Het macroscopisch beeld van de nieren

• Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Pathologie 

Les 1: Het macroscopisch beeld van de nieren 

Het urinewegstelsel

interne macroscopie

Leerdoelen:

Op het einde van deze les:

Kan je de verschillende organen/weefsels van het urinewegstelstel benoemen

Ken je de functies van de verschillende onderdelen 

Ken je de verschillende onderdelen van een nier

Kan je de verschillende onderdelen op een coronaal vlak van een nier aanduiden

Leerdoelen:

Op het einde van deze les:

Kun je de bloedstroom van de nier uitleggen

Slagaders vervoeren zuurstofrijk bloed naar de organen en aders vervoeren het zuurstof arm bloed van de organen naar het hart

1. Dit is waar
2. Dit is niet waar

1 uitzondering

De longslagader is de enige slagader  van de mens die zuurstofarm is. Het bloed (zuurstofarm) wordt vanuit de rechter kamer van het hart naar de longen gestuurd via de longslagader. In de longen zal dit bloed zuurstof krijgen en dan via de longader terug naar het hart stromen

Haarvaten

Duid de intra-, inter- en extracellulaire vloeistof aan.

Het urinewegstelstel

Taak UWS

Urine productie

Urine productie heeft als doel:

Reguleren van volume bloedplasma (en dus ook bloeddruk!)

Reguleren concentratie afvalproducten in bloed

Reguleren de concentratie elektrolyten in bloed

Reguleert de pH van het bloed

Urine

gemodificeerd filtraat van bloedplasma

=

Welke organen naast het urinewegstelsel spelen een rol bij de excretie van afvalstoffen?

Onderste holle ader

Brengt bloed terug naar het hart

nier

Linker nier

Filtert bloed

nierader

Brengt het gefilterd bloed van de nier naar de onderste holle ader

buikaorta

zo wordt de aorta vanaf het middenrif genoemd

urineleider/ureter

Vervoert het geproduceerde urine met een golvende beweging (peristaltiek) naar de urineblaas. 

Urineblaas

Is de opslag zak voor urine. 

Leeg= pyramide vorm

Vol= eivorming 

urinebuis/urethra

Drainage urineblaas

Vrouwen= 4 cm

Mannen= 20 cm

nierslagader

Hierin zit het bloed dat gefilterd dient te worden. Het gaat naar het eerste capillaire netwerk van de nier (glomerulus).

A

B

C

D

E

F

G

H

De nier

macroscopie nier

Focus project

Gewicht 160 g

Lengte 12 cm

Breedte 7 cm

Dikte 3 cm

Buitenkant: glad, bruin kapsel met daar omheen vetkapsel (steun)

Nierhilus/nierhilum (eng. renal hilum)

Nierhilus/nierhilum

Deze bestaat uit de 

Nierader

Nierslagader

Ureter/urineleider

Interne macroscopie

Coronaal vlak of frontaal vlak

Welke kleur duidt het coronaal vlak aan?

1. Rood
2. Geel
3. Groen
4. Blauw

En de andere snijvlakken?

En de andere snijvlakken?

geel = sagittaal vlak

rood = mediaan vlak of midsagittaal vlak 

groen = transversaal vlak

Vergelijk het eens met een dier

Coronaal/frontaal

transversaal

B

Nierschors

C

Niermerg met verschillende nierpyramides

D

Nierkolom

Scheiden de nierpyramides

A

Nierkapsel

J

Urineleider/ureter

I

nierslagader

G

Nierbekken collecteert urine van de kelken en transporteert het naar de urineleider en urineblaas

H

Nierader

E

kleine nierkelk

F

Grote nierkelk = waar meerdere kleine nierkelken samenkomen

Urine

gemodificeerd filtraat van bloedplasma

=

Bloedstroom nier

De grote bloedvaten van de nier

1. nierslagader 

aftakkingen van de buikaorta, voeren per minuut één liter bloed naar de nieren

  

2. interlobaire arteriën

vertakkingen van de nierslagader, liggen tussen de mergpiramiden;

3. boogarteriën

vertakkingen van de interlobaire arteriën, verlopen boogvormig aan de basis van de mergpiramiden;

4. interlobulaire arteriën;

vertakkingen van de boogarteriën; gaan de cortex in en worden vertakt in verschillende afferente arteriolen

Glomerulaire filtratie = 1ste capillaire netwerk 

peritubulaire capillairen= 2de capillaire netwerk 

Hier vindt de ultrafiltratie van het bloed plaats

Hier gebeurt veel! Hoofdzaken: reabsorptie en secretie.

Bij reabsorptie worden gefilterde componenten (water en bepaalde elektrolyen) terug opgenomen in het bloed. Bij secretie worden er nog componenten(oa. afvalstoffen) uit het bloed gehaald bestemd voor urine. 

Afferente arteriolen

zijn microscopisch (later)  en leveren bloed aan het 1ste capillaire netwerk (lees haarvaten) van de glomeruli. Dit bloed wordt gefilterd. Het resterende bloed verlaat de glomeruli door de efferente arteriolen

Efferente arteriolen

zijn microscopisch (later) en leveren bloed aan het tweede capillairnetwerk: peritubulaire capillairen

Peritubulaire capillair systeem

Zijn microscopisch (later) Dit is het systeem dat de nierbuisjes omringt. Er vindt reabsorptie en secreties plaats . 

5. interlobulaire aders

Vertakkingen van de boogaders. Liggen in de cortex

6. boogaders

vertakkingen van de interlobaire aders. 

Verlopen boogvormig aan de basis van de mergpiramiden;

7. interlobaire aders 

vertakkingen van de nierader, liggen tussen de mergpiramiden;

8. nierader 

Aftakking van de onderste holle ader

9. onderste holle ader

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Buikaorta

Nierslagader

interlobaire arteriën

boogarteriën

interlobulaire arteriën

boogaders

interlobaire aders

interlobulaire aders

glomerulaire filtratie

Peritubulaire capillair netwerk

Nierader

Onderste holle ader

Via welke bloedvaten komt het bloed binnen in het capillair netwerk van de glomerulus en via welke bloedvaten verlaten ze dit netwerk?

1. gastronorme en vasonorme arteriolen
2. afferente en efferente arteriolen
3. kleine en grote arteriolen
4. dikke en dunne arteriolen

Zoek op. Hoe heet de functionele eenheid van een nier die verantwoordelijke is voor urine vorming.

1. Nedonen
2. Nafradonen
3. Nefronen
4. Nelonen

Zoek een afbeelding van een nefron.

Opdracht 1:

1. Benoem de verschillende onderdelen op deze foto.

(probeer zoveel mogelijk te benoemen, dus niet op de witte vierkantjes letten.)

2. Maak daar een foto van en lever deze foto in bij de volgende slide

Lever hier je opdracht 1 in.

Opdracht 2:

1. Benoem de verschillende onderdelen op deze foto.

2. Maak daar een foto van en lever deze foto in bij de volgende slide

Lever hier je opdracht 2 in.

Zoek een duidelijke afbeelding van de nier en duidt daar met pijltjes de bloedstroom aan.