H8.4 afvalstoffen deel 1 les 7b

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

• terugblik vorige les
• huiswerk vorige les
• Uitleg 8.4  deel 1
• huiswerk volgende les

terugblik vorige les

Vragen over:

• Leren 8.3 (blz 52/53)
  
• Maken opdrachten 5, 6, 7, 9, 10, 13

lesdoelen

• weten welke organen afvalstoffen uit het bloed halen
• weten wat de lever doet
• weten hoe de nieren werken

afvalstoffen 

Verbranding en andere processen zorgen voor afvalstoffen in het bloed, samenstelling veranderd. 

Via uitscheidingsorganen worden afvalstoffen verwijderd uit het bloed, samenstelling daardoor meer constant.

uitscheidingsorganen

• longen: halen koolstofdioxide en water uit het bloed
• lever: haalt kleur- en gifstoffen uit het bloed
• nieren: verwijderen zouten en water uit het bloed
• huid: via zweetklieren gaan zouten en water uit je bloed

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Belangrijke bloedvaten:

Leverslagader: 

tussen aorta en lever

Leverader: 

tussen lever en holle ader

Poortader: 

tussen darmen en lever

Belangrijke bloedvaten:

Leverslagader: 

tussen aorta en lever

Leverader: 

tussen lever en holle ader

Poortader: 

tussen darmen en lever

Functies van de lever:

afbreken en omzetten stoffen:

• Ontgiften van bloed (o.a. alcohol, drugs, medicijnen)
• Afbraak van overschot eiwitten (ureum is de afvalstof)
• Afbraak van dode rode bloedcellen 
  (gal is het afbraakproduct)

stoffen maken:

• Productie van gal, cholesterol

stoffen opslaan:

• Constant houden van het glucosegehalte in het bloed, opslaan van Glucose (in de vorm van Glycogeen), vitamine A en D

Nieren

Functie: 

filteren afvalstoffen uit het bloed:

• afbraakstoffen uit de lever (ureum/alcohol)
• overtollige stoffen, water, zouten
• overbodige stoffen: kleurstoffen

Opbouw nieren

Nierschors: 

filtertjes die afvalstoffen uit het bloed halen

Niermerg:

buisjes vangen afvalstoffen op

Nierbekken:

verzamelt afvalstoffen uit niermerg

Nier-dialyse

Slecht werkende nieren: Kunstnier (machine).

Drie keer per week (4 uren) naar ziekenhuis om bloed te laten zuiveren

bij de verbranding ontstaan de afvalstoffen

1. zuurstof en water
2. zuurstof en glucose
3. koolstofdioxide en glucose
4. koolstofdioxide en water

de longen verwijderen uit je lichaam

1. water
2. zuurstof
3. koolstofdioxide
4. stikstof

de lever verwijdert uit je lichaam

1. kleurstoffen
2. gifstoffen
3. glucose
4. alcohol

de nieren verwijderen uit je lichaam

1. kleurstoffen
2. zouten
3. glucose
4. urine

het bloedvat tussen de aorta en lever heet

1. leverader
2. leverslagader
3. poortader

het bloedvat tussen de dunnedarm en lever heet

1. leverader
2. leverslagader
3. poortader

het deel waarin zich de nier de filtertjes zitten heet

1. nierbekken
2. nierschors
3. niermerg

het deel waardoor urine van de nier naar de blaas wordt vervoerd heet

1. nierslagader
2. urinebuis
3. nierader
4. urineleider

lesdoelen gehaald?

• weten welke organen afvalstoffen uit het bloed halen
• weten wat de lever doet
• weten hoe de nieren werken

Huiswerk volgende les

• Leren 8.4 (blz 128 - 133)
• Maken opdrachten 3, 4, 5, 8, 9. 10, 13, 14, 15