5.1 Vrijheid en onvrijheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Criminaliteit

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat een rechtsstaat is.

• Je kunt het verschil aangeven tussen een autoritaire staat en

een dictatuur.

• Je kunt uitleggen wat censuur is.

Nederland is een democratie, leg uit:

Wat is een rechtsstaat?

Nederland is een rechtsstaat, een land waar de rechten en plichten

van de burgers en van de overheid zijn vastgelegd én worden

nageleefd.

Deze rechten en plichten zijn in wetten opgeschreven door politici

die wij zelf gekozen hebben. Nederland is immers een democratie.

Nederland is daarmee een democratische rechtsstaat.

Autoritaire staten

In een rechtsstaat heb je veel rechten en vrijheden. Bijvoorbeeld de

vrijheid van meningsuiting, het stemrecht en het recht op privacy.

In andere landen zijn er veel minder rechten en vrijheden.

Dit zijn autoritaire staten: landen waarin een kleine groep mensen

de macht heeft en de regels bepaalt.

Welk recht of welke vrijheid vind jij het belangrijkste?

Autoritaire staten

Autoritaire staten hebben wel een parlement, maar daarin

zitten vooral mensen die het met de machthebbers eens zijn.

Verkiezingen zijn vaak niet eerlijk. Er wordt geknoeid met de stemmen.

Andere kandidaten krijgen vaak geen

toegang tot de media.

Wel of niet boven de wet?

In een rechtsstaat moet ook de overheid zich aan de wet houden.

Elke wetsovertreder kan straf krijgen. Ook een agent, een minister

of de directeur van een groot bedrijf.

We zeggen daarom: niemand staat boven de wet.

In autoritaire staten staan machthebbers wel boven de wet.

Kijkvraag

Wat denk je, wordt de agent

die schoot vervolgd of niet? En waarom wel of niet?

In het hoofdstuk media hebben we het gehad over: Censuur, wat bedoelen we hiermee?

Wat is een dictatuur? Welke voorbeelden werden er genoemd?

Over welke kenmerken van een dictatuur heeft Hyeonseo het?

Maak vraag 13a - b - c - d 

Klaar? opdracht 11 

Aan de slag

Opdracht  11 en 14

Deze opdracht mag je in tweetallen maken.

De informatie verwerk je in een presentatie

1. Kleur de kaart opnieuw in

2. Kies een land uit (rood of oranje)

3. Zoek naar informatie over dit land. 5 weetjes + 2 kenmerken van een dictatuur.

4. Zoek naar een actueel krantenbericht over dit land.

NB: In de kaart is Marokko niet ingekleurd, het moet oranje zijn (niet vrij).