3.3 De Volksrepubliek wordt een wereldmacht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.1 Het einde van een regionale grootmacht

De Volksrepubliek wordt een wereldmacht

Vragen

1. Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842-1911)?

2. Waardoor ontstond de Volksrepubliek China (1912-1949)?

3. Waardoor heeft de Volksrepubliek zich kunnen ontwikkelen tot een grootmacht (1949-2001)?  

Volksrepubliek

China wordt beïnvloed door de SU in de Koude Oorlog

- Propaganda gericht op klassenstrijd

- Focus op arbeiders en boeren

- Modernisering industrie en landbouw naar voorbeeld SU (landverdeling)

KMT-leden, klassenvijanden en westerlingen worden vervolgd

Einde westerse invloed -> Hong Kong en Macau blijven westers

SU

1949: vriendschapsverdrag Mao en Stalin

- Economische steun: vijfjarenplannen (zware industrie), Russische adviseurs en goederen

- Militaire steun:  Chinese interventie Korea (1950)

- Chinese studenten studeren in Moskou

Dood Stalin (1953) betekent koerswijziging 

Chroesjtsjov streef naar vreedzame 

co-existentie ipv radicaal communisme

Mao streeft wereldrevolutie na

Voorwaarts?

Vanaf 1958: Grote Sprong Voorwaarts:

Industrialisatie & Collectivisatie landbouw

Zoals altijd: enorme hongersnood 

15 / 55 miljoen doden

Vanaf 1962 pragmatischer landbouwbeleid én prestatieloon industrie

Na breuk met SU zoekt China nieuwe internationale vrienden bij de niet-gebonden landen

www.nrc.nl

Revolutie

Prestige Mao zwaar aangetast door falen Grote Sprong Voorwaarts

Oplossing: zuivering CCP en persoonlijkheidscultus

1966: start Culturele Revolutie

Rode Gardisten terroriseren samenleving op initiatief van Mao

Xenofoob en streven naar vernietiging tradities intellectuele bewegingen

Toenadering

Tot 1976 blijft de ideologie van de Culturele Revolutie gehandhaafd

Ondanks steun aan Noord-Vietnam vanaf begin jaren '70 voorzichtige toenadering tot westen

1971: Volksrepubliek neemt plek Republiek China in Veiligheidsraad VN in

1976: overlijden Mao

Modernisering

Nieuwe partijleider Deng Xiaoping (78-'89) neemt afscheid van Culturele Revolutie

Vier Moderniseringen:

- Landbouw: Einde landbouwcommunes + privébezit verkopen

- Wetenschap + technologie: studeren in buitenland

Industrie: liberalisering + belastingvoordelen buitenlandse bedrijven

 Defensie: moderne wapens

Repressie

Onder Deng verdere verbetering met buitenland

Voorbeelden: overname Hong Kong en Macau

Na economische hervormingen verwachtte men óók politieke hervormingen

CCP accepteert géén openheid en kritiek...

1989: studentenprotesten op Tiananmenplein 

Leger grijpt bloedig in

Modernisering

Opvolgers Jiang Zemin en Hu Jintao zetten koers Deng voort

2001: China treedt toe tot Wereldhandelsorganisatie (WHO)

Daarmee is China economisch liberaal, politiek communistisch

Vanaf 2013 (Xi Jinping) groeiende staatscontrole op leven én economie