H4 Herhaling

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

H4 Werk aan de winkel

§ 4.1 Sta je sterk in je werk?

§ 4.2 Waar kun je werken?

§ 4.3 Kun je aan het werk?

§ 4.4 Werk voor iedereen?

Herhaling

CAO

collectieve arbeidsovereenkomst

wordt afgesloten tussen werkgevers(organisaties) en vakbonden

geldt voor alle werknemers in een bepaalde bedrijfstak, bijv. horeca of detailhandel

vakbonden = werknemersorganisaties (komen op voor de belangen van de werknemers)

Marktvormen:

- monopolie

- oligopolie

- volkomen concurrentie

- monopolistische concurrentie

Zie par. 3.4

Ondernemingsvormen:

- eenmanszaak 

- vennootschap onder firma       

   (vof)

- besloten vennootschap (bv)

- naamloze vennootschap (nv)

- stichting

Zie par. 4.2

Zzp'er 

- 1 eigenaar

- heeft geen personeel 

- privé aansprakelijk

- winst = inkomen, dus

  inkomstenbelasting

Eenmanszaak

- 1 eigenaar 

- kan personeel hebben

- privé aansprakelijk

- winst = inkomen, dus

   inkomstenbelasting

Vof 

- 2 of meer eigenaren (vennoten of firmanten)

- kan personeel hebben

- privé aansprakelijk 

- winst = inkomen, dus

   inkomstenbelasting

Voordelen van vof

- samen meer geld inbrengen

- taken verdelen

- bedrijf gaat door als één van de vennoten ziek wordt

BV (Besloten Vennootschap)

• Eigenaren zijn aandeelhouders
• Directeur in loondienst 
• Niet iedereen kan aandelen kopen     
• Over de winst wordt vennootschapsbelasting betaald 
• Winst aan aandeelhouders = dividend 

NV (Naamloze Vennootschap)

• Eigenaren zijn aandeelhouders
• Directeur in loondienst 
• Iedereen kan aandelen kopen   (effectenbeurs)  
•  Over de winst wordt vennootschapsbelasting betaald 
  
• Winst aan aandeelhouders = dividend  

• Niet-commerciële rechtsvorm;
• Opgericht op een bepaald (maatschappelijk) doel te verwezenlijken;
• Bestuur is niet privé aansprakelijk;
• Kan wel werknemers in dienst hebben;
• Voornaamste inkomstenbron: donaties en subsidies.

Stichting

Productiesectoren

Primaire sector

Landbouw, mijnbouw en visserij

Secundaire sector

Industrie, bouw en ambacht

Tertiaire sector

Commerciële dienstverlening (bijv. kapper, marktkoopman, winkels en horeca).

Winst als doelstelling.

Quartaire sector

Niet-commerciële dienstverlening (bijv. leraar, politieman, arts en brandweer).

Geen winstdoelstelling.

Arbeidsmarkt

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

Frictie werkloosheid

Bijv. je hebt net je diploma gehaald, maar je nieuwe baan start pas over 2 maanden. Je bent dus 2 maanden werkloos.

Seizoenswerkloosheid

Je bent ijsverkoper, dan heb je in de winter bijna nooit werk en ben je tijdelijk werkloos.

Conjuncturele werkloosheid

Soms zit de economie tegen: bedrijven gaan failliet, werknemers worden ontslagen en daardoor hebben veel mensen minder geld te besteden. Er worden dus minder producten gekocht. Daardoor hoeven er minder producten gemaakt te worden: werknemers worden ontslagen. Dit is tijdelijk.

Structurele werkloosheid

De banen zijn voor altijd verdwenen:

- machines en computers nemen het werk over van mensen.

- productie wordt verplaatst naar lage lonenlanden.

- (bijna) niemand wil de producten meer kopen, dus hoeven ze niet meer gemaakt te worden.

- je hebt een opleiding waar geen werk meer in te vinden is.

Regionale werkloosheid

Niet overal is de werkloosheid even groot. 

Wat heb je geleerd?

Wat heb je geleerd?

Welke wet gaat over gezonde en veilige werkomstandigheden?

1. Algemene wet gelijke behandeling
2. Arbeidstijdenwet
3. Arbowet
4. Wet minimumloon

Welke partijen sluiten samen
een CAO af?

1. werknemersorganisaties & vakbonden
2. de regering & vakbonden
3. werkgeversorganisaties & vakbonden
4. de regering & werknemersorganisaties

Juist of onjuist?
Een vaste baan heeft een contract
voor bepaalde tijd.

1. Juist
2. Onjuist

Je bent persoonlijk aansprakelijk
bij een ...

1. BV
2. Vof
3. stichting

Wanneer je een bedrijf begint met een partner en beide partners hebben evenveel rechten en plichten. Welke rechtsvorm begin je dan?

1. Vof
2. BV
3. NV

Een webdesigner werkt in de ...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Een bloemenkweker werkt in de ...

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Waaruit bestaat de vraag naar arbeid?

1. beroepsbevolking
2. werkzoekenden
3. werkenden + werkzoekenden
4. bedrijven + overheid

Wanneer is er sprake van werkloosheid?

1. Als de vraag groter is dan het aanbod
2. Als de vraag kleiner is dan het aanbod

Juist of onjuist?
Conjuncturele werkloosheid
is blijvend.

1. Juist
2. Onjuist

Wanneer de mens wordt overgenomen door een machine is
dat ........... werkloosheid.

1. frictie
2. structurele
3. regionale
4. conjuncturele