3.1 Leven op het platteland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

3.1 Leven op het platteland

Tijd van monniken en ridders

Aan het einde van de les...

• Kun je uitleggen dat er nieuwe koninkrijken ontstonden toen het Romeinse Rijk uiteenviel.
• Kun je uitleggen waarom mensen rond 500 op een domein gingen wonen.

De Middeleeuwen?

Welke van de volgende periodes past bij de Middeleeuwen?

1. 1000-1945
2. 1000-1500
3. 500-1500
4. 500-1000

Het einde van het Romeinse Rijk:

Rechts zien we het Romeinse Rijk op zijn hoogtepunt. 

Na het Romeinse rijk komt de Middeleeuwen. Middeleeuwen: de eeuwen tussen de Oudheid en de Renaissance.

Noteer de dikgedrukte zin!

Drie redenen waarom het Romeinse Rijk valt:

1. Leger was te klein om de lange grenzen te bewaken.

 

2. Strijd om wie de keizer mocht zijn --> vaak een machtstrijd en ruzie --> geen goed bestuur.

Drie redenen waarom het Romeinse Rijk valt:

3. Hoge belastingen --> minder boerderijen --> minder voedsel --> minder belasting ophalen. 

--> minder inkomsten voor de keizer --> minder soldaten om het rijk te verdedigen.

Opsplitsen! (395)

Het einde (2)

• Oost-Romeinse Rijk: blijft bestaan tot 1453!
• West-Romeinse Rijk valt door de Volksverhuizing: Germaanse volkeren trekken het West-Romeinse Rijk binnen.
• In 476 werd de laatste Romeinse keizer afgezet. 

Wat is een Volksverhuizing?

Noem de drie redenen waarom het Romeinse Rijk valt.

Middeleeuwen

•  De Germanen stichten in West-Europa nieuwe koninkrijken.
• Er gaat een nieuwe periode in: de middeleeuwen (500 tot 1500).

Chaos

• Door Volksverhuizingen: oorlog, plunderingen en berovingen.
• Door vertrek Romeinen werden de wegen slecht onderhouden. 

Welke nadelen zitten er vast aan de slecht onderhouden wegen?

Waarom trekken mensen naar het platteland en domeinen?

• Bijna geen wegen meer. En dus was er geen handel meer. Muntgeld werd niet meer gebruikt.
• Er was bijna geen voedsel in de steden.
• Mensen trekken naar het platteland..

Domein

• Op het platteland: mensen zoeken bescherming bij een machtige boer. Deze machtige boer heeft: versterkte boerderij en gewapende knechten. 

• In ruil voor bescherming: grond afstaan aan de machtige boer.
• Veel kleine boeren werden zo horigen. Horigen: boeren zonder eigen grond.
• Boeren kregen veel grond in bezit --> zo worden ze heer van een domein.

Hofstelsel

Honger

Armoede

Onveilig

Rijke boer
(de heer)

De heer geeft 

• Bescherming
• Landbouwgrond

In ruil geeft de boer:

• Deel van oogst
• Herendiensten

Horigen

Lezen:  3.1 Leven op het platteland

Kopje Veilig op een domein: Pagina 131 + 132.

Erna: maken opdracht 5 en 6 op pagina 132.

  De drie delen van het domein:

• Woeste gronden (bossen/rivieren) --> leveren hout en vis.

• Land gebruikt door heer --> Boerderij + opbrengsten voor de heer = vroonland of saalland
  
• Woon en werkplaats horigen: Boer die geen eigen grond had = hoevenland

Afspraken tussen heer en horigen

• Horigen bewerken stukje land van de heer, leven van de opbrengsten... maar: 
• Deel van de oogst afstaan aan heer --> pacht  --> graan, eieren, boter
• Herendiensten verrichten: Werkzaamheden die horigen voor de heer moesten doen.
• Domein niet verlaten zonder toestemming heer
• Horigen waren dus niet vrij, maar werden wel beschermd 

Dit noemen we

Het hofstelsel:

Systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde. Hij deed dit in ruil voor herendiensten en een deel van de opbrengst van het land.

Er waren ook vrije boeren

• Vrije boeren woonde niet op het land van een heer
• Ze werden dus ook niet beschermd door een heer
• In tijden van oorlog moesten ze mee vechten in leger koning en wapens zelf betalen.

• Voordelen: geen herendiensten, geen pacht.

Huiswerk: 

Maken Opdracht 7 t/m 10 van pagina 134 t/m 136.

Ga nu al aan de slag. 

Leg uit welke ruil er op het domein plaats vindt tussen een boer en een heer.

Noem een voordeel van een vrije boer zijn.

Noem een nadeel van een vrije boer zijn.