Les Fakenieuws

• Wereldoriëntatie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Fake news

Opdrachten over het herkennen van nepnieuws. 

Bron: wikiwijs.

Werk in een tweetal!

Wat ga je leren en doen?

In deze les ga je aan de slag met opdrachten over nepnieuws, ofwel 'fake news'. Geloof jij alles wat je leest op internet en op social media? Hopelijk niet. Je hebt vast wel eens een gek bericht op social media voorbij zien komen. Nieuws dat te mooi was om waar te zijn, overduidelijk nep of een bericht dat je aan het twijfelen bracht. 

De opdracht bestaat uit drie stappen, elke stap begint met een introductie, daarna volgen de opdrachten, een invulslide voor de antwoorden en een filmpje. 

Maar eerst: met wie maak je deze opdracht?

Stap 1

 Steeds vaker verschijnen er nep nieuwsartikelen op social media. Dit nieuws lijkt dan net echt, maar is het niet. Deze stap gaat over het herkennen van nepnieuws.

Maar eerst... herkennen jullie de man op deze afbeelding?

'Als ik de strijd om het presidentschap aan zou gaan, zou ik dat doen als Republikein. Zij zijn de domste groep stemmers van het land. Ze geloven alles wat Fox News vertelt. Ik kan liegen en ze geloven het nog steeds. Ik weet zeker dat ik veel stemmen zou krijgen.'

Dit bericht uit 1998 over Donald Trump is nep. Hij heeft dit nooit gezegd. Toch is deze afbeelding door veel mensen gedeeld op facebook of andere social media. Ze wilden het misschien geloven en de foto met het citaat kwam blijkbaar geloofwaardig over.

Opdrachten

1.1 Bespreek in je groepje of je wel eens te maken hebt gehad met nepnieuws en hoe je wist of het nep was.

1.2 Probeer op internet een voorbeeld te vinden van een nep nieuwsbericht.

1.3 Bedenk drie tips die je kunt gebruiken om nep nieuws te herkennen.

Verwerk de antwoorden op de volgende slide.

Met de opdrachten van deze stap ben je ongeveer 15 minuten bezig. Daarna bekijk je samen een filmpje (na de slide waar je de antwoorden van stap 1 geeft).

Verwerk hier de antwoorden van de eerste stap

Filmpje

Bekijk nu het filmpje op de volgende slide!

Stap 2

In deze stap denk je na over de gevaren van nep nieuws. Je gaat in gesprek met een klasgenoot en bespreekt de vraag waarom het belangrijk is om nep nieuws te herkennen.

Opdrachten

2.1 Bespreek in je groep wat volgens jullie de gevaren zijn van nepnieuws en waarom mensen hier alert op moeten zijn. Maak aantekeningen.

2.2 Zoek een bron op internet die schrijft over nepnieuws en de gevaren ervan. Noteer wat volgens deze bron de gevaren van nepnieuws zijn.

2.3 Bespreek in je groep wie er nepnieuws berichten plaatst: bedrijven? individuen? organisaties?

2.4 Bespreek in je groep om welke redenen nepnieuws wordt verspreid. Maak aantekeningen.

Met de opdrachten van deze stap ben je ongeveer 15 minuten bezig. Daarna bekijk je samen een filmpje (na de slide waar je de antwoorden van stap 1 geeft).

Vul hier jullie antwoorden in van stap 2

Filmpjes! 

Bekijk de twee filmpjes in de volgende slides

Stap 3

In deze derde stap maak je je eigen nep nieuwsbericht. Daarna plaats je dit bericht om te zien wat voor reacties je krijgt op social media. LET OP: het is niet toegestaan om kwetsende berichten te schrijven over een klasgenoot, leraar, etc. Het mag voor niemand vervelend worden!

Opdrachten

3.1 Bedenk in duo's wat voor nepbericht je wil schrijven. Het mag iets geks zijn, maar niet zo gek dat het echt niet geloofwaardig is. Het is de bedoeling dat anderen geloven dat het echt waar is. Je mag je bericht ook baseren op iets dat echt waar is, maar waarbij je de waarheid verdraait, of waaraan je dingen toevoegt die niet waar zijn. Om geloofwaardig te zijn, moet het bericht wel gaan over iets dat jij normaal gesproken best zou delen of appen. Klasgenoten zullen je niet snel geloven als je schrijft over iets dat jou totaal niet interesseert of waarvan je helemaal geen verstand hebt. Ze moeten jou als betrouwbare bron zien.

Opdrachten (vervolg)

3.2 Schrijf met je duo de tekst van het nep nieuwsbericht OP PAPIER. Denk erover na hoe je ervoor kunt zorgen dat het geloofwaardig is. Maak evt. een foto om bij je nieuwsbericht te plaatsen. PLAATS OF DEEL HET BERICHT NOG NIET!

LET OP: je mag in je bericht geen klasgenoten of docenten bespotten! Doe je dit wel, dan volgen er maatregelen.

Opdrachten (vervolg)

3.3 Laat jullie nieuwsbericht lezen aan een of meer andere duo's. Zelf bekijk je ook het bericht van een of meer andere duo's. Schrijf tips op voor elk van deze duo's. Lees de tips die andere duo's jou hebben gegeven, en kijk of je nog iets wil aanpassen aan je nieuwsbericht.

3.4 Deel je bericht via social media (groepsapp, Instagram, Snapchat, etc.) en wacht de reacties af. Geloven mensen je bericht? Hoe reageren ze? Gaan ze jouw bericht delen?

Verwerk hier de antwoorden van stap 3