RB: Je grenzen (her)kennen

• Pedagogiek
• HBO
• Studiejaar 1

Roulatiebijeenkomst

Je grenzen (her)kennen

GRENZEN

Heb je dat ook wel eens, dat je jezelf loopt uit te foeteren omdat je weer over je grenzen bent gegaan of anderen over jouw grenzen hebt laten gaan. Wat zou het betekenen voor jouw energie, lijf, humeur als jij beter met jouw grenzen leert omgaan, ze leert ervaren en erover leert communiceren? Grenzen hebben alles te maken met gevoelens en behoeften. Met jouw leefregels. Mensen die regelmatig over hun eigen grenzen heen gaan, ervaren hun gevoelens en grenzen onvoldoende. Ze nemen hun eigen behoeften onvoldoende serieus. Op zich hoeft het geen probleem te zijn, als je een keertje over je grenzen heen gaat of over je grenzen heen laat gaan. Het wordt een ander verhaal als je structureel over je grenzen heen gaat of laat gaan.

www.ncgc.nl

WAT IS EEN GRENS?

Een persoonlijke grens is een denkbeeldige lijn tussen jouzelf en een ander persoon, tussen jou en de buitenwereld. In feite gaat het om de afbakening tussen jouw emotionele en fysieke ruimte en die van anderen. Stel je die ruimte voor als een tuin, een afgebakend stukje grond, al dan niet met een hek en een poort. Jouw tuin is jouw ruimte waarbinnen jij je prettig voelt en die jij wilt beschermen. Als anderen deze grenzen of die ruimte niet respecteren, overschrijdt die ander bij jou een grens.

Jij bepaalt zelf hoe jouw emotionele ruimte eruit ziet. Het uiterlijk van jouw tuin wordt bepaald door vragen als:

Wat vind ik belangrijk?

Wat zijn voor mij gewenste omgangsvormen?

Welke spelregels hanteer ik in het leven?

Waar zou ik nee tegen willen zeggen?

Jouw emotionele ruimte wordt ook ingekleurd door jouw ervaringen en een leven lang leren…

Bovenstaande vragen zijn terug te brengen tot één belangrijke vraag:

Hoe wil ik leven & lesgeven?

Voor veel mensen zijn emotionele grenzen vaak het lastigst om aan te geven en te begrijpen.

Als jij niet weet wat belangrijk voor jouw is, als je niet weet wat jouw emotionele grenzen zijn, dan wordt het lastig om ze aan te geven en anderen kenbaar te maken dat ze over je grenzen heengaan.

WAAROM ZIJN GRENZEN BELANGRIJK?

Met grenzen laat je zien wie je bent en waar je voor staat. Grenzen geven je de vrijheid om te groeien. Grenzen zijn een teken van eigenwaarde en stellen je in staat om je unieke zelf te zijn.

 

Gezonde grenzen hebben ook een poort, waardoor je in staat bent om de goede dingen binnen te laten: bijvoorbeeld mensen om wie je geeft, plezier, gevoelens. Gezonde grenzen helpen je ook om de poort gesloten te houden voor relaties die jou kunnen schaden, voor grenzeloosheid, ja zeggen op alles wat je gevraagd wordt, tegen nare woorden of gedragingen van anderen. Jij bent de poortwachter en beslist of en wat er binnenkomt.

JE GRENZEN (HER)KENNEN

Wanneer je bijvoorbeeld voortdurend over je grenzen heengaat, voel je op een gegeven moment niet meer wat goed of niet goed voor je is. Dan is het belangrijk om weer te ontdekken wat je lichaam en je gevoel willen zeggen om zo je eigen gedrags- en gedachtenpatronen te leren (her)kennen en (weer) ruimte te ervaren om (andere) keuzes te maken en te oefenen om anders om te gaan met problemen en situaties.

 

Opmerkzaamheid kan je helpen om je eigen grenzen te leren kennen en te respecteren. Het lichaam is hierbij een hele waardevolle bron van informatie. 

Je leert je grenzen beter kennen door ze te leren voelen. Door op te merken dat iets wat de ander doet of zegt onprettig voor jou aanvoelt. Gevoelens openbaren zich in je lijf, vooral in je romp: bij je hartstreek, buik of schouders. Om je grenzen beter te voelen, 'moet' je eerst beter leren voelen. Dat leer je door er een gewoonte van te maken aandachtig stil te staan bij de lichamelijke signalen van je lichaam. 

DE DRIE STAPPEN

Stap 1: Definieer je grenzen

  

Stap 2: Herken het grens-moment

Stap 3: Bescherm je grenzen

DE LAATSTE STAP

Stap 3: Hoe bescherm ik mijn grenzen?

 

Je herkent je grensmoment en je staat voor een keuze: je grens overschrijden, of laten overschrijden, óf er voor kiezen om je grens te beschermen. 

Wanneer iemand anders je grenzen overschrijdt, zal je duidelijk moeten zijn naar die ander en jezelf toe. Kies voor de vriendelijke assertieve weg om je grenzen aan te geven.

VRIENDELIJK ASSERTIEF IN 3 STAPPEN

Deel met de ander wat de situatie met jou doet. 

Begin je zin met IK. Bijvoorbeeld: Ik denk, ik voel, ik weet, ik ervaar, ik zie, ik hoor, ik verwacht, ik ontdek net . . , ik twijfel, ik wil etc.

 

Toon vervolgens begrip voor de ander.: “Ik begrijp wel dat jij . . .” Hiermee toon je oprecht begrip voor de ander, je bekijkt en benoemt de situatie vanuit het perspectief van de ander. Doe je best om je in te leven in wat maakt dat de ander doet wat hij doet en zegt wat hij zegt.

De laatste stap is een korte en bondige weergave van jouw grens. Deze zin kun je laten beginnen met ; Dus . . . , samengevat . . . dat neemt niet weg dat . . . , conclusie: . . ., . . . etc.

Gordon en Geweldloze Communicatie

Zoek de verschillen………vind de overeenkomsten

Gemeenschappelijke oorsprong in de humanistische psychologie

De Gordonmethode en Geweldloze Communicatie (Non Violent Communication)

hebben beiden hun oorsprong in de humanistische psychologie. Thomas Gordon en

Marshall Rosenberg waren beide leerling van Carl Rogers, die samen met Abraham

Maslow grondlegger was van deze belangrijke stroming. De humanistische

psychologie gaat uit van een positief mensbeeld en de vooronderstelling dat ieder

mens uniek is. Door bewustzijn en vrije wil is ieder mens in staat eigen keuzes te

maken en zichzelf te ontwikkelen en te ontplooien. Zowel de Gordonmethode als

Geweldloze Communicatie zijn gericht op verbetering van relaties (zoals tussen

ouders en kinderen) door middel van duidelijke en invoelende communicatie.

Geweldloze Communicatie:

Marshal Rosenberg heeft zijn filosofie “Non-Violent Communication (NVC)” of

“Geweldloze Communicatie” ontwikkeld vanuit de overtuiging dat oordelen (denken in

goed of fout) geweld creëert tussen mensen. In plaats van te blijven steken in

oordelen, wil hij de gevoelens en behoeften die eronder liggen ontdekken. In

Geweldloze Communicatie wordt daarom veel aandacht besteed aan zelfreflectie en

compassievol contact maken met jezelf. Je leert verantwoordelijkheid te nemen voor

je gevoelens en daarmee samenhangende behoeften. Door je te verbinden met je

behoeften, kun je je handelen richten op wat goed voelt. Je kunt een behoefte met

een verzoek aan de ander kenbaar te maken (dit laatste is een wezenlijk verschil met

de Gordonmethode, waarin je na het geven van een confronterende ik-boodschap

het initiatief tot gedragsverandering bij de ander laat). 

De Gordonmethode

De Gordon® methode richt zich op communicatie op basis van gelijkwaardigheid en

respect en kent een hele brede toepassing in onderwijs, opvoeding, management en

persoonlijke effectiviteit. Kenmerkend voor alle Gordon® trainingen is “het

gedragsraam”. Dit gedragsraam is bedoeld om gedrag op een niet veroordelende

manier te observeren en kan gezien worden als een soort beslismodel, dat helpt om

in iedere situatie de daarbij best passende manier van communiceren te gebruiken

(bijv. actief luisteren of juist een confronterende ik-boodschap geven). 

Accentverschillen, zelfde basiselementen:

- Waarnemen van gedrag zonder oordelen.

- Actief / invoelend luisteren naar de ander.

- Verwoorden van gevoelens bij bepaald gedrag zonder de ander te veroordelen.

- Afwijzen van het gebruik van macht.

- Problemen oplossen door het zoeken naar een win-winsituatie.

Bronnen: 

Luisteren naar Kinderen, Dr. Thomas Gordon

 Geweldloze Communicatie, Marshall B. Rosenberg

 Kijk, Luister en begrijp, Jantine Peters

 In ons gezin gaat alles prima (maar soms), Saskia Henderson

 Opgroeien in vertrouwen, Justine Mol

 Respectful parents, respectful kids, Sura Hart en Victoria Kindle Hodson

 http://www.gordontraining.com/parent-programs/parenting-programcomparison