - Citrusfruit door Jeroen

Deel 3 - Pitfruit fruit door William

Deel 4 - Steenfruit door Eelco

Welke soorten steenvruchten ken je?

Kersen

Abrikozen

Duindoornbes

Perziken

Pruimen

EEN INLEIDING IN STEENFRUIT

 Steenvruchten behoren tot de grote rozenfamilie en zijn verwant aan de pitvruchten. Alle steenvruchten behoren tot het geslacht prunus. De naam is te danken aan de steenharde pit in het midden. Ze zijn over de hele wereld te vinden maar de belangrijkste komen uit Azië. De volgende vruchten zijn steenvruchten; abrikozen, perziken, kersen, dadels, nectarines, pruimen, mirabellen maar ook olijven en dadels behoren tot de steenvruchten. Je kunt alle steenvruchten met schil en al eten dan blijft alleen de pit over. 

HOE HERKEN JE HET?

STEENFRUIT HERKEN JE DOOR

HARDE KERN OF PIT IN HET MIDDEN

VAAK ZOET, ZACHT EN SAPPIG VRUCHTVLEES

DUNNE, MEESTAL GLADDE SCHIL

VANDAAG CENTRAAL

Abrikozen                &                     Kersen

Vraag of ze deze vruchten herkennen

DE OORSPRONG & GESCHIEDENIS

De abrikozen zijn vruchten van prunus armeniaca een boom uit China, die al in de romeinse tijd in het Middelandsezee gebied geïntroduceerd is. Er zijn tegenwoordig duizenden verschillende rassen, sommige wit, andere rood of oranje.

Er zijn twee hoofdcategorieën kersen afkomstig van van twee verschillende soorten, die uit West Azië en Zuidoost-Europa komen.

Zoete kersen zijn vruchten van de prunus avium, die waarschijnlijk een van de voorouders van de zure kers prunus cerasus is.

-

 

DE VRUCHT IN NEDERLAND

Verkrijgbaarheid

Abrikoos is in de maanden juni tot en met september vers verkrijgbaar. Ze worden vaak ingeblikt of gedroogd aangeboden of verwerkt in producten als tutti frutti. Het Noord-Europese klimaat is niet gunstig voor de abrikozenteelt, de abrikozen die we hier gebruiken komen voornamelijk uit Zuid-Europese landen als Griekenland, Spanje en Turkije. Bewaar onrijpe abrikozen bij een temperatuur tussen de 16-18°C. Bij deze temperatuur rijpt het fruit en zal het zachter en zoeter worden. Rijpe abrikoos kun je het beste in de koeling bewaren bij een temperatuur van 1-4°C. Dit kan ongeveer een week.

Kersen zijn verkrijgbaar van mei tot september zowel uit Nederland en afhankelijk van het seizoen onder ander ook uit Italië, Turkije, Griekenland en Nieuw Zeeland.

Bij het inkopen van de kers zijn de volgende punten belangrijk; stevig vruchtvlees, glanzend oppervlak, niet uitgedroogd en of je de juiste soort hebt gekregen                           (zoet of zuur).

Bewaar de kersen in een brede bak bij een temperatuur van 1 tot 4 graden.

MACRONUTRIËNTEN

Eenheid per 100 gram abrikozen 

Energie kcal 60

Energie KJ 252

Water 83,4 g

Eiwit 1,4 g

Koolhydraten 11,5 g

Suikers 7,7 g

Abrikozen zijn vezelrijk en bevatten veel vitamine E en antioxidanten. Als mineraal komt kalium veel voor in de abrikoos. Dit mineraal zorgt voor een goede bloeddruk en is een belangrijke schakel in het functioneren van zenuwen en spieren.

Eenheid per 100 gram kersen

Energie kcal 54

Energie KJ 228

Water 84,9 g

Eiwit 0,5 g

Koolhydraten 12,0 g

Suikers 11,5 g

Kersen bevatten veel koolhydraten. Door het hoge suiker gehalte is deze vrucht een goede bron voor snelle energie. Daarnaast is de kers rijk aan de rode kleurstof antochocyaan, wat erg goed is voor de gezondheid.

PECTINE EN OXIDATIE

Pectine wordt gebruikt als geleer- en bindmiddel en als stabilisator

ABRIKOOS

De abrikoos is een

pectine-rijke vrucht.

Wordt veel gebruikt in jam.

Abrikozen worden meestal met 

zwaveldioxide behandeld om 

hun overvloed aan beta caroteen en 

andere carotenoïden, vitamine c en

verse smaak te behouden.

KERS

De kers bevat veel vitamine A, dit is een antioxidant die de vrije radicalen uit je lichaam verwijderd.

In Kersen zit weinig pectine.

WEETJES

ABRIKOOS

KERS

Het grootste deel van de abrikozenteelt wordt industrieel verwerkt omdat de vrucht zeer kwetsbaar is tijdens transport.

 Abrikozenpitten bevatten de giftige stof cyanide (blauwzuur) die in te grote hoeveelheden kan leiden tot ziekten. De stof wordt in de industrie uit de pit gehaald waarna de pit word fijngemalen en verwerkt wordt in bijvoorbeeld marsepein. Abrikozen behoren niet tot de allergenen, maar kunnen wel jeuk in de mond veroorzaken.

Het kersenseizoen is een begrip in Nederland. Uit de kersenboomgaarden van Prestige komen tijdens het seizoen de lekkerste zoete kersen. Veel en harde regen zijn grote vijanden van de kers. Er blijft dan vaak water in het kuiltje van de kers liggen, hierdoor barst de bovenkant open. Vandaar dat er veel onder overkappingen wordt geteeld.In de kersenbomen kan veel tak- en bloemsterfte plaats vinden: Monillia rot zorgt ervoor dat de bloesem afsterft.

WAT WEET JIJ? 

Zoek allemaal in je groep een weetje die je nog niet kent en deel deze met de groep. Kies de beste en schrijf deze op. 

BEREIDINGSTECHNIEK

ABRIKOOS

Verse abrikozen pocheren

Verse abrikozen drogen

Gedroogde abrikozen wellen

Verse abrikozen konfijten

Verse/gedroogde koken tot jam

Verse abrikozen pureren tot vruchten puree of sap voor gel, bavarois ,of ijs.

Inleggen met brandewijn voor boerenmeisjes, dit is heerlijk om te verwerken tot ijs. 

Gedroogde abrikozen verwerken in een mince pie.

KERS

Kersen koken met kirsch

Kersen inleggen rode wijn azijn

Kersen verwerken in een clafoutis en afbakken

Kersen pureren tot vruchten puree of sap voor gel, bavarois of ijs.

Kersen inleggen met amaretto, of suiker siroop  zoals amarena kersen.

ONTDEKKINGEN UIT DE PRAKTIJK

ABRIKOOS

- Abrikozen likeur

- Abrikozen gepocheerd met chocolade munt, matcha, amandel en citroen sorbet.

-Gedroogde abrikozen als tutti frutti met granola en yoghurt. (superfood)

-Abrikozen kombucha 

(gefermenteerde drank)

KERS

-Kersen likeur

-Saus van kersen bij wild 

-Op de BBQ gebakken clafoutis 

(amandel beslag)

-Kersen gevuld met pinda spijs.

-Kersen en chocolade gaan ook goed samen zoals Mon Cheri en de Schwarzwalder Kirschtorte.

-Kersen en brie gaan ook goed samen.

FILPMJE VAN YOUTUBE OVER EEN TREND EN VAN TE VOREN VRAGEN OF DE STUDENTEN EEN TREND KUNNEN BENOEMEN

TRENDS

ABRIKOOS

Gedroogd fruit en dus ook abrikozen worden bij het ontbijt gegeten met yoghurt en granola. Het wordt gezien als een gezond ontbijt.

Het wordt ook veel gebruikt bij garnering van gebak en taarten.

KERS

Kersen worden veel gebruikt voor smoothies om gezond de dag te beginnen.

Kersen kleuren ook mooi in een fruitschaal waar dit als handfruit wordt gepakt.

Kersen vertragen het verouderingsproces. (ze zijn goed voor de huid)

DUURZAAMHEID

ABRIKOOS

Ook gedroogd veel gebruikt. Ontstaan door veel breuk tijdens het transport.

Afstand tussen die de abrikoos aflegt is 3.400 kilometer. 

De NVWA houdt zich bezig met het bewaken van de gezondheid van de planten en gewassen. Er zijn regels voor het bestrijden van ziekten en plagen 

die steenfruit aantasten.

-

KERS

De raad voor planten rassen heeft het kwekersrecht beschreven.: Sommige rassen van steenfruit zijn beschermd wat betekend dat kwekers auteursrecht hebben op hun unieke ras. 

De afstand die een amarene kers aflegt is 1.300 kilometer.

Kersen uit de Betuwe hebben minder impact op ecologische voetafdruk.

Minder afstand minder benzine. 

EINDE STEENFRUIT

PROEVERIJ PIT EN STEEN

Aan het einde van de les:

1. Weet je welke vier soorten fruit er zijn. 

2. Ken je minimaal 1 soort nieuw fruit en weet je daar iets over! 

NO TIME TO WATSE, TIME TO TASTE

WAAROM HEB JE VOOR DEZE
WORKSHOP GEKOZEN?

HOE KAN IETS SMAKEN?

VRUCHT NUMMER 1

Passievrucht

WEETJES

- Veel vitamine C

- Veel vezels voor spijsvertering

- Veel in gezichtscreme gebruikt tegen veroudering van de huid

VRUCHT NUMMER 2

Pitahaya

WEETJES

- Wordt drakenfruit genoemd

- Wordt gebruikt voor gezichtsmaskers

- Komt uit Azie

VRUCHT NUMMER 3

Kumquat

WEETJES

- In het Chinees "gouden sinaasappel

- Schil kan gegeten worden

- Verlaagt de cholesterol

VRUCHT NUMMER 4

Mango

WEETJES

- Populairste vrucht & 500 soorten

- Versterkt immuunsysteen (A&C)

- Met de pit een nieuwe plant laten groeien en een geluksbrenger. 

VRUCHT NUMMER 5

Elstar

WEETJES

- Komt uit Nederland, ontstaan in 1955

- Veranderen van kleur in seizoenen

- Veel gebruikt in de keuken  

VRUCHT NUMMER 6

Physalis

WEETJES

- Wordt vuurvliegje en lampion genoemd

- Helpt tegen ontstekingen

- Komt uit Peru

VRUCHT NUMMER 7

Peer

WEETJES

- Een van de oudste vruchten (3000 jaar)

- Er zijn ook naakte peren

- Typische vorm

VRUCHT NUMMER 8

Limoen

WEETJES

- Ontstaan in Zuid Oost Azie

- Goed voor je maag, griep en hoesten

- Zout met limoen helpt roest te verwijderen

VRUCHT NUMMER 9

Abrikoos

WEETJES

- Goed voor je hart (kalium)

- De vrucht van de lenteWordt gebruikt voor gezichtsmaskers

- Het is een superfood

VRUCHT NUMMER 10

Carambola

WEETJES

- Wordt sterfruit genoemd

- Laag in calorieen

- Bestaat voor 90% uit water, dus goed voor de dorst

VRUCHT NUMMER 11

Buddha's hand

WEETJES

- Soort citroen

- In de Boeddhistische cultuur betekent het geluk en rijkdom. Offer voor bescherming

- Geen vruchtvlees

OPRUIMEN

PER GROEP, LUISTER NAAR DE INSTRUCTIES VAN MENEER. 

Hoe vonden jullie het vorige week gaan?

Proeven ging goed

Bijna iedereen deed goed mee

Afspraken op het bord schrijven:

- Naar elkaar luisteren

- Hand opsteken

- Actief meedoen

Wie denkt nu: Ik kan me daar niet aan houden?

LESDOELEN WEEK 1

Aan het einde van de les:

1. Weet je welke vier soorten fruit er zijn. 

2. Ken je minimaal 1 soort nieuw fruit en weet je daar iets over! 

WELKOM