Ethiek

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Inleiding 

In je werk handel je ethisch en integer. Je doet je werk goed en houdt rekening met de verwachtingen en behoeften van de cliënt. Dagelijks moet je verschillende keuzes maken. Sommige zijn snel genomen, andere kosten wat meer tijd. 

Ethiek

Ethiek

''Nadenken over wat goed en fout handelen is''

Ethiek is onderdeel van filosoferen. Grondlegger: Socrates, Athene (469 v.Chr.)

Geweten 

De normen, de regels die je van huis uit hebt geleerd, heb je je eigen gemaakt. Tijdens de opvoeding worden de regels ingeprent in het bewustzijn van het kind. Er vormt zich een geweten. Geweten is iets in ons dat zegt wat goed of slecht is. Een soort moreel besef.

Geweten   2

Een belangrijk onderdeel van het geweten bestaat in geboden en verboden, zoals niet liegen, niet discrimineren, je plicht doen, naar je ouders luisteren, enzovoort.

Als professional lever je goede zorg, maar dit is meer dan alleen maar technisch de juiste handelingen uitvoeren. Het gaat over mensen, mensen met eigen waarden, normen, behoeften en verwachtingen.

Moreel dilemma

Elke dag kom je wel in aanraking met grote of kleine voorvallen waarbij je voor jezelf moeten bepalen wat goed is, minder goed of helemaal niet goed.  

Een moreel dilemma; 

• Mag je liegen om iemands leven te redden? 
• Mag je om iemand te helpen een belofte of contract breken?
• Een moreel dilemma is een keuzeprobleem, waarbij twee (ethische) waarden tegen elkaar worden afgewogen.

Verschil ethiek en moreel 

Je ethisch gedragen” betekent dus dat je nadenkt over hoe je moet handelen. 

“Je moreel gedragen” betekent dat je handelt volgens je eigen moraal. Handelen volgens je eigen moraal is iets dat je eigenlijk zonder nadenken moet kunnen. Het wordt pas spannend als je aan ethiek gaat doen.

Wat zou jij doen?

Ethische kwesties

Gelukkig hoef je je in het dagelijks werk niet steeds af te vragen welke handeling goed is en welke fout. 

• geldende wetgeving
  
• een beroepscode
  
• de beroepsethiek
  
• protocollen en richtlijnen
  
• aanvullende voorwaarden in een arbeidsovereenkomst.

Moreel beraad

Fase 1: de situatie en het dilemma

• Wat is precies de situatie?

• Wat is het ethisch dilemma, waarom en voor wie?

Fase 2: de analyse

• Wat zijn jouw handelingsmogelijkheden en wat zijn daar de voor- en nadelen van?  

• Welke waarden en normen spelen een rol in dit dilemma? Voor jou en voor betrokkenen?

• Welke belangen spelen een rol in dit dilemma? Voor jou en voor betrokkenen?

• Staat er iets in de beroepscode over dit onderwerp?

Fase 3: de besluitvorming

• Rangschik de verschillende keuzes. Welke keuze maak je eerst, welke daarna en welke daarna? 

• Naar welke beslissing neig je en waarom?

• Als het mijzelf betrof, zou ik de oplossing dan kunnen accepteren?

• Zou je andere cliënten op dezelfde wijze behandelen?

• Wat is je besluit? Verantwoord je besluit en je handelen tegenover de cliënt.

Fase 4: de uitvoering van het besluit en de evaluatie van de uitwerking

Moreel beraad voeren

Opdracht 12/13

Casus

Geef een korte situatie beschrijving waarin ethiek voorkwam.

Maak reflectieverslag

inleveren docent