Beroepsoriëntatie LW4 - Les 2

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

 Beroepsoriëntatie

Programma deel 1 

1. AWR 

3. Lesdoelen deze week 

6.  Actieve afsluiting - lesdoelen check 

Ontwikkelingspsychologie

Boek: Mensen - Thema 1

Ontwikkelingspsychologie is de wetenschap die het gedrag bestudeert van de mens in de verschillende fasen van zijn ontwikkeling.

Als we praten over ontwikkeling, hebben we het over de verschillende fasen die mensen doormaken naarmate ze ouder worden. Elke fase (van baby tot oudere) heeft zijn eigen kenmerken (fysieke, cognitieve, sociale ect. = ontwikkelgebieden).

Ontwikkelfasen

• Baby (0-1 jaar)
  
• Dreumes (1-2 jaar)
  
• Peuter (2-4 jaar)
  
• Jong basisschoolkind (4-8 jaar)
  
• Ouder basisschoolkind (8-12 jaar)
  
• Puber (12-16 jaar)
  
• Adolescent (16-21 jaar)
  
• Jongvolwassene (21-35 jaar)
  
• Midden volwassene (35-55 jaar)
  
• Laat volwassene (55-70 jaar)
  
• Oudere (70+ jaar)

Ontwikkeling van de mens

Ontwikkeling = verandering = vooruitgang. 

Bij ontwikkeling zijn er drie processen gaande:

• Groeiprocessen: dit betreft de lichamelijke groei die het gevolg is van celdeling.
• Rijpingsprocessen: dit betreft het ‘ergens aan toe zijn’, je bent er wel of niet aan toe om iets te leren.
• Leerprocessen: dit betreft het verwerven van theoretische, praktische en sociaal-emotionele kennis en vaardigheden

Rijpingsprocessen kun je niet versnellen.

Wel kun je de voorwaarden scheppen om rijping mogelijk te maken. 

Wat denken jullie dat ze met de bovenstaande zin bedoelen? Voorbeeld? 

Ontwikkeling is dus een veranderproces waarbij de combinatie van rijping en leren leidt tot een steeds hoger niveau van functioneren.

Al deze ontwikkelingen beïnvloeden elkaar ook nog eens. Doordat je bijvoorbeeld leert lopen (fysieke ontwikkeling), ontdek je meer van de wereld (cognitieve ontwikkeling).

Ontwikkelgebieden

Maak de zin af: ''Ontwikkelingspsychologie is de wetenschap die zich richt op....:

1. Het gedrag van mens en dier
2. De opvoeding van kind en ouders
3. Gedrag van de mensen in verschillende fasen in zijn leven
4. Het gedrag van de mens als deze in zijn puberteit zit

Opdracht 

Tijd	10 min
Hoe	In tweetallen samenwerken.
Hulp	Zoek samen de betekenissen van de begrippen op
Uitkomst	Je hebt de betekenissen van de begrippen gevonden en begrepen.
Klaar	Zorg dat je je antwoorden kort en duidelijk kunt uitleggen.
Wat	Zoek uit wat de begrippen orthopedagogiek, pedagogiek, agogiek, psychologie en toegepaste sociologie betekenen binnen de maatschappelijke zorg.

Stap 1 en 2 : 25 minuten

Stap 3: 10 minuten

Stap 4: 10 minuten

Totaal 45 minuten

Pedagogiek en Orthopedagogiek

Pedagogiek en orthopedagogiek zijn begrippen die gaan over de ontwikkelingsfasen en gebieden van kinderen en jongeren. Hier kun je in het werkveld mee te maken krijgen!

Pedagogiek gaat over opvoeding in het algemeen.

Orthopedagogiek gaat over opvoeding in problematische situaties.

Extra: “Daarbij is een orthopedagoog ook vaak bevoegd om net als een psychiater en psycholoog te diagnosticeren/diagnoses af te nemen (WO). Een pedagoog is (HBO) is iemand die vaak begeleiding en ondersteuning biedt in opvoedsituaties over het algemeen (praktisch). "

Verzin hier een eigen werkvorm voor hoe je de lesdoelen checkt. 

Agogiek

Agogiek is de leer van het begeleiden, aansturen of beleidsmatig mogelijk maken van veranderingsprocessen bij mensen opdat ze meer grip krijgen op hun leven. Deze sociale wetenschap bestudeert hoe mens en samenleving veranderen en geeft aanwijzingen over de manier waarop dit kan worden beïnvloed en begeleid.

Vanuit Agogiek kom je bij het Agogisch werk. Wat is agogisch werk?

Vanuit Agogiek kom je bij het Agogisch werk. Wat is agogisch werk?

Als agogisch medewerker ggz werk je in de geestelijke gezondheidszorg of in de verslavingszorg. Je helpt mensen die nare dingen hebben meegemaakt waardoor ze niet meer kunnen functioneren in de maatschappij. Denk aan mensen die lang verslaafd zijn geweest, heel eenzaam zijn en weinig inkomen hebben.

Psychologie

Psychologie is de wetenschap die het gedrag en de geest van de mens bestudeert. 

In het waarneembare gedrag wordt gekeken naar wat mensen doen en hoe ze het doen. Daarnaast worden ook de innerlijke processen bestudeerd: hoe voelen mensen zich, wat denken ze en hoe komen ze tot beslissingen?

Waarom is het binnen de maatschappelijke zorg belangrijk om te kijken naar wat mensen doen en hoe ze zich voelen?

 Letterlijk betekent psychologie ‘de studie van de geest’, afkomstig uit het Oud Grieks, waarin ‘psyche’ staat voor ‘geest’ en ‘logos’ voor ‘leerstelling’.

Maatschappelijke zorg gaat over mensen met een grotere kwetsbaarheid op psychisch of psychosociaal gebied. Zij kunnen daardoor soms beperkt meedoen in de samenleving. Er kan sprake zijn van isolement, uitsluiting, overlast en soms zijn ze dakloos. 

Toegepaste Sociologie

Toegepaste sociologie

men kijkt naar actuele maatschappelijke vraagstukken en sociaal gedrag. Verdiept zich in hoe cultuur en andere sociale kaders menselijk gedrag beïnvloeden en hoe sociale ongelijkheid leidt tot maatschappelijke veranderingen. Daarnaast bestudeert men de relatie tussen mensen en hun sociale omgeving.

Toegepaste sociologie komt voort uit de behoefte om gedrag in de samenleving te voorspellen. Daarom wordt het beschouwd als een instrument om tot sociale interventie te komen. Dat wil zeggen, om de onderlinge relaties tussen mensen te beïnvloeden, om hun kwaliteit van leven te ontwikkelen en te verbeteren.

Wat betekent communicatie?

Het communicatieproces 

Communicatierichting

1. Eenzijdige communicatie -> Boodschap ontvangen maar niet kunnen reageren 
2. meerzijdige communicatie ->Je bent zowel de zender als de ontvanger 

Een voorbeeld van eenzijdige communicatie is:

1. Luisteren naar de radio
2. Reageren op een facebook berichtje
3. Met een vriendin bellen
4. Verbale communicatie

Een voorbeeld van meerzijdige communicatie

1. Niet reageren op de spreker
2. Op de televisie naar voetbal kijken
3. Reageren op een WhatsApp berichtje
4. Een podcast beluisteren

Communicatie 

• Verbale communicatie 
• Non verbale communicatie 

Metacommunicatie 

• Communiceren over de de communicatie: helikopterview
• Interne en externe metacommunicatie 

Stel altijd de volgende drie vragen aan jezelf wanneer je metacommuniceren wilt toepassen:

1. Is de reactie (die ik wil geven) waar? 

2. Is het aardig? 

3. Is het nodig?

Ruis -> miscommunicatie

Is een probleem dat ontstaat tijdens de communicatie, als de boodschap die je zendt aan de ontvanger wordt vervormd en daardoor anders aankomt bij de ontvanger dan dat je bedoelde. 

Hoe kunnen we ruis voorkomen tijdens de communicatie?

Soorten ruis

1. Interne ruis -> Semantische (ander taal) of psychologische ruis (vooroordelen)

1. externe ruis 

Individuele opdracht

• Zoek in het boek Communicatie (Boom) of Ga naar mijn.boomberoepsonderwijs.nl, paraaf 1.5 (blz 29). En de volgende aspecten op: 

1. Inhoudelijk aspect 

2.Relationeel aspect 

3.Expressief aspect 

4.Appellerend aspect 

• Geef van elk aspect een korte beschrijving van wat het betekent.
• Klassikale bespreking 

www.npostart.nl

Nabespreken documentaire 

• Wat heb je genoteerd over schizofrenie?
  
• Wat heb je genoteerd over de ziekte van ULLRICH?
  
• Welke beperkingen ervaren Lerrie en Davine in het dagelijks leven?
  

Toegepaste sociologie komt voort uit de behoefte om gedrag in de samenleving te voorspellen. Daarom wordt het beschouwd als een instrument om tot sociale interventie te komen. Dat wil zeggen, om de onderlinge relaties tussen mensen te beïnvloeden, om hun kwaliteit van leven te ontwikkelen en te verbeteren.

Schizofrenie

• Kenmerkt zich door het hebben van psychoses, gedesoriënteerd denken/spreken en waandenkbeelden. 
  
• Een psychose is het ……. van dingen die er niet zijn:
  

1. Zien 
   
2. Horen
   
3. Voelen
   
4. Proeven
   
5. Ruiken 
   

Er bestaan verschillende soorten psychotische stoornissen.

- Psychose. Tijdens een psychose maak je vreemde of enge dingen mee die echt voelen, maar niet echt zijn (hallucinaties). 

- Schizofrenie.

- Schizotypische persoonlijkheidsstoornis. 

- Waanstoornis. ...

- Schizoaffectieve stoornis. ...

- Psychotische stoornis na bevalling.

Schizofrenie

• Behandeling; medicatie: zogeheten antipsychotica en therapie 
• Begeleiding: niet eenvoudig, wees open en eerlijk, zorg voor een contactpersoon, een crisisplan, motiveer hulp, wees duidelijk, geef rust, creëer ruimte om te praten/ ventileren/ bewegen, informeer netwerk, zorg goed voor jezelf, leer signalen herkennen.

Stemmingsstoornissen

Bij een stemmingsstoornis is de stemming verstoord. 

We kunnen twee verschillende stemmingsstoornissen onderscheiden: 

De depressieve stemmingsstoornis en de bipolaire stemmingsstoornis

       

Depressieve stemmingsstoornis

Bipolaire stemmingsstoornis

Bij een bipolaire stemmingsstoornis zijn er ook periodes van neerslachtigheid, maar deze worden afgewisseld met manische periodes.  

Bij een bipolaire stemmingsstoornis zijn er ook periodes van neerslachtigheid, maar deze worden afgewisseld met manische periodes. Bij een manie is juist sprake van een verhoogde activiteit en energie. De cliënt heeft dan een verminderde slaapbehoefte, hij is spraakzamer en houdt zich bezig met doelgerichte activiteiten rondom werk en sociale contacten. Ook zie je dan vaak een opgeblazen gevoel van eigenwaarde. In veel gevallen is de cliënt onbezonnen en neemt hij in deze manische periode ondoordachte besluiten. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld financiële problemen of een seksueel overdraagbare aandoening. Periodes van depressie en manie wisselen elkaar af, maar hier bestaat veel variatie in. De ene cliënt maakt vooral depressieve periodes door, de andere vooral manische. Ook de tijd tussen de verschillende periodes kan verschillen.

In de periodes zonder depressie en manie kunnen sommige cliënten prima functioneren. Beperkingen doen zich vaak voor op het gebied van werk. Vanwege hun bipolaire stemmingsstoornis hebben ze doorgaans een lagere sociaal-economische positie. Ook komt langdurige werkeloosheid vaak voor. Het risico van zelfmoord is bovendien groot. Ongeveer 33% van alle mensen met een bipolaire stemmingsstoornis doet vroeg of laat een zelfmoordpoging. Omdat een bipolaire stemmingsstoornis chronisch is, ligt de nadruk tijdens de behandeling op het leren omgaan met de stoornis, vaak in combinatie met medicatie.

Bipolaire stemmingsstoornis

Mogelijke oorzaak -> niet bekend

Oorzaak/factoren:

• Aanleg
  
• Hormonale factoren
  
• Omgevingsfactoren zoals stress, slaapgebrek, trauma's en drugsgebruik    kunnen triggers zijn. 
  
• Biologische factoren; Veranderingen in de hersenen
  

Bij een bipolaire stemmingsstoornis zijn er ook periodes van neerslachtigheid, maar deze worden afgewisseld met manische periodes. Bij een manie is juist sprake van een verhoogde activiteit en energie. De cliënt heeft dan een verminderde slaapbehoefte, hij is spraakzamer en houdt zich bezig met doelgerichte activiteiten rondom werk en sociale contacten. Ook zie je dan vaak een opgeblazen gevoel van eigenwaarde. In veel gevallen is de cliënt onbezonnen en neemt hij in deze manische periode ondoordachte besluiten. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld financiële problemen of een seksueel overdraagbare aandoening. Periodes van depressie en manie wisselen elkaar af, maar hier bestaat veel variatie in. De ene cliënt maakt vooral depressieve periodes door, de andere vooral manische. Ook de tijd tussen de verschillende periodes kan verschillen.

In de periodes zonder depressie en manie kunnen sommige cliënten prima functioneren. Beperkingen doen zich vaak voor op het gebied van werk. Vanwege hun bipolaire stemmingsstoornis hebben ze doorgaans een lagere sociaal-economische positie. Ook komt langdurige werkeloosheid vaak voor. Het risico van zelfmoord is bovendien groot. Ongeveer 33% van alle mensen met een bipolaire stemmingsstoornis doet vroeg of laat een zelfmoordpoging. Omdat een bipolaire stemmingsstoornis chronisch is, ligt de nadruk tijdens de behandeling op het leren omgaan met de stoornis, vaak in combinatie met medicatie.

Zoek op

1. Wat is een angststoornis? 
2. Wat is een paniekstoornis?  
3. wat is het verschil tussen een angst en paniekstoornis? 
4. Wat is agorafobie? 

Obsessieve-compulsieve stoornissen

 Is er sprake van een obsessie; iemand is in zijn gedachten onophoudelijk bezig met een bepaald onderwerp. 

Bij een obsessieve-compulsieve stoornis heeft de cliënt last van obsessies (dwanggedachten) en compulsies (dwanghandelingen). 

Obsessies veroorzaken angst, bijvoorbeeld bang zijn dat ‘alles misgaat’. In een poging deze angst te verminderen, voert de cliënt allerlei specifieke handelingen uit. Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk de obsessie ten aanzien van besmetting, waarbij als compulsie dwangmatig wordt schoongemaakt. 

Maar er zijn natuurlijk ook andere obsessies, zoals met betrekking tot symmetrie. Om die reden wordt alles dwangmatig geteld. Of denk aan onheil-obsessies, waardoor de cliënt dwangmatig alles controleert. De compulsies hebben in al deze gevallen te maken met de obsessie, maar dat is zeker niet altijd het geval.

 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornis 

Als een gebeurtenis psychische symptomen bij een cliënt uitlokt, is er sprake van een psychotrauma of stressorgerelateerde stoornis.

 

Je kunt binnen deze categorie drie stoornissen onderscheiden: 

- de aanpassingsstoornis, 

- de acute stressstoornis en 

- de posttraumatische stressstoornis.

Maak bij deze begrippen een koppeling met de doelgroep. 
En leg ook het verband met stage. 
Studenten gaan bijvoorbeeld solliciteren en komen dan het begrip afdeling somatiek tegen. Wat zouden de studenten hier tegen kunnen komen? ga hierin het gesprek aan. 

 Aanpassingsstoornis

Maak bij deze begrippen een koppeling met de doelgroep. 
En leg ook het verband met stage. 
Studenten gaan bijvoorbeeld solliciteren en komen dan het begrip afdeling somatiek tegen. Wat zouden de studenten hier tegen kunnen komen? ga hierin het gesprek aan. 

www.sterkhuis.nl

Acute stressstoornis en posttraumatische stressstoornis

Wanneer een gebeurtenis een trauma is en de cliënt als gevolg daarvan psychische symptomen ontwikkelt, is er sprake van een acute stressstoornis of een posttraumatische stressstoornis (PTSS). 

Met een trauma wordt bedoeld dat de cliënt is geconfronteerd met een feitelijke dood of dreigende dood, ernstige verwondingen of (seksueel) geweld.  

Voorbeelden van een trauma zijn oorlogsgeweld, een verkrachting, een vliegtuigramp.

De cliënt kan zelf slachtoffer zijn, of een getuige van het trauma. Ook als een directe naaste slachtoffer is geworden, kunnen zich psychische symptomen voordoen.

Vragenrondje

Voordat we kijken naar de leeropbrengst en afsluiten.
Zijn er vragen?

Dan volgt nu de afsluiting! Zorg dat je in lesson up zit!

Wat heb je geleerd van deze les?

Tips en Tops inhoud

Tips en Tops docent

Afsluiting

Bedankt voor jullie aandacht!  

Nog vragen? 

Opdracht

Zoek bij de volgende stoornissen een informatieve  you-tube video

van maximaal 5 minuten en bedenk twee vragen aan je klasgenoten hierbij (schrijf op het kaartje, voorkant de vraag en achterkant het antwoord). 

De klas wordt in 3 groepjes verdeeld:

- Stemmingsstoornissen 

- Angst stoornissen 

- Obsessief- compulsieve stoornis