Thema 3 Erfelijkheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

alle uiterlijke kenmerken van een organisme noem je:

1. dominant
2. recessief
3. genotype
4. fenotype

als een genenpaar voor een eigenschap bestaat uit twee gelijke genen noem je dat:

1. dominant
2. recessief
3. homozygoot
4. heterozygoot

een gen welk altijd tot uiting komt in het fenotype

1. genotype
2. dominant
3. recessief
4. homozygoot

welke optie geeft een homozygoot recessief gen aan

1. AA
2. aa
3. Aa
4. AB

een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor één erfelijke eigenschappen.

1. gen
2. dna
3. chromosomen
4. eicel

hoeveel genen voor één erfelijke eigenschap zijn er aanwezig in een lichaamscel

1. 2
2. 1
3. 23
4. 46

zijn de genen in een wangslijmvlies-cel hetzelfde als de genen in een rode bloedcel?

1. ja
2. nee
3. niet bij alle organismen

BS 1 Genotype en fenotye

Erfelijke eigenschappen

Eigenschappen die je van je ouders hebt gekregen.

50/50 vader en moeder

Fenotype: de verschijningsvorm

Genotype: de informatie op het DNA voor erfelijke eigenschappen

Gen: een stukje chromosoom wat één erfelijke eigenschap bepaald

Hoe onstaat het genotype?

Bevruchting van de kern van de eicel en de kern van de zaadcel

Hoe ontstaat het fenotype?

wordt bepaald door het genotype

en

kan worden veranderd worden door invloeden uit het mileu

BS2 Geslachtschromosomen

• geslachtschromosomen bepalen of je een jongen of een meisje bent geworden

• X-chromosoom, groot en bevat veel DNA
  
• Y-chromosoom, klein, bevat minder DNA
  

Mitose en meiose

• Mitose is gewone celdling, nodig voor groei en herstel
• Meiose is reductiedeling, nodig voor het maken van gelachtscellen

XX= een meisje

XY= een jongen

Geslachtscel bevat een X of een Y

• Eicel X of X 
• Zaadcel X of Y

BS 3 Genenparen

• genenparen, 2 chromosomen die informatie bevatten voor één eigenschap

• homozygoot
• heterozygoot
• dominant
• recessief
  

Symbolen

Genen geef je met een letter aan bijv. A of a, B of b

Intermediair fenotype

Wat zou je moeten kunnen? 

• Je kan omschrijven wat een genotype is.
• Je kan omschrijven wat een fenotype is.
• Je kunt omschrijven wat een gen is.
• Je kunt beschrijven hoe individuen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomenlingen.
• Je weet welke rol chromosomen hierbij spelen.
  

geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting

• geslachtelijke voortplanting → nieuwe genotypen en dus ook fenotypen

→ kunstmatige selectie noem je veredeling

• ongeslachtelijke voortplanting → zelfde genotype en fenotype 

→stekken, knollen, bollen, weefselkweek, wortelstokken, uitlopers