rechtsstaat: 1 recht en rechtvaardigheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 4

hoofdstuk 2 : rechtsstaat

naspelen rechtstaat

digitale toets op learnbeat: pta week 1

les 1: wat gaan we doen

- presentatie

- uitleg paragraaf 1 rechtsstaat. 

- tijd over: werken aan PO

waar denk je aan bij het begrip rechtstaat?

rechtsstaat: een staat waarin burgers wordenbeschermd, door grondrechten, tegen misbruik en willekeur van de overheid

waarom

• Bescherming van burgers tegen de staat.​
• Gevoel van onrechtvaardigheid voorkomen.

Rechtsgebieden

Binnen het recht bestaan verschillende rechtsgebieden:

Rechtsstaat

Een land waar de rechten en plichten van burgers en van de overheid in de wet zijn vastgelegd

Rechtshandhaving

De overheid moet zorgen voor het handhaven van de rechtsorde.
Dus als jij de regels overtreedt, mag de overheid optreden.

Rechtsbescherming

Daarnaast moet de overheid ook de rechten van burgers beschermen.
Tegen te grote overheidsmacht en tegen willekeur door de overheid

De staat als scheidsrechter

• garandeert veiligheid van burgers.
• beschermt eigendommen
• De staat heeft het geweldsmonopolie.

Regels en wetten

Regels zorgen voor duidelijkheid en structuur

• Gedragdsregels (normen) VS rechtsnormen: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld.
  
• Regels/wetten veranderen in loop der jaren.
  

ga aan het werk met je praktische opdracht.

AAN DE SLAG!

les 2: wat gaan we doen

- presentatie

- uitleg paragraaf 1 rechtsstaat. 

- tijd over: werken aan PO

2.2 voorwaarden voor een rechtsstaat

Wat zijn de voorwaarden voor een rechtsstaat en wat houden die precies in?

- Basis van de rechtsstaat 

- Grondwet en grondrechten

- Verdeling van de macht (trias politica)

- Legaliteitsbeginsel

Klassieke grondrechten

a. Overheid garandeert.

b. Geen inspanning overheid.

c. Afdwingbaar bij rechter.

Sociale grondrechten

a. Overheid garandeert niet.

b. Wel inspanning overheid.

c. Niet afdwingbaar bij rechter.

Art 1 t/m 18.1 Grondwet:

• Recht op gelijke behandeling
• Vrijheid van godsdienst
• vrijheid van meningsuiting
• Vrijheid van onderwijs

Art. 18.1 t/m 23 Grondwet:

• Recht op werk
• Recht op gezondheidszorg
• Recht op woonruimte
• Recht op bijstand

Samenvatting

Verdeling van de macht

• De wetgevende macht: Maakt de wetten waaraan burgers en overheid zich moeten houden.
• De uitvoerende macht: Zorgt voor de uitvoering van goedgekeurde wetten
• De rechterlijke macht: Doet uitspraken in conflicten en beoordeelt of iemand de wet heeft overtreden

Alle drie de machten houden elkaar in evenwicht. Checks and balances

Montesquieu (1689-1755)

Maak het schema van de trias politica

Legaliteitsbeginsel

Het legaliteitsbeginsel houdt in dat de overheid alleen de vrijheid van burgers beperken als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd. Dit zorgt voor rechtszekerheid: iedereen kan nagaan wat wel en niet mag

ga aan het werk met je praktische opdracht.

AAN DE SLAG!