B3.5 Het immuunsysteem

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 3 Bloedsomloop

Welke bloedvaten voeren bloed met afvalstoffen naar de nieren?

Waar wordt de urine in de nieren tijdelijk opgeslagen?

1. Niermerg
2. Nierbekken
3. Urineleiders
4. Urineblaas

Waar wordt de urine voor langere tijd opgeslagen?

1. Niermerg
2. Nierbekken
3. Urineleider
4. Urineblaas

Via welke delen bereiken bacteriën van buitenaf de nieren achtereenvolgens?

1. Urineleider – urineblaas – urinebuis – nieren
2. Urinebuis – urineblaas – urineleider – nieren
3. Urinebuis – urineleider – urineblaas– nieren
4. Urineleider – urinebuis – urineleblaas – nieren

bs 3.5 Het immuunsysteem

Leerdoelen

• 3.5.8 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.
  
• 3.5.9 Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan.
  
• 3.5.10 Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.
  
  

Ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen, komen niet zo gemakkelijk je lichaam binnen. Lukt het ze toch, dan maken witte bloedcellen de ziekteverwekkers onschadelijk.

Infectie bestrijden

• ziekteverwekkers (bacteriën, virussen, schimmel) dringen het lichaam  binnen en veroorzaken een infectie
• Immuunsysteem gaat aan de slag
  
• Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk door insluiten 

Antigenen en Antistoffen

Een antigeen  is een molecuul dat zich bevindt aan het oppervlak van een virus of bacterie (een pathogeen).

Een antistof is een eiwit dat door het  afweersysteem gemaakt wordt.

De ziekte verwekkers bevatten ook Lichaamsvreemde stoffen die noem je antigenen

Antigenen en Antistoffen

Een antistof is een eiwit dat door het natuurlijk afweersysteem gemaakt wordt. Deze antistoffen (ook wel antilichamen genoemd) worden ontwikkeld als reactie op een door antigenen gecreëerde infectie zoals bacteriën, micro-organismen, virussen of andere lichaamsvreemde stoffen. Deze ziekteverwekker wordt onschadelijk gemaakt doordat antistoffen zich binden aan antigenen. 

Immuniteit

Immuun:

• Na een infectie blijft de antistof in bloed aanwezig
  
• Je wordt niet ziek van de ziekteverwekker

Hoe kun je immuniteit opbouwen?

• Natuurlijke immuniteit
  
• Kunstmatige immuniteit

Natuurlijke immuniteit

• Op een natuurlijke manier
  
• Wanneer iemand ziek is geweest
  
• Lichaam maakt zelf antistoffen aan
  
• Levenslange immuniteit
  

- Bij eerste infectie: een beetje antistoffen
- Ziekteverwekkers zitten nu in geheugen van witte             bloedcellen
- Bij tweede infectie: sneller antistoffen + meer antistoffen

   Kunstmatige immuniteit

• Door inenting / vaccinatie
  
• Spuit met dode of verzwakte ziekteverwekkers (dit heet een vaccin)
  
• Witte bloedcellen gaan nu antistoffen maken
  
• Wanneer later de echte ziekteverwekkers binnendringen, heeft iemand al voldoende antistoffen
  

Voorbeeld:

Griepspuit (voor mensen met zwak immuunsysteem zoals ouderen en jonge kinderen)

Coronavaccinatie

Vaccinatieschema Rijksvaccinatieprogramma

Allergische reactie

• allergische reactie op vaccinatie
• overgevoeligheid voor bepaalde stoffen
• allergische reactie: rode plek, huiduitslag, branderig gevoel, jeuk of ontsteking
• allergische reactie kunnen verergeren: slijmvliezen opzwellen, dikke lippen, vlekken op de huid, benauwd--> bloedvaten verwijden, daling bloeddruk: EPIPEN (adrenaline)

Opdracht

• Lezen en maken bs 3.5