Taalverzorging- hoofdletters en leestekens

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdletters & Leestekens

Oefen verder in SCORE.

Maar eerst!!

Hoe was de vakantie? 

Programma

• Theorie hoofdletters en leestekens
• Aan de slag met de opdrachten 

Lesdoelen:

Je gebruikt hoofletters juist.

Je kunt leestekens op de juiste manier gebruiken.

Hoofdletters

in een zin

Een zin begint altijd met een hoofdletter.

Bijvoorbeeld:

Ik ga met Ivo naar Parijs.

Hoofdletters 

bij namen

Alle namen worden met een hoofdletter geschreven.

Kijk maar naar je eigen naam!

Bijvoorbeeld:

Ik ga met Ivo naar Parijs.

Kies het juist geschreven woord.

1. titanic
2. Titanic

Hoofdletters

bij namen

Je schrijft altijd de voornaam en achternaam

met een hoofdletter.

Dus:

Anna Mulder - Wesley Smit - Amir Hassan 

Tussenvoegsel

Soms staan er nog een of meer woordjes tussen:

de, van, van de, van der

Dit stukje van de naam schrijf je alleen met een
hoofdletter als de naam ermee begint:

Sem de Vries - (meneer) De Vries

Iris van Vliet - (familie) Van Vliet

beste mevrouw van ginderen,
In de bovenstaande zin moet...

1. 1 hoofdletter
2. 2 hoofdletters
3. 3 hoofdletters
4. geen hoofdletters

Aardrijkskundige namen

Namen van plaatsen, streken en landen schrijfje ook met een hoofdletter.

Bijvoorbeeld:

Ik ga met Ivo naar Parijs.

Aardrijkskundige namen

\
Maar ook bijvoorbeeld voor bergen, rivieren, woestijnen, hemellichamen.

Bijvoorbeeld:

de Pyreneeën, de Schelde, de Sahara, de Poolster

Hoofdletters: goed of fout?
Zuid-Holland

1. goed
2. fout

Dagen

Feestdagen schrijf je met een hoofdletter
Kerstmis

Afleidingen van feestdagen niet
eerste kerstdag

Dagen, maanden en seizoenen niet
maandag, januari, zomer

moederdag

1. hoofdletter
2. kleine letter

Wat is een feestdag

Namen van bedrijven, organisaties en merken

Rabobank

 Greenpeece

 Coca-Cola

Uitzonderingen bij sommige organisaties en bedrijven

iPhone, HEMA 

Geen hoofdletter bij:

- formele aanduidingen bij 

- personen: u, uw

- periodes: de middeleeuwen

- religieuze stromingen: de islam, het christendom

- schoolsoorten: het vmbo, het roc (wel in eigennaam: ROC Friese Poort)

Geen hoofdletter bij:

- samenstellingen met feestdagen: het kerstcadeautje

- windstreken: het zuiden

- namen van seizoenen: de lente

- titels/functies: de president, de professor

september

1. hoofdletter
2. kleine letter

Is de zin goed of fout?

Zij is in januari jarig.

1. goed
2. fout

Met kerst vieren wij dat jezus christus is geboren.
Hoeveel hoofdletters mis je?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Leestekens

Zoek de fout 

Waar ontbreekt de komma?

Wat doet dit met de betekenis van de zin?

De komma ontbreekt in de volgende zin:

'Ben je minimaal 15 jaar beschikbaar op twee avonden en op zaterdag.'

 

De komma moet achter '15 jaar'. Zo dus: Ben je minimaal 15 jaar, beschikbaar op twee avonden en op zaterdag?

 In de huidige vorm (zonder komma) betekent de zin eigenlijk dat je 15 jaar lang beschikbaar zou moeten zijn.

Wanneer gebruik je een komma?

• in opsommingen: "Een goede thuishulp is verzorgende, verpleegkundige, psychiater en hulp in de huishouding tegelijk."
• tussen twee persoonsvormen: "Als ik dat wist, zou ik het wel zeggen."
• voor en/of na een aanspreking: "Jeroen, wil jij mijn bier aangeven?"
• voor voegwoorden zoals omdat, maar, nadat, want, voordat: "Het overleg begint om 10.00 uur, want Levi moet eerst de kinderen naar de opvang brengen."
• twijfel? Zeg de zin hardop, je hoort dan een korte pauze in de zin!

Wanneer gebruik je een punt?

• om een zin af te sluiten.
  
• bij sommige afkortingen: Mag ik die toets z.s.m. doen? / Deur sluiten a.u.b.
• maar geen punt bij: apk, gsm, slb en afkortingen van maten en gewichten: 3 m (meter), 10 kg (kilogram)

Wanneer gebruik je een vraagteken?

• na een vraag: "Heeft iedereen de e-mail gelezen?"
• maar: Ik vraag me af of iedereen de e-mail heeft gelezen.

Wanneer gebruik je een uitroepteken?

• na een bevel: "Hou daar onmiddellijk mee op!"
• na een uitroep: "Wat erg!"

Pas op met het uitroepteken in teksten voor opleiding en werk. Het kan al snel een beetje kinderachtig overkomen.

Wanneer gebruik je een dubbele punt?

• na een aankondiging van een opsomming: "Dit zijn mijn kwaliteiten: gastvrij, behulpzaam en stressbestendig."
• om een citaat aan te kondigen: "Toen zei mijn begeleider: ‘Jammer, volgende keer beter!’"
• voor een uitleg: "Zo bedien je de oven: …"

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

• bij een citaat: "Mijn begeleider zei: ‘Volgende keer beter!’"
• als je een woord ironisch bedoelt: "Wat een ‘geweldige’ begeleiding heb ik gehad."
• als het om het woord of de groep woorden zelf gaat: "In ‘bouwvakker’ zit niet voor niets het woord ‘vak’."

Wat moet op de plek van nummer 1 staan?

1. punt
2. vraagteken
3. uitroepteken
4. komma

Wat moet op de plek van nummer 2 staan?

1. punt
2. vraagteken
3. uitroepteken
4. komma

Wat moet op de plek van nummer 3 staan?

1. punt
2. vraagteken
3. uitroepteken
4. komma

Wat moet op de plek van nummer 4 staan?

1. punt
2. vraagteken
3. uitroepteken
4. komma

Wat moet op de plek van nummer 5 staan?

1. punt
2. vraagteken
3. uitroepteken
4. komma

Aan de slag

Maak de opdrachten in de planning.