H7.1 les 3 indicatoren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H7.1 Les 3 Indicatoren

NOVA

4VWO

Deze les

- terugblik op de vorige les: kun je de pH van zure en basische oplossingen berekenen?

- uitleg indicatoren

- zelf aan het werk

check 1:

Bereken de pH van een oplossing met [H3O+] = 1,5 M.

Geef je antwoord in het juiste aantal significante cijfers

uitwerking

pH = - log [H3O+] = - log (1,50) = - (0,176) = -0,176

concentratie in 3 significante cijfers, dus pH 3 decimalen

check 2:

Bereken de [OH-] in een oplossing met pH = 13,12

Geef je antwoord in het juiste aantal significante cijfers

uitwerking

pOH = 14 - 13,12 = 0,88

[OH-] = 10-0,88 = 0,13 mol/L

pH 2 decimalen = concentratie in 2 significante cijfers

Vergeet de eenheid niet!

Opgave 10b (= straks huiswerk)                 dia 1

Aanpak opgave 10b (= straks huiswerk)                 dia 2

Wat kan ik uitrekenen met het gegeven?

Wat heb ik nodig om gevraagde te kunnen uitrekenen?

leerdoelen van deze les

Aan het eind van deze les:

- kun je uit de kleur van een indicator de pH van een oplossing afleiden

- kun je geschikte indicatoren selecteren om de pH van een oplossing te bepalen

H7.1 pH  - zuurgraad

• De zuurgraad van oplossingen noemen we de pH-waarde
• pH-schaal loopt (meestal) van 0 tot 14
• Hoe zuurder de oplossing, hoe lager de pH
• Hoe basischer de oplossing, hoe hoger de pH
• Een neutrale oplossing heeft pH 7
• In de scheikunde is het niet zuur vs. zoet
   maar zuur vs. basisch

herhaling

H7.1 pH meten

• Met een pH-meter (zeer nauwkeurig)

• Met indicatoren: kleurstoffen waarvan de kleur afhankelijk is van de pH (minder nauwkeurig)

• universeel indicatorpapier
  
• indicator-oplossingen

Indicator = 

Een indicator = een stof die van kleur verandert als de pH verandert

In het volgende filmpje zie je hiervan een voorbeeld

H7.1 zuur-base indicatoren 

Bekende zuur-base indicatoren staan met omslagtrajecten in Binas 52A

Zo lees je Binas tabel 52:

check:

Welke kleur krijgt de indicator thymolblauw bij pH = 10,0 ?

Welke indicator heeft 2 omslagtrajecten?

Welke kleur krijgt de indicator thymolblauw bij pH = 10,0

1. rood
2. geel
3. groen
4. blauw

pH bepaling

Je verdeelt een oplossing over twee reageerbuizen. Aan buis 1 voeg je 2 druppels methylrood toe, de oplossing kleurt geel. Aan buis 2 voeg je 2 druppels fenolrood toe, de oplossing kleurt opnieuw geel. 

Wat kun je zeggen over de pH van de oplossing? Gebruik Binas 52A.

Voor de bepaling van de pH van een oplossing, schenk je een beetje van de oplossing in twee reageerbuizen. Aan buis 1 voeg je 2 druppels methylrood toe, de oplossing kleurt geel. Aan buis 2 voeg je 2 druppels fenolrood toe, de oplossing kleurt opnieuw geel. Wat kun je zeggen over de pH van de oplossing? Gebruik Binas 52A.

1. pH tussen 4,8 en 6,0
2. pH = 6,0
3. pH = 6,6
4. pH tussen 6,0 en 6,6

Uitleg 

• Methylrood kleurt geel bij een pH hoger dan 6,0.
• Fenolrood kleurt geel bij een pH lager dan 6,6.
• Dus 6,0 < pH < 6,6

Met welke indicatoren kun je zo nauwkeurig mogelijk een oplossing met pH 4,6 bepalen? Gebruik Binas 52A.

Met welke indicator(en) kun je zo nauwkeurig mogelijk een oplossing met pH 4,6 bepalen? Gebruik Binas 52A.

1. Broomkresolgroen
2. Broomkresolgroen en methyloranje
3. Broomkresolgroen en methylrood
4. Methyloranje en methylrood

Uitleg 

• Omslag methyloranje: 3,2 - 4,4
• Omslag broomresolgroen: 3,8 - 5,4
• Omslag methylrood: 4,8 - 6,0

Bij pH 4,6:

• broomkresolgroen (kleurt groen)-> pH tussen 3,8 en 5,4
• broomkresolgroen (kleurt groen) + methyloranje (kleurt oranjegeel) -> pH tussen 4,4 en 5,4
• broomkresolgroen (kleurt groen) + methylrood (kleurt rood) -> pH tussen 3,8 en 6,0
• methyloranje (kleurt oranjegeel) + methylrood (kleurt rood) -> pH tussen 4,4 en 4,8

Laatste optie is dus meest nauwkeurig.

H7.1 eigen werk

Doorlezen H7.1 – het bepalen van de pH

Leren blauwgedrukte begrippen

Bestuderen voorbeeldopdracht 3

Maken + nakijken opgaven 9 en 10 

Heb je ook opgave 1 tm 8 geoefend en nagekeken?