Thema 2 B5 (rood)/B6 (wit+blauw) Celdeling

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 2 Organen en cellen

Celdeling

B5 (rood)/B6 (wit+blauw) Celdeling

- moeder- en dochtercellen

- kerndeling

- celdeling

- plasmagroei

- celcyclus

- (embryonale) stamcellen

- stamceltherapie (blauw)

Wat gaan we doen?

• Enkele vragen vorige Basisstof
  
• Nieuwe leerdoelen doornemen
  
• LessonUp B5 (rood)/B6 (wit + blauw)
  
• Tijd voor huiswerk (zie weekplanner)
• Afsluiten met Flitskaarten en Test Jezelf

Uit welke stof bestaan chromosomen voor een groot deel?

Uit welke basen bestaat DNA

1. C,G,T,O
2. A,G,T,U
3. A,C,G, T
4. T,G,U,O

Je hebt de helft van een DNA-streng. Op deze streng zitten de basen GCTATTCCGA, welke basen zitten op de streng die er tegenaan past?

Hoeveel chromosomen heeft de mens in een lichaamscel?

Welke factoren kunnen invloed hebben op je erfelijke eigenschappen? Je kunt meerdere antwoorden kiezen.

1. omgeving
2. ouders
3. leefwijze
4. stamcellen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kunnen jullie:

- de celcyclus beschrijven, dus hoe een cel zich deelt

- de kenmerken van stamcellen noemen

0

Celdeling, enkele feitjes...

• de mens bestaat uit 30.000 miljard cellen schatten ze, die allemaal uit 1 cel zijn ontstaan door celdeling 
  
• per dag verliezen we miljoenen dode huidcellen, per jaar ongeveer 3,5kg
  
• 1 miljoen nieuwe cellen per seconde nodig voor groei en vervanging
  
• 200.000.000.000 nieuwe bloedcellen per dag
• de buitenste laag cellen van je lichaam zijn dood
• ontstaan er meer nieuwe cellen dan er oude doodgaan, dan groei je
  

Waarom worden in je lichaam nieuwe cellen gemaakt?

- groei

Waarom worden er nieuwe cellen aangemaakt?

Groeien

Herstel

Vernieuwing

De drie fasen van de celdeling

Voordat een cel zich deelt, kopieert de cel eerst zijn chromosomen 

Taakverdeling dochtercellen

- De ene cel specialiseert zich tot specifieke cel

- De andere cel niet, deze kan blijven delen

Celcyclus

Stamcel

• is nog niet gespecialiseerd
• kan zich delen en daarna specialiseren
• Stamcel van embryo kan zich nog tot alles specialiseren, bij volwassenen alleen tot bepaalde type cellen (bijvoorbeeld alleen tot bloedcel)

Stamcellen

• cellen die zich kunnen blijven delen voor groei en herstel
• embryonale stamcellen kunnen zich nog naar alle cellen specialiseren
  

Stamceltherapie

• Door de eigenschap van stamcellen kunnen ze in de geneeskunde worden toegepast
• Één nadeel, je hebt embryo's nodig
  

Thema 2 Organen en cellen

Rood: Lees B5 + maak de opdrachten 1 t/m 9

Wit + blauw: Lees B6 en maak de opdrachten 1 t/m 7 (wit), 1 t/m 8 (blauw)

Oefen de flitskaarten en maak Test Jezelf

Klaar?  

Werk je achterstanden weg en herhaal de vorige basisstoffen nog eens

Volgende les: weer microscopie in Sciencelab

Lesafsluiter

Maak de volgende vragen

Zet in de goede volgorde.

1

2

3

Celdeling

Kerndeling 

Plasmagroei

Waarvoor worden er nieuwe cellen aangemaakt?

1. om je voeding binnen te houden
2. om dingen beter te onthouden
3. voor je nachtrust
4. voor vernieuwing, groei en herstel

Plasmagroei gebeurt voor celdeling

1. Waar
2. Niet waar

Wat kun je zeggen over de hoeveelheid celdelingen in je lichaam als je nog groeit?

Een menselijke stamcel deelt zich.
De cellen die ontstaan noemen we cel A en cel B.
Hoeveel chromosomen zitten er in cel A? (alleen getal typen)