Beeldspraak & stijlfiguren deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Beeldspraak & stijlfiguren deel 2

Even een korte herhaling

Welke stijlfiguur zie je in de volgende zinnen?

Het gras is groen, de bal rolt; de wedstrijd is begonnen!

1. pleonasme
2. tautologie
3. geen idee
4. allebei

Ik een slechte leerling? Ik haal nooit geen onvoldoende

1. pleonasme
2. tautologie
3. dubbele ontkenning
4. storende woordherhaling

Toen zijn vriendin hem verlaten had zat hij eenzaam en alleen thuis voor de televisie.

1. pleonasme
2. tautologie
3. storende woordherhaling
4. dubbele ontkenning

Overdrijving (hyperbool)

Een hyperbool is de stijlfiguur van de overdrijving. Een reden om een hyperbool te gebruiken kan zijn om bijvoorbeeld een emotie of een mening extra nadruk te geven. Maar ook variatie in schrijfstijl en humor kunnen redenen zijn om de hyperbool te gebruiken. 

Let op: Als je dit te vaak doet neemt het effect juist af. Gebruik geen overdrijving in officiële teksten.

In alle kranten word je doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

Duizenden passagiers werden door de actievoerende touringcarchauffeurs enorm gedupeerd.

Storend figuurlijk taalgebruik

Iemand gebruikt een uitdrukking, maar bedoelt eigenlijk iets anders. Soms hoort de uitdrukking niet in de zin, omdat hij niet past bij de situatie, schrijfstijl of toon van de zin/tekst (Registerfout)

storend figuurlijk taalgebruik: De kapper zat met de handen in het haar.

registerfout: Terwijl de koning zijn toespraak afrondde zaten achter hem koningin Maxima en kroonprinses Amalia te chillen op de bank.

Ambiguïteit

Niet-bedoelde dubbelzinnigheid

Als je een woord of zin op twee manieren kunt lezen is het woord of de zin dubbelzinnig. 

Grammaticale fout:

Daar liepen vrouwen in klederdracht, die ik nog niet eerder had gezien.

Wat had je nog niet eerder gezien?

Semantische fout:

Afgelopen nacht is Naïma goed bevallen.

Wat betekent bevallen hier?

Het loopt enorm storm met telefoontjes van verontruste ouders die meer uitleg willen hebben

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

De bejaarde man kreeg kort na elkaar twee beroertes, wat natuurlijk beroerd is.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

De internist van het Erasmus MC zat behoorlijk in zijn maag met de verkeerde diagnose.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

Voor de twee oudste kinderen hoefden de voogden niet te zorgen, want die zijn gelukkig getrouwd.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

"Mocht u niets meer horen, dan is het goed", zei de assistente van de neus-, keel- en oorarts.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

De workshop 'Omgaan met examenstress' werd een megagoede sessie, compleet met yoga-oefeningen.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

De bestuurder zag kans om uit zijn totaal vernietigde auto te kruipen en bleek er wonder boven wonder zonder kleerscheuren vanaf te zijn gekomen.

1. overdrijving
2. storend figuurlijk taalgebruik
3. ambiguïteit

Als ik aan een toets over beeldspraak en stijlfiguren denk, dan denk ik:

Doe nog maar even niet

Mwah, komt wel goed

Kom maar op

Dikke tien jonguh!