V4 AK 3.6

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

De ontwikkeling van de economie

Lesdoelen:

- Je weet hoe Zuid-Amerikaanse landen zich in de postkoloniale periode economisch hebben ontwikkeld.

 

- Je begrijpt waarom de economische toekomst van veel Zuid-Amerikaanse landen nu onzeker is.

Drie perioden

1) De periode van economische stagnatie (1900 - 1990)

2) De periode van snelle economische groei (1990 - 2010)

3) De periode van de onzekere toekomst (2010 - XXXX)

Economische stagnatie

- Zuid Amerikaanse koloniën veelal politiek onafhankelijk in de 19e eeuw.

- Maar de economische afhankelijkheid bleef tot diep in de 20e eeuw bestaan.

Waarom?

Economische stagnatie

Zuid Amerika was door de Europeanen economisch zo ingericht dat de Europese moederlanden er profijt van hadden.

Export: Landbouwgoederen

Import: Industriegoederen

(negatieve) handelsbalans:

''Een overzicht van de waarde van de in- en uitvoer van goederen van een land''

Economische stagnatie

Typische centrum-periferierelatie, waarbij het centrumland meer verdient aan de ''relatie'' dan het periferieland.

Periferie land is erg afhankelijk van centrum land

Maar een klein deel van de bevolking in periferie profiteert van de economische mogelijkheden die ontstaan.

Fragmentarische modernisering

''Gedeeltelijke modernisering waardoor er in een land moderne en traditionele gebruiken en productiewijzen naast elkaar blijven bestaan''

Economisch dualisme

''Het naast elkaar voorkomen van een moderne en een traditionele sector''

Minifundia / Latifundia

Economische stagnatie

Zuid-Amerika wilde minder afhankelijk worden toen de wereldhandel stil viel in de jaren '30.

Hiervoor moest ZA wel weer kapitaalgoederen zoals machines voor importeren.

Importsubstitutie: ''Het vervangen van import goederen door eigen productie''

Economische stagnatie

Vanaf 1950 gingen veel banen verloren in landbouw door mechanisering, dus trokken landarbeiders massaal naar de steden.

Dé-agrarisatie: ''Proces waarbij op het platteland de landbouw snel aan betekenis inboet en mensen uitstoot.''

Dus:

- Afhankelijkheid van vroegere kolonisator (negatieve handelsbalans)

- Fragmentarische modernisering en economisch dualisme

- Minder afhankelijk (proberen te zijn) door importsubstitutie

- Door mechanisering dé-agrarisatie 

Snelle economische groei

- Rond 1990 dwong de Wereldbank Zuid Amerikaanse landen te stoppen met het protectionisme van de eigen economie.

- Door wereldwijde economische groei, profiteerden ook de landen van ZA.

- Hun grondstoffen werden meer waard (vraag/aanbod) waarmee de landen veel geld verdienden.

Snelle economische groei

- Arbeid was goedkoop in ZA dus mno's openden er fabrieken (vooral in steden) 

- Gevolg: grote(re) regionale ongelijkheid

 - Economie groeide ieder jaar met minimaal 4% en staatsschuld en werkloosheid namen af tussen 1990 en 2012.

- Vooral Brazilië profiteerde van deze periode (BRICS)

Onzekere economische toekomst

- Dienstensector de belangrijkste sector van de economie

- Maar erg veel laagwaardige diensten, ipv kennisintensieve diensten (kleermaker / ict-er)

 

Tertiairisering: ''Toename van het aandeel van de beroepsbevolking dat in de dienstensector werkt''

Onzekere economische toekomst

- Veel mensen in Zuid-Amerika werken ook nog in de informele sector (scharreleconomie).

- Groot deel van het nationaal inkomen komt van geld overmakingen van migranten.

- Dit zorgt voor een grote afhankelijkheid van buitenlandse economiën.

Onzekere economische toekomst

- Verdere onzekerheid over de toekomst komt door:

1) Daling van grondstofprijzen op de wereldmarkt (waar nog steeds een groot deel van het geld mee wordt verdient in Zuid-Amerika)

2) Wereldwijde recesie(s) brengt het aantal investeringen terug

Dit bedreigt de sociale verbeteringen die bereikt zijn zoals, betere scholing en stijging van levensverwachting.

Huiswerk na de vakantie

Maken 3.6: verkorte route

Werken aan PO!

Doorlezen 3.7