2223 H5 PTA 3 L05 Blokkade van Berlijn, NAVO en twee Duitslanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

Welkom in de geschiedenisles!

HC 2 Duitsland

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de

geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

HC 3 Nederland

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland van

1948 tot 1978?

Kenmerkende aspecten: 

-De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld

-De eenwording van Europa

-De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw

aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Kenmerkende aspecten: 

-De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog 

-De eenwording van Europa

-De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw

aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

Lesdoelen

Leerdoelen

Na deze les: 

7. Je weet dat Stalin in Oost-Europa communistische regimes installeerde en in deze landen de communistische ideologie doorvoerde

8. Je weet dat Amerika als antwoord op het installeren van de communistische regimes een dam opwierp tegen communistische expansie in Europa door:

- Via de Trumandoctrine politieke en militaire steun te leveren aan landen die dreigden communistisch te worden en

- Via het marshallplan financiëel te ondersteunen tijdens hun wederopbouw (om zo te voorkomen dat zij communistisch werden) en

- Europese eenwording via de EEG en de NAVO te stimuleren (om via kapitalistische systeem en onderlinge handel economisch samen te werken tegen het communisme)

10. Je begrijpt dat de ruzie over de toekomst van de bezettingszones leidde tot de Blokkade van Berlijn in 1948 en de oprichting van de BRD (onder leiding van Adenauer) en de DDR (onder leiding van Ulbricht) in 1949

West

Oost

Land

Land

Ideologie

Ideologie

De staat

De staat

Gedeelte van Europa: 

Gedeelte van Europa: 

V.S.

S.U.

communisme

kapitalisme

Nederland, Belgie, Frankrijk, VK, Spanje, Portugal 

totalitaire dictatuur

democratie

Polen, SU, Tsjechie-Slowakije, Hongarije, Roemenie, Bulgarije 

Trumandoctrine en Marshallplan

Na WO II lag de EU in puin  president VS Truman was bang dat door de armoede in Europa zou zorgen voor meer aanhang van het communisme, dus oplossing = Trumandoctrine (vorm containmentpolitiek: communisme inperken):

Militaire steun.

Economische steun: 1948: Marshallplan: economische steun bij de wederopbouw aan alle Europese landen.

Stalin weigert Marshallhulp voor landen in zijn invloedssfeer, dus Oostblok, want deze hulp was ‘westers imperialisme’.

Juist

Onjuist

Beide machtsblokken hebben ook een militair bondgenootschap gesloten met de bijbehorende landen

Het IJzeren Gordijn scheidt Oost- en West-Berlijn van elkaar

In de Sovjet-Unie wordt veel geld verdiend door het kapitalisme

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrouwen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie elkaar niet, ook al werkten zij samen

Berlijn ligt in de Sovjet-Zone en komt volledig in handen van de Sovjet-Unie

Amerika wil macht hebben in Europa om zich te beschermen tegen Duitsland

Wat was de aanleiding voor de Blokkade van Berlijn?

1. Het Westen werkte samen tegen Stalin
2. Stalin wilde een oorlog met het Westen uitlokken
3. Er vertrokken te veel mensen via West-Berlijn naar het Westen
4. Het invoeren van een nieuwe munt de D-Mark

Wat was de dieperliggende oorzaak van de Blokkade van Berlijn?

Wat was de reactie van het Westen op de Blokkade van Berlijn?

1. Ze zetten een luchtbrug op
2. Ze vielen de Russische zone binnen
3. Ze gaven West-Berlijn op
4. Ze gaven economische sancties aan de S.U.

Blokkade 

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

De deling van Duitsland - I

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

De deling van Duitsland - De DDR blijft achter

BRD

West-Duitsland

Marshallhulp!

Wirtschafts-wunder

Econmie bloeit op

DDR

Communistische dictatuur

Planeconomie

Schade-

vergoedingen

Economie groeit nauwelijks

De deling van Duitsland - II

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie 

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

Gevolgen Blokkade van Berlijn

• Oprichting BRD + DDR
• Oprichting NAVO (1949)
• West-Duitsland economisch sterk 
• Oprichting Warschaupact (1955)

1949: Oprichting NAVO

1949: definitieve invloedssferen

1955: BRD bij NAVO

1955: Warschaupact wordt opgericht als reactie hierop

Spotprent van tekenaar E.H. Shepard, verschenen op 14 juli 1948 in het Engelse tijdschrift Punch.

Vraag a: Leg uit over welke gebeurtenis uit de Koude Oorlog deze afbeelding gaat. (1p)
Vraag b: Wie/wat zijn de vogels in de lucht? En wie is de man uit de schoorsteen? (1p)
Vraag c: Waar is de tekenaar bang voor als de man zijn voorwerp gaat gebruiken? (1p)
Bonusvraag d: Waarom zou dit conflict (nog) niet hebben geleid tot een atoomoorlog
tussen het West- en Oostblok? (1p)

Joe 1

juli 1949

De eerste atoombom van de Russen

maakt de Verenigde Staten erg zeunuwachtig...