Eerste helft van de 20ste eeuw: Stravinsky

• Muziek
• Secundair onderwijs

Eerste helft van de 20ste eeuw

Leerdoelen

Kennismaking met Igor Stravinsky

Vanuit eigen tijdsbeeld linken leggen naar het tijdskader van de eerste helft van de 20ste eeuw

Le Sacre du Printemps leren kennen

Wat weet je al over Stravinsky
&
Le Sacre du Printemps?

Igor Stravinsky

Igor Stravinsky

Gek of geniaal?

Wie is Stravinsky?

Igor Stravinsky (1882-1971) was een Russisch-Franse componist, dirigent en pianist.

Hij was een tijdgenoot van Peter Tsjaikovski.

Leg kort uit wie Igor Stravinsky was en waar hij vandaan kwam.

Wie is Stravinsky?

En een tijdgenoot van Sergej Prokofjev

Leg kort uit wie Igor Stravinsky was en waar hij vandaan kwam.

Wie is Stravinsky?

Hij ging in de leer bij Nikolai Rimsky Korsakov.
Hij wilde pure Russische muziek schrijven, los van alle invloed uit het Westen.

Het belangrijkste ingrediënt was volksmuziek.

Nikolai Rimsky-Korsakov kennen we hiervan

Leg kort uit wie Igor Stravinsky was en waar hij vandaan kwam.

Wie is Stravinsky?

Nog iemand die belangrijk is geweest voor Stravinsky is :

• Sergej Djagilev
  Hij was een impressario en had zijn eigen balletgezelschap 'Les Ballets Russes'

Dit was zeer populair in Parijs, want toen was Parijs gefascineerd door alles die met Rusland te maken had.
De producties van Les Ballets Russes waren altijd top, goeie dansers, mooie decors, leuke verhalen en dus ook goeie muziek.
En een van de vaste leveranciers van muziek voor Les Ballets Russes was de jonge Igor Stravinsky.

Drie verschillende periodes

Stravinski schreef in zijn vroegste periode in een neoklassieke stijl, geïnspireerd door barokmuziek en het werk van componisten als Bach en Mozart.

Tijdens zijn middenperiode experimenteerde hij met verschillende stijlen en technieken, waaronder het gebruik van dissonantie en complexe ritmes.

In zijn latere periode schreef hij meer serieuze en contemplatieve werken, met een duidelijke religieuze invloed.

Leg kort uit wie Igor Stravinsky was en waar hij vandaan kwam.

Werken

Enkele van zijn bekendste werken zijn "Le Sacre du Printemps" (The Rite of Spring), "Petrushka," en "The Firebird."

Le Sacre du Printemps is een ballet en werd in 1913 voor het eerst opgevoerd in Parijs.

En dit was een ...

• Schandaal

Stravinsky wilde muziek componeren over een droom die hij had gehad. Een droom over een groot volksfeest, om het begin van de lente te vieren, een groot feest op het Russische platteland, daar is de lente, daar is de zon. Hoera een nieuw seizoen.

En we moeten de natuur daarvoor bedanken. Dus wat doen we? We gaan iets teruggeven, we gaan een vrouw offeren.

Een jonge maagd die zichzelf de dood in danst.

We kijken naar een video over Igor Stravinsky

• als een 'maker'
  

• interval
  

• ritme
  

• de lentewijding
  

• negatief, als een schandaal, als 'le massacre du tympan'
  

We kijken naar een video over Igor Stravinsky

•         b

• De dans volgt perfect het tempo van de muziek
  

• De bewegingen zijn energiek, krachtig en hoekig
  

• Het zijn grote bewegingen met het lichaam.
• Solist <=> groepen
  

• De dans wordt synchroon uitgevoerd.
  

Nieuw soort muziek

Stravinsky wilde een nieuw soort muziek creëren die de traditionele harmonie en melodie doorbrak, door bijvoorbeeld de beginsolo van de fagot.

Zijn melodieën zijn veelal afkomstig uit de Russische volksmuziek.

Wat 'Le sacre du printemps' briljant maakt is ritme. Geen melodie, alleen één akkoord de hele tijd. 59 keer hetzelfde akkoord...

Dit worden slagklanken genoemd.

Stravinsky breekt dus met alle regels, dus ook met de regels van de klank.

Dat hoor je vanaf de eerste seconde. Want 'Le sacre du printemps' begint met een fagot, maar niet zoals je gewoon bent. Nee, Stravinsky duwt dat instrument tot in de uiterst, hoogste registers die je op een fagot kunt spelen.

Resultaat. Niemand wist tijdens de première in 1913 welk instrument dat was.

Het conservatieve balletpubliek had er geen idee van.

Waarom? Waarschijnlijk omdat Stravinsky vanaf zijn acht elke zomervakantie doorbracht in het familiehuis. En iedere zomer er oude Russische volksfeesten meemaakte. Deze jeugdherinnering probeert hij te imiteren met een symfonisch orkest.

Link naar het tijdsbeeld

• Le sacre du printemps werd geschreven aan het begin van de twintigste eeuw, een periode van grote veranderingen in de kunst en de maatschappij.
• Het werk weerspiegelt deze veranderingen
• Het is een voorbeeld van de avant-garde kunstbeweging van die tijd.

Beschrijf de historische context van de tijd waarin Le sacre du printemps werd geschreven en leg uit hoe het werk hiermee verband houdt.

Opdracht: Gebruik van slagklanken

do

la

fa

re

la

fa#

si

fa#

Laat de leerlingen individueel of in groepjes werken aan het bedenken van een choreografie bij het muziekstuk dat ze hebben gecomponeerd. Geef ze de vrijheid om te experimenteren met beweging en dans om de muziek te ondersteunen.

Punten

Samen starten en stoppen
Ritmisch samenspelen
Correct slagklanken uitvoeren

• 4 punten
• 4 punten
• 2 punten
  

Beschrijf de historische context van de tijd waarin Le sacre du printemps werd geschreven en leg uit hoe het werk hiermee verband houdt.