Les 5: Voedselbederf

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boek, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

aantekeningen maken

4. Inclusieve didactiek

De docent past diverse strategieën toe om de betrokkenheid van alle leerlingen te garanderen. Door regelmatig het begrip van de lesstof te controleren en zo nodig de uitleg aan te passen, blijft de stof toegankelijk voor iedereen. Flexibele en heterogene differentiatie ondersteunt dit proces. Interactie in de klas wordt versterkt door het gebruik van thuistalen. Verder creëert de docent een contextrijke en inclusieve leeromgeving door (culturele) achtergronden in de lesstof te integreren. Door positief en proactief op leerlinggedrag te reageren, wordt het voor leerlingen makkelijker om gewenst gedrag te tonen en actief deel te nemen aan de les.

Periode planner

Week	1	2	3	4	5
lesdoel	voedingsmiddelen en voedingstoffen	verteringsstelsel	verteringsstelsel	gezonde voeding	voedselbederf

6

7

8

9

10

11

12

Geef deze les vanuit de context van eten. Welk eten vinden de leerlingen lekker en wat is allemaal van planten gemaakt.

'

doel is vooral dat leerlingen snappen dat planten: vetten, koolhydraten, en eiwitten maken d.m.v. glucose.

Zet de verteringsorganen in de juiste volgorde van boven naar beneden

Mondholte

Slokdarm

Maag

Twaalfvingerige darm

Dunne darm

Dikke darm

Endeldarm

Keelholte

Sleep de juiste kiezen naar het bijpassende verteringsstelsel!

Hoeveel % van de ADH vitamine C krijgt Joris binnen bij het drinken van een glas van 250 mL Tropicana juice?

Wat is géén schijf uit de Schijf van Vijf?

1. Dranken
2. Groente en fruit
3. Smeer- en bereidingsvetten
4. Tussendoortjes

In welke twee vakken van de schijf van vijf komen voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsvezels?

1. Vak met groenten en fruiten en vak met brood en granen
2. Vak met groenten en fruit en vak met vis en kip etc.
3. Vak met melk, boter en olie en vak met vis en kip etc.
4. Vak met groenten en fruit en vak met melk, boter en olie.

Hoe zorg je voor een gezond dieet volgens de schijf van vijf?

1. Eet elke dag uit elk vak evenveel
2. Eet elke dag uit alle vakken iets, in de juiste verhouding
3. Eet vooral groente en fruit
4. Eet weinig ongezonde dingen

Je bent zwaarder dan het gewicht dat gezond is voor jouw levensstijl. Hoe noemen we dit?

1. Ondergewicht
2. Overgewicht
3. Anorexia
4. Boulimia

Wat is de schijf van 5?

1. 5 vakken met minder goede producten waar je niets uit mag nemen
2. 5 vakken met alleen maar vette dingen waar je 1 keer per week iets uit mag kiezen
3. 5 vakken vol goede producten waar je ieder dag iets uit kiest. Uit het ene vak wat meer dan het andere
4. 5 vakken met goede en minder goede producten door elkaar Je kiest zelf de goede producten

In welke voedingsmiddelen
zitten vooral veel koolhydraten?

1. 
2. 
3. 
4. 

Een herbivoor heeft:

1. Plooikiezen en een lang darmkanaal
2. knobbelkiezen en een kort darmkanaal
3. Knipkiezen en een middellang darmkanaal
4. Plooikiezen en een kort darmkanaal

      Lesdoelen

• Je kunt manieren beschrijven om voedselbederf tegen te gaan.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Voedselvergiftiging

• afweerreactie na het eten van voedsel  besmet met giftige stoffen
• bijv gemaakt door Salmonellabacterie

Schimmels

bestaan uit: dunne draden

planten zich voort door: sporen

Bacteriën

bestaan uit: één cel

planten zich voort door: celdeling

Voedsel conserveren

Conserveren = 

• Behandelen zodat het minder snel bederft. 
• Door de organismen die bederf veroorzaken te doden of te voorkomen dat ze kunnen voortplanten/groeien.

Voedsel conserveren: hoe dan?

Net als mensen en dieren hebben bacteriën en schimmels nodig:

• Een goede temperatuur om voort te planten
• Voldoende zuurstof
• Voldoende vocht

Daar maken we gebruik van bij conserveren van voedingsmiddelen.

Bacteriën zijn wel sterker dan wij en kunnen bij extremere omstandigheden blijven leven!

Voeding conserveren

Verschillende methoden van conserveren:

1. Invriezen 
2. Pasteuriseren
3. Steriliseren 
4. Vacuüm verpakken 
5. Gasverpakken
6. Drogen
7. Conserveringsmiddelen toevoegen
8. Doorstralen met radioactieve stoffen

Invriezen

• -20 ˚C of lager
• bacteriën en schimmels kunnen niet voortplanten
• maar niet dood!

Pasteuriseren en steriliseren

Pasteuriseren: 

• Verhitten naar 72˚C
• Veel bacteriën en schimmels dood, maar niet allemaal
• In de koelkast bewaren

Steriliseren:

• Nog hoger verhitten
• Bijv melk naar 140˚C
• Daarna inpakken en naverhitten
• Alle bacteriën en schimmels dood

 

Vacuum en gasverpakken

• Zuurstof eruit
• Bacteriën en schimmels niet voortplanten
• 
  

• Vacuüm verpakken -  alle lucht eruit
• Gasverpakken - andere luchtsamenstelling

Drogen

• Water eruit
• Bacteriën en schimmels kunnen niet voortplanten

Conserveermiddel

• Stoffen toevoegen waardoor leefomstandigheden voor bacteriën en schimmels niet gunstig is
• Suiker, zout, sulfiet, azijn

Voorbeeld van een additief

• Stof om voedsel langer houdbaar of aantrekkelijker te maken
• Kleur-, smaak- en geurstoffen
• Natuurlijk of kunstmatig (gemaakt in fabriek)

Doorstralen

• Radioactieve straling
• Bacteriën en schimmels dood of minder voortplanting 
• Alleen bij grote kans op ziekteverwekkende bacteriën en schimmels 

Wat is voedselbederf?

1. Door micro-organismen is het voedsel ongeschikt geworden voor consumptie
2. Voedsel wat nog net te eten is maar al wel stinkt
3. Alleen bacteriën kunnen dat veroorzaken
4. Alleen schimmels kunnen dat veroorzaken

Hoe voorkom je voedselbederf?

1. Door te zorgen dat bacteriën moeilijker delen
2. Door te zorgen dat er geen schimmels en bacteriën bij komen
3. Door te zorgen dat schimmels minder sporen vormen
4. Zowel A,B als C zijn goed

Voedselbederf ontstaat door..........

1. celdood
2. celdeling
3. virussen
4. schimmels en bacteriën

Een infectie die ontstaat door eten dat besmet is met giftige stoffen

1. Voedselziekte
2. Voedselvergiftiging
3. Voedselgriep
4. Voedselbederf

Drie methoden om voedselbederf door micro-organismen tegen te gaan, zijn invriezen, pasteuriseren en steriliseren.

Bij welke van deze methoden worden alle micro-organismen in het voedsel gedood?

1. Pasteuriseren
2. Invriezen
3. Steriliseren
4. Pasteuriseren en Steriliseren

Conserveringsmiddelen vind je vaak terug op de verpakking als een...

1. E-nummer
2. B-nummer
3. C-nummer
4. A-nummer

Hoe kan je voedselbederf herkennen?

1. ruiken
2. smaak
3. uiterlijk
4. alle drie

Welke manier van conserveren zie je hier?

1. Drogen
2. Steriliseren
3. Conserveermiddelen
4. Luchtdicht verpakken

Welke manier van conserveren zie je hier?

1. Drogen
2. Steriliseren
3. Pasteuriseren
4. Luchtdicht verpakken

Welke manier van conserveren zie je hier?

1. Drogen
2. Steriliseren
3. Pasteuriseren
4. Luchtdicht verpakken

Welke manier van conserveren zie je hier?

1. Koelen
2. Steriliseren
3. Pasteuriseren
4. Luchtdicht verpakken