Les 5 SE2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Les 5 havo economie

Jong en oud

Hoofdstuk 6

Lesdoelen deze les

Na deze les kun je:

- twee verschillen tussen particuliere verzekeringen en sociale verzekeringen beschrijven.

- twee verschillen tussen werknemersverzekeringen en volksverzekeringen beschrijven.

- het verband tussen risico en premiehoogte verklaren.

- het verband tussen solidariteit en premieheffing beschrijven.

- uitleggen waarom er bij acceptatieplicht geen averechtse selectie is.

- het verschil tussen omslagstelsel en kapitaaldekkingsstelsel uitleggen.

- het gevolg van een eigen risico verklaren.

Soorten uitgaven

Dagelijkse uitgaven

Vaste lasten

Reserveringen

Wat is een verzekering

Een verzekering is:
 

- Een overeenkomst tussen verzekerde en verzekeraar.  

- De verzekerde (dat ben jij) betaalt een maandelijkse premie en de verzekeraar betaalt de betreffende schade.

opstalverzekering

- iedereen betaalt dezelfde premie. Verzekeringsmaatschappij keert schade uit.

- uitkering is altijd minder dan alle premie's bij elkaar opgeteld (winst maken!)

- goede en slechte risico's

€50

€50

€50

€50

€50

€50

€50

€50

€50

€50

€490

Waarom verzekeren?

Waarom zou je je verzekeren?

- Verzeker alleen schade die je niet zelf kan betalen (sommige risico's moet je verplicht afdekken)

- Verzeker alleen verwacht risico.

- Hoe groter het risico en/of het schadebedrag > hoe groter de maandpremie

(niet altijd)

Risicoaversie

Hoe minder risico iemand wil lopen, des te meer risicoavers iemand is.

Hoort hier niet bij: particuliere verzekeringen

vanuit de overheid

bijv. bijstand of wajong

Werknemersverzekeringen

Voor wie? Iedereen die in NL werkt

- WW (Werkloosheidswet): onvrijwillig werkloos. Je bouwt elke 3 gewerkte jaren het recht op 1 jaar ww-uitkering op.

- ZW (Ziektewet): Door ziekte niet kunnen werken. 2 jaar recht op salaris doorbetaling.

- WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen): na 2 jaar nog niet in staat om te werken? Indien volledig afgekeurd, dan betaalt de WIA. Bij gedeeltelijk afgekeurd moet de werkgever je aangepast werk bieden.

Volksverzekeringen

Voor wie? Iedereen die in NL woont

- AOW (algemene Ouderdomswet): vanaf 67 jaar (opbouw 2% per jaar)

- WLZ (wet langdurige zorg): langdurige ziekte, verpleging, psychiatrie

- ANW (Algemene Nabestaandenwet): partner en kinderen krijgen als jij overlijdt een uitkering (inkomensafhankelijk)

- AKW (Algemene Kinderbijslagwet): Elke 3 maanden een uitkering per kind jonger dan 18 jaar (wel leeftijdsafhankelijk; niet inkomensafhankelijk)

Wie betaalt dit allemaal ?

Volksverzekeringen

WIJ

In de eerste 2 belastingschijven betaal je een vast percentage. Dit betaal je automatisch via je salarisstrook.

Werknemersverzekeringen

Werkgever

Soms daarvoor verzekerd. Goed werkgeverschap helpt.

En wat nu als je geen uitkering kunt krijgen van een verzekering, maar wel financieel ondersteund moet worden ?

Sociale verzekeringen

   

  Iedereen betaalt op 

basis van draagkracht

(solidariteitsbeginsel)

 

    Rijken betalen 

meer dan de armen 

      (vast % over

       je inkomen).

De overheid verplicht mensen zich te verzekeren tegen diverse risico’s, zoals inkomensverlies (werkloosheid of arbeidsongeschikt) of hoge kosten (ziektekosten).

Afsluiten

Asymmetrische informatie:

Er is ongelijkheid aan informatie. Beide partijen hebben niet elkaars informatie.

Vb.

De verzekeraar weet niet of jij rookt, drinkt, gevaarlijk rijdt, etc. Dus ze weten niet hoe groot het risico is als ze jou aannemen als verzekerde.

Kan leiden tot moreel wangedrag                Je kunt je risicovoller gaan gedragen, omdat de financiële gevolgen van schade niet meer voor jezelf zijn, maar voor de verzekeraar (fiets- of telefoonverzekering).

opstalverzekering: veel betalers, weinig "profiteurs"

Afsluiten

Averechtse selectie

Juist de mensen die het meeste risico lopen willen zich laten verzekeren. De mensen die een klein risico lopen verzekeren zich vaak niet.

"goede" risico's gaan weg, "slechte" blijven over              premie onbetaalbaar (bijv. bij telefoonverzekering)

Averechtse selectie (averechts betekent tegengesteld/verkeerd om)

opstalverzekering: veel betalers, weinig "profiteurs"

Dit is goed voor de verzekeraar: veel verzekerden, weinig schade uitbetalingen

Afsluiten

Gelijke verdeling van de 

maandelijkse premie wel eerlijk ? 

vb. ik heb in 10jr nog nooit iets op mijn reisverzekering geclaimd, maar ik betaal wel net zoveel als mensen die veel claimen.

Oplossingen; Bij een autoverzekering krijg je korting op je maandpremie. Bij sommige andere verzekeraars krijg je geld terug aan het eind van de maand (bijv. inshared).

                                                                           Maar, weet de verzekeraar wie jij bent ?

opstalverzekering: veel betalers, weinig "profiteurs"

Wat moet je verder nog weten: Er zijn twee soorten verzekeringsstelsels

Omslagstelsel

- o.a. schadeverzekeringen, sociale zekerheid.

- vb. met AOW: Premie betaald in 2020 wordt gebruikt voor AOW-uitkeringen in 2020.

Belasting dat NU wordt betaald, wordt ook NU uitgekeerd aan uitkeringen.

Kapitaaldekkingsstelsel

- o.a. levensverzekering, uitvaartverzekering, overlijdensrisicoverzekering

- vb. met pensioen: Premie betaald in periode 2012-2051 wordt gebruikt voor pensioenuitkeringen van 2051 tot mijn overlijden.

Belasting dat NU wordt betaald, wordt pas LATER uitgekeerd (ruilen over tijd)

voordeel van beide ?

Verplicht (particulier)

- Opstalverzekering

Iedere huiseigenaar met hypotheek. 

- Ziektekosten (zorg) 

Particulier en verplicht
. Iedere NL vanaf 

18 jaar moet een basisverzekering hebben.

- WA-verzekering motorvoertuig

Dekt de schade aan anderen en aan het 

mv van de ander. No-claim korting.

- AVP (Aansprakelijkheid particulieren)

Lichamelijke en/of materiële schade

Verplicht (overheid)

- Sociale verzekeringen

Overheid bepaalt de premie. We betalen 

via salarisstrook naar draagkracht.

Naar behoefte (particulier)

- Inboedelverzekering

Dekt de schade van de dagwaarde(!) 

van je inboedel. Alles wat niet vast 

aan je huis zit.

- Reisverzekering

- Brandverzekering

- Uitvaartverzekering

- Dierenverzekering

- Rechtsbijstandsverzekering

- Telefoonverzekering

- Etc.

(Particulier betekent een vrije markt, 

dus geen bemoeienis van de overheid)