Actieve werkvormen

• Bedrijfsadministratie
• Beroepsopleiding
• ISK

Activerende didactiek

Welkom bij de training activerende didactiek

2 december

15.30-19.00

Lisette van Lienden

Regius college Schagen

Doelen van de training

• Je neemt je eigen werkvormen onder de loep;

• Je leert hoe je jouw leerlingen/studenten laat reflecteren op hun eigen leerproces;

• Je leert hoe feedback de leerlingen/studenten helpt de beste resultaten te boeken;

• Je leert hoe je jouw lessen een activerende structuur kunt geven, door niet zomaar kennis over te dragen, maar door leerlingen/studenten zelf aan het werk te zetten.

Opwarmertje ( 5 min)

Doel: elkaar leren kennen

Overeenkomsten en verschillen

1. Loop door de klas

2. Probeer iemand met dezelfde overeenkomsten te vinden.

3. Het moeten originele overeenkomsten zijn.

4. Als de muziek stopt zorg je dat je iedereen gesproken hebt en je bij iedereen een overeenkomst kan vertellen.

Hoe kan jij deze werkvorm inzetten in jouw les?

Programma

1. Opwarmertje (10 min)

2. Begintaak (10 min)

3. Theorie (10 min)

4. Binnen cirkel/buitencirkel (15 min)

5. Twee feiten, één leugen (10 min)

6. Tweepraat (10 min)

7. Kennis activatie quiz (10 min)

8. Pauze (15 min)

9.  Blooket en Claude (15 min)

10. Pauze (15 min)

11. Aan het werk (30 min)

12. Uitvoering (30 min)

13. Afsluiting: 3, 2, 1  (10 min)

De begintaak

Doel: nadenken over wat je al weet over activerende didactiek

• Een korte activiteit of opdracht die je op het bord hebt geschreven, op de tafel van de leerlingen legt of uitdeelt 
• Een effectieve strategie voor het opvolgen van het leerproces van de leerlingen.

De begintaak

Activatie van voorkennis gebruiken in de les:

1. Beslis over welke zaken die aan bod komen tijdens de les je de leerlingen vooraf wilt laten nadenken.
   
2. Laat leerlingen de begintaak invullen.
   
3. Bespreek de antwoorden met de volledige klas onmiddellijk na het invullen van de begintaak of bespreek de antwoorden systematisch tijdens de les.

Nu jij! (10 min)

Schrijf op:

1. Welke vormen van activerende didactiek ken je al?

2. Wat is tot nu toe het mooiste dat je gedaan hebt?

3. Wat is jouw activerende didactiek-droom?

Activerende didactiek

Overkoepelend begrip voor alle didactische en pedagogische interventies die de docent gebruikt om de leerling te activeren.

De interventies die worden gekozen heten activerende werkvormen.

Activerende werkvormen zijn een middel, geen doel!

Je stimuleert het brein van leerlingen en je daagt ze uit om actief deel te nemen.

Wat is leren volgens jou?

Maak een kleine tekening die voor jou weergeeft wat leren is.

Leerbreinprincipes

Hoe laten we onze hersenen leren?

1. Veilige leeromgeving 

2. Nieuwsgierigheid moet gestimuleerd worden

3. Krachtige leeromgeving

4. Herhalen en oefenen

5. Interactie

6. Focus

7. Betrekken zintuigen

8. Voortbouwen op bestaande voorkennis

9. Positieve feedback

10. Sturing en structuur

Kenmerken activerende werkvormen

1. Leerlingen zijn actief betrokken bij het leerproces

2. Interactie staat centraal

3. Aansluiting bij voorkennis en interesse van leerlingen

4. Variatie in werkvormen

5. Autonomie en eigenaarschap

6. Integratie van feedback en reflectie

Hoe kan je de leerbreinprincipes koppelen aan de kernmerken van activerende werkvormen?

Wat is er nodig?

• Duidelijke leerdoelen
• Goede voorbereiding
• Actieve rol van de docent
• Veilig en stimulerend klimaat/geschikte leeromgeving
• Differentiatie
• Tijd en tempo
• Evaluatie en reflectie
• Gebruik van technologie
• Afstemming op de groep

Voorwaarden 

1. Het leren en denken van leerling wordt geactiveerd

2. Het leren van jouw leerlingen wordt zichtbaar gemaakt

3. Jij en jouw leerlingen doen iets met de opbrengst

4. De samenwerking tussen leerlingen wordt benut.

Instructie bij activerende werkvormen

Binnencirkel/buitencirkel (10 min)

Doel: aan het einde van de opdracht begrijp ik de kenmerken van activerende didactiek

Wat: een activerende opdracht: binnen en buitencirkel

Hoe: we gaan een binnen en buitencirkel maken

Vorm een binnen- en buitencirkel en zorg dat je een paar vormt.

Ga tegenover elkaar staan en luister naar de vragen die Lisette stelt. Er zullen drie vragen zijn en dus drie rondes gedeeld worden.

Met wie: je werkt samen met de persoon die in de binnen of buitencirkel staat.

Hulp: van Lisette als jullie er niet uitkomen

Tijd: 5 min

Uitkomst: je onthoudt goed wat je verschillende partners in de binnen of buitencirkel hebben gezegd. We bespreken de opdracht klassikaal na.

Laat de deelnemers terugkeren naar hun plek en kort reflecteren:

Welke ideeën vonden ze inspirerend?

Welke kenmerken zouden ze meer willen toepassen in hun eigen lessen?

Benadruk dat deze kenmerken belangrijk zijn voor activerende didactiek en hoe deze direct toepasbaar zijn in hun lespraktijk.

Vragen

Vraag 1:

Hoe zijn leerlingen actief betrokken in jouw lespraktijk?

Vraag 2:

Hoe zorg jij voor een veilige leeromgeving?

Vraag 3:

Welke leerbreinprincipe krijgt in jouw lespraktijk momenteel minder aandacht?

Twee feiten, één leugen (10 min)

Doel: ik begrijp de theorie van activerende didactiek en kan voorbeelden bedenken

1. Schrijf twee feiten en één leugen op over de theorie die zojuist voorbij is gekomen (5 minuten bedenken, 5 minuten uitvoeren)

2. Leg de opdracht voor aan je buurman/buurvrouw.

3. Welke twee zijn feiten en welke is een leugen?

4. Als jullie allebei aan de beurt zijn geweest bespreek dan de uitkomst.

5. We bespreken na in de groep.

Tweepraat (10 min)

Doel: ik kan de voorwaarden voor activerende werkvormen koppelen aan voorbeelden.

1. Jullie krijgen een opdracht en denktijd.

2. Bepaal samen wie begint. Geef om de beurt een korte reactie op het geformuleerde antwoord van jouw partner.

Vraag aan jullie (bespreek in tweepraat). 

Leg uit aan de hand van de theorie waarom 'twee feiten en één leugen voldoet aan de voorwaarden van activerende werkvormen'.

3. We bespreken na in de groep.

Kennis activatie quiz (10 min)

Doel: ik kan de opgedane kennis uitleggen

• Maak tweetallen.
• Bedenk samen twee vragen over de stof
• Geef je vragen aan Lisette
• Bedenk nu met jouw tweetal 4 meerkeuzeantwoorden bij de vragen van het andere tweetal (waarvan jij de vragen hebt gehad). 1 antwoord moet goed zijn.
• Geef de vragen terug aan Lisette
• We bespreken de vragen en antwoorden in de groep.

PAUZE

15 minuten

Blooket en Claude

Digitale activerende didactiek

https://claude.site/artifacts/0743609f-d39d-4bfb-b6b8-66e551d24bd4

Aan het werk (30 min)

Doel: ik kan actieve werkvormen toepassen in mijn lespraktijk

1. Kies twee of drie werkvormen uit die jij morgen wilt uitproberen in jouw les

2. Zorg dat de werkvorm goed aansluit bij het doel dat je hebt.

3. Je schrijft een instructie volgens het vooraf gegeven kader.

4. Je presenteert de werkvorm aan de groep.

5. Gebruik internet ter inspiratie

Uitvoering

30 min

3, 2, 1
Geef antwoord op de volgende vragen:
1. Welke drie dingen heb jij deze training geleerd?
2. Over welke twee dingen zou je meer willen weten?
3. Noem één vraag die je nog hebt over de stof?