Les 2 Radioactiviteit en Straling (EMA + BRR)

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Bronnen (alleen voor docent)

Gezamelijke standaard lesopzet: https://docs.google.com/document/d/16XZelImcrN1qS1E2vCw_mTwDtTGlgXQd636k_Rc0www/edit?usp=sharing

Afspeellijst Meneer Wietsma over straling: 

https://www.youtube.com/playlist?list=PL9ngJuVeW8kcn9eLgH0hP2o3fcoUFuvbV

Quizlet 7.1

https://quizlet.com/_d1pil9?x=1jqt&i=4pzshw

Programma

• Voorkennis ophalen met oude vragen (4x)
• Leerdoelen
• Instructie (interactief)
• Individueel werken
• Afsluiting
• Aan PO werken (laatste 20 min)

Natuurlijke stralingsbron

Kunstmatige stralingsbron

Radiozender

Afstandsbediening

De zon

Kampvuur

Wifi-router

Uranium

De Playstation 5

Het elektromagnetisch spectrum bestaat uit verschillende soorten straling.  Zet De straling in de juiste volgorde.

Het spectrum :

röntgenstraling

zichtbaar licht

IR-straling

Gammastraling

UV straling

Microgolven

radiogolven

00:46

Alpha

Beta

Gamma

Positief

Negatief

Neutraal

Relatief groot

Klein

Geen grootte

Doordring-baarheid Laag

Doordringbaarheid Gemiddeld

Doordring-baarheid Hoog

Helium kern

Elektron

Foton (golf, onzichtbaar licht)

E

niet ioniserend

welke straling?

ioniserend

Atoombom

soldeerbout

Afstandsbediening

rontgenapparaat

smartphone

rookmelder

zon

beton

gaskousje

radioactief afval

Uit welke deeltjes bestaat een atoom? Wat weet je over het verschil in de grootte en lading van deze deeltjes?

Leerdoelen

• Hoe zat het nou met beton en het gaskousje?
• Ik weet wat een geigerteller is

• Eenheid Sievert
• Ik kan rekenen met dosislimieten
• Ik kan beschrijven hoe een CT scan werkt

• Ik kan van drie soorten straling de grootte, lading, doordringbaarheid en samenstelling opschrijven.
• Ik kan het begrip tracer beschrijven, en weet welke deeltjes als tracer gebruikt worden
• Ik weet wat achtergrondstraling is
• Ik kan beschrijven wat radioactiviteit is

Eerder behandeld

Dit is de introductieslide. Hierop worden de leerdoelen van de les genoemd.

Gaskousje of gloeikousje

• Kous is een ander woord voor sok
• Het wordt gebruikt om het licht van een gaslamp, dat normaal vrij geel is en veel blauw en onzichtbaar ultraviolet licht bevat, witter te maken en de bruikbare lichtopbrengst te vergroten. (Wikipedia)
• Het bevat thorium. Thorium is licht radioactief. Vooral bij het maken van de kousjes bestaat er de kans om radioactief besmet te worden, en teveel straling binnen te krijgen.

Radioactiviteit van beton

Gammastraling uit bouwmaterialen levert een gemiddelde jaardosis van ongeveer 0,34 mSv (millisievert). Ze houden echter ook 0,27 mSv per jaar aan achtergrondstraling tegen. De netto bijdrage is daarom 0,07 mSv per jaar. Dat is veel lager dan de referentiewaarde van 1 mSv per jaar die sinds februari 2018 van kracht is.

Bron: https://www.rivm.nl/straling-en-radioactiviteit/straling-van-natuurlijke-oorsprong/straling-binnenshuis/externe-straling-in-gebouwen

Zelfstandig werken

Lees '3 Hoeveel straling is dodelijk' op blz 159 en maak de vragen die daarna komen (8 t/m 15).

Werk in stilte. Je kunt geen vragen stellen, geen papiertjes krijgen, niet fluisteren enz.

Tijd: 10 minuten.

Hierdoor leer je te rekenen met dosislimieten.

Als je klaar bent maak je vraag 1 t/m 7.

Oefen met de Quizlet

https://quizlet.com/_d1pil9?x=1jqt&i=4pzshw

Het eten van een banaan geeft een stralingsdosis van 0.0001 mSv. Hoeveel bananen zou je per jaar kunnen eten als je verder geen straling ontvangt?

1. 1000
2. 10000
3. 200000
4. 0.001

Hoe werkt een CT scan?