TM HST 5 Urinewegstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Urinewegstelsel

ZZO.3SA

5	Spijsverteringsstelsel	A4	Ziekte Spijsvertering	P8
6	TM		-
7	Voedingsleer		Urinewegstelsel	A5
8	Ziekte urinewegen	P9	Vochtbalans
9	Uitloop/herhaling/TM		Uitloop/herhaling/TM

Wk
1	Kennismaken orientatie anatomie		Cellen en weefsels	A2
2	Huid	A3	Huidziekten	P11
3	Infecties en tumoren	P3	TM
4	Bewegingsstelsel	A8	Gewrichts- ziekten	P10

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe het urinewegstelsel is opgebouwd.
• Je kunt samenvatten welke functies de nieren hebben.
• Je kunt benoemen uit welke delen de nier bestaat en hoe deze zijn opgebouwd en functioneren.
• Je kunt uitleggen hoe urine geloosd wordt.

Opdracht

Teken een poppetje. 

1. Teken waar de nieren liggen

2. Teken hoe de urineleiders en de blaas liggen

Ligging nieren

• Aan weerszijden van de wervelkolom​
• Ter hoogte van de twee laatste borstwervels​
  
• Rechter nier iets lager dan linker nier (vanwege lever)

Orgaanstelsel > urineweg stelsel

Tot het orgaanstelsel behoren:​

• 2 nieren​
  
• 2 urineleiders​
  
• Urineblaas​
  
• plasbuis

Wie kan een onderdeel voor mij tekenen?

Ligging urineleiders

1. Van de nierbekkens stroomt de urine naar de blaas​
   
2. 25-30cm lang​
3. Monden uit aan de achteronderzijde van de blaas​
   
4. Onderste deel van de ureter heeft een schuin verloop (soort klepmechanisme) waardoor de urine niet terug kan stromen​

Bouw nier

Vorm van een boon​

12 cm lang​

7 cm breed​

4 cm dik (in het midden)​

Ingekapseld in vetweefsel​

​

Bovenop de nieren: bijnieren​

(Bijnieren niet betrokken bij ​

Urineproductie)​

Opdracht

Maak het werkblad

Functies/taken nieren

1. Verwijderen van schadelijke (afval-)stoffen uit het bloed​
   
2. Verwijderen van overtollig water en zouten uit het bloed
3. Regelen bloeddruk

Uitscheiden zure en basische stoffen

Elke nier heeft ongeveer 1 miljoen nefronen (urineproducerende eenheden)​

Elke nier heeft ongeveer 1 miljoen nefronen (urineproducerende eenheden)​

​

Fysiologie

1. Bloed wordt gefilterd in glomerulus (kluwen haarvaten) Begin van een nefron, omgeven door kapsel van Bowman​
2. Water uit bloed & opgeloste stoffen komen in het kapsel van Bowman ​
   
3. Grotere delen uit het bloed (oa eiwitten) kunnen hier niet door heen, glucose en zouten kunnen wel door het filter heen​

Fysiologie vervolg

4. Het vocht dat in het kapsel van Bouwman komt = voorurine       (ongeveer 200 liter per dag)​

5. Voorurine gaat naar lis van Henle​

6. Terugresorptie naar het bloed​

7. Ook het glucose en de zouten worden door de lis van Henle   naar het bloed geresorbeerd

Fysiologie vervolg

8. Door de terugresorptie van water, zouten en glucose concentreert de oplossing zich = urine​

9. De urine stroomt in de verzamelbuisjes​

10. De verzamelbuisjes monden uit in het nierbekken​

11. Ongeveer 1,5 liter urine per dag (= afhankelijk van de hoeveelheid vocht dat iemand drinkt)

Effect van de nieren op de bloeddruk​

Bij lage bloeddruk gaan de nieren hormoon renine afscheiden​Proces: Renine activeert angiotensinogeen > omgezet in angiotensine​

Angiotensine > vaatvernauwing dus hogere bloeddruk​

Aldosteron > terugresorptie zout en water​

Bij hoge bloeddruk precies andersom

De blaas

Reservoir van urine​

Gevulde blaas reikt de top van blaas boven schaambeen

Wand van de blaas van binnen naar buiten:slijmvlieslaag, spierlaag, bindweefsellaag, ​

Urinebuis/plasbuis

• Op de overgang van de blaas naar de plasbuis bevindt zich een kringspier​
• Bij samentrekken van de blaaswand ontspant de kringspier​

Urinelozing = mictie

Bij volle blaas: prikkel naar het ruggenmerg

Bij prikkel vanuit de hersenen naar de blaas trekken de spieren van de blaas zich samen en ontspant de kringspier​

Gemiddeld 6 à 7 keer per dag

Samenstelling urine

Samenstelling wisselt doordat de nieren ervoor zorgen dat de samenstelling van het bloed constant blijft​

• 95% water​, Zouten​, Ureum​, Urinezuur​
• Kreatinine​, Urobiline (geeft de gele kleur aan de urine)​
• Vitaminen​, Hormonen (tijdens zwangerschap bijv.)​
• Vormelementen (afgestoten cellen van nieren, urinewegen en uitwendige geslachtsorganen)​

Samenstelling urine

Samenstelling wisselt doordat de nieren ervoor zorgen dat de samenstelling van het bloed constant blijft​

Urine

Ongeveer 1,5 liter​

 

Kleur wisselt: ​

Weinig drinken: geconcentreerde urine​

Veel drinken: ongeconcentreerde urine (als water)​

​

​

Je kunt uitleggen hoe het urinewegstelsel is opgebouwd.
Je kunt samenvatten welke functies de nieren hebben.
Je kunt benoemen uit welke delen de nier bestaat en hoe deze zijn opgebouwd en functioneren.
Je kunt uitleggen hoe urine geloosd wordt.

TM opdrachten maken

1, 3a, 3b, 8a, 10, 15a, 15b, 

19a, 23a, 23b, 24