Les 3 - Communicatie

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

COMMUNICATIE

Onderwerp

1.1 Inleiding
1.2 Communicatie en interactie
1.3 Soorten communicatie

1.4 Vormen van non-verbale communicatie

1.5 Betekenis van non-verbale communicatie in het contact

1.6 Lichaamstaal

Doel

• Je leert wat het belang is van communicatie in je werk. 
• Je kent de vormen van non verbale communicatie.
• Je weet wat de betekenis is van non verbale communicatie in het contact.

Inleiding: IBO 1.1 de casussen doornemen

Waar denk jij aan bij
communicatie?

Hoe gebruik je communicatie in je werk?

Wat is communicatie?

Communicatie is het overbrengen van informatie van de een naar de ander.

Bij communicatie gaat het altijd om het uitwisselen van woorden en signalen tussen mensen. Dat kan rechtstreeks, maar steeds vaker gebruiken we hulpmiddelen als e-mail, internet etc.

De beroepskracht MZ/ VIG luistert aandachtig naar een cliënt die vertelt over zijn thuissituatie.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider geeft feedback aan de stagiaire die onderuitgezakt zit en boos kijkt.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider maakt middels een gebaar duidelijk dat de student nog even moet wachten op de gang.
Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De docent mailt een student dat zij een onvoldoende heeft voor haar paper.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

"Je kunt niet niet communiceren"

Dirk zegt tegen collega Elya: 'Ik ga zo meneer Driesen helpen. Help jij mevr. Reus?'

Wie is de zender? Wie is de ontvanger? Wat is de boodschap?

Interactie

Is een ander woord voor wisselwerking, wederzijdse beïnvloeding.

Bij interactie reageert de een op de ander en gaan boodschappen heen en weer.

Medium

Communicatie kan direct plaatsvinden tussen twee mensen, maar communicatie kan ook indirect plaatsvinden. Er is dan sprake van een medium.

Een medium is een informatiedrager die zorgt voor de overdracht van de boodschap.

Wat zijn voordelen? Wat zijn nadelen?

Feedback

Feedback is het terugkoppelen van informatie van de ene persoon naar de andere, waarbij duidelijk gemaakt wordt hoe de boodschap (of het gedrag) van de een op de ander overkomt. 

Mondelinge communicatie zonder feedback stopt vrijwel meteen. Als zender heb je namelijk behoefte aan feedback, al zijn het maar kleine geluidjes zoals 'hmm' of knikjes van het hoofd.

Welk misverstand is er hier?

Soorten communicatie

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie
3. Verbale communicatie
4. Non-verbale communicatie

Eenzijdige communicatie

• Eenrichtingsverkeer
• De zender is nooit tegelijk de ontvanger
• Vaak via een tussenweg en niet rechtstreeks

Tweezijdige communicatie

• De ontvanger heeft de mogelijkheid om te reageren op wat de ander zegt
• Er is sprake van interactie

Wat zie je hier?

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie

1. Eenzijdige communicatie
2. Tweezijdige communicatie

Verbale communicatie

Verbale communicatie is de communicatie waarbij iemand met woorden (gesproken of geschreven) informatie overbrengt.

Non-verbale communicatie

Alle communicatie die niet via woorden verloopt, valt onder non-verbale communicatie.

• Bewust: Bijv.: zwaaien
• Onbewust: Bijv.: Zweten, blozen

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

Waar denk jij aan bij non-verbale communicatie?

Algemeen voorkomen (uiterlijk)

Aan je uiterlijk en aan hoe je je kleedt, kunnen anderen zien wat je wilt uitstralen of hoe je je voelt. 

We bekijken de afbeeldingen op de volgende slides.

Lichaamshouding

Gebaren

Gezichtsuitdrukkingen

Oogcontact

Stemklank en toonhoogte

Stemklank is het geluid van de stem, dat het resultaat is van stembandtrillingen in het strottendhoofd.

Intonatie is de zinsmelodie, het verloop van de toonhoogte bij het spreken.

Hoe klinkt jouw stem?

Warm of koud?

Zacht of hard?

Vrolijk of verdrietig?

Bang of vol zelfvertrouwen?

Enthousiast of voorzichtig?

Helder of hees?

Mopperend of luchtig?

Schreeuwerig, piepend of fluisterend?

Uit onderzoek blijft dat mensen hun stem minder goed onder controle kunnen houden dan hun gezichtsuitdrukkingen. 

Sommige zangers en zangeressen weten je door liedjes te raken. Vaak is het dan niet alleen de tekst die de emotie bij je oproept, maar ook de manier waarop zij dit lied zingen.

Oefening in 2-tallen

Bespreek welk nummer jouw raakt en waarom? 

Aanraking en nabijheidsgedrag

Nabijheidsgedrag is de afstand die iemand tot de ander kiest bij het communiceren met deze persoon.

Non-verbale communicatie heeft 

verschillende betekenissen

• informatie overbrengen
• contact leggen en onderhouden
• belangstelling tonen
• feedback geven
• gevoelens uiten 

Lichaamstaal

Lichaamstaal is de communicatie die via de mimiek (gezichtsuitdrukkingen), gebaren, oogcontact en de houding van het lichaam verloopt.

• spiegelen van lichaamstaal
• emotionele besmetting
• invloed van lichaamstaal op jezelf

opdracht in 3-tallen 

voer een gesprek met elkaar over je hobby, denk daarbij aan de verbale- nonverbale  communicatie en de verschillende communicatie technieken