Woordsoorten klas 3 wie, die, dat

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Woordsoorten H2 grammatica 

wie, die, dat 

Die en dat kunnen tot verschillende woordsoorten behoren. 

Het kan zowel een aanwijzend voornaamwoord als betrekkelijk voornaamwoord zijn. 

BV Die jas vind ik prachtig.

       De jas die ik prachtig vind.

Aanwijzend voornaamwoord

die, dit, dat, deze, zo'n, zulke, dergelijke 

Met een aanwijzend voornaamwoord kun je aanwijzen welk of wat voor exemplaar je bedoelt.

Ezelsbruggetje 

Die en dat vervangen door deze of dit. 

Kan dit? Die en dat zijn dan aanwijzende voornaamwoorden. 

Die boom vind ik erg mooi.

Deze boom vind ik erg mooi 

Dat raam staal altijd open. 

Dit raam staat altijd open. 

Betrekkelijk voornaamwoord 

die, dat, wie, wat, welke, hetgeen

Een betrekkelijk vnw staat vooraan in een bijvoeglijke bijzin. Het slaat terug op een voorafgaand woord (antecedent). 

De-woorden = die (De jongen die ik gisteren zag....)

Het-woorden = dat (Het boek dat ik vanmorgen las...)

Voorbeeld: 

De jongen die daar loopt

Het meisje dat ik ken. 

Ezelsbruggetje: Verander het antecedent van een het-woord naar een de-woord (of andersom). Verandert ook het voornaamwoord?    --> Betrekkelijk. 

Het meisje dat op voetbal zit, is erg aardig. Dat=

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Voegwoord

Dat is mijn zusje Petra.
Dat =

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Onderschikkend voegwoord

Wie 

- Betrekkelijk voornaamwoord (slaat terug op antecedent) 

De jongen van wie ik houd, loopt daar. 

- Betrekkelijk voornaamwoord Mia (met ingesloten antecedent)

Wie dit leest, is gek

- Vragend voornaamwoord 

Wie zegt dat?

Betrekkelijk voornaamwoord mia 

Antecedent + het betrekkelijk voornaamwoord vallen in één woord samen. 

Voorbeeld: Wie zwijgt, stemt toe. 

                        Degene die zwijgt, stemt toe. 

        Ezelsbruggetje 

Vervang wie door degene die. 

Kan dit?     --> Betrekkelijk voornaamwoord mia. 

Wie zoet is, krijgt lekkers

Wie=

1. Betrekkelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk vnw mia
4. Vragend voornaamwoord

De jongen van wie ik houd, is Karel.

Wie=

1. Betrekkelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk vnw mia
4. Vragend voornaamwoord

Wie gaat er straks naar huis?

Wie=

1. Betrekkelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk vnw mia
4. Vragend voornaamwoord