Atomen als bouwstenen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Leerdoel

Weten wat atomen zijn en hoe ze zijn opgebouwd

25 Welke scheidingsmethode je toepast, hangt af van het soort mengsel.
a. Hoe kun je deeltjes vaste stof uit een vloeistof verwijderen?

25 b. Hoe kun je een mengsel van verschillende vaste stoffen scheiden

c Hoe kun je een oplossing scheiden?

26 Extraheren lukt alleen met een geschikt oplosmiddel. Waar moet je op letten bij het kiezen van dit oplosmiddel?

27 Stoffen bestaan uit moleculen.
a. Wat kun je zeggen over de moleculen in een mengsel?

b. Wat kun je zeggen over de moleculen in een zuivere stof?

c. Wat gebeurt er met de moleculen als je een scheidingsmethode gebruikt?

28 Het woord "zuiver" heeft verschillende betekenissen.
a. Wat wordt in de scheikunde bedoeld met een zuivere stof?

b. Wat bedoelt een waterbedrijf als het leidingwater een zuiver natuurproduct noemt?

Foto van vraag 29

Atomen

Moleculen zijn opgebouwd uit atomen.

Er bestaan ongeveer 100 soorten atomen.

Elk atoomsoort heeft een symbool.

Omdat atomen basis zijn voor alle stoffen worden ze ook wel elementen genoemd. 

Atomen zijn bouwstenen van moleculen

Moleculen

Atomen

Atomen

Atomen bestaan uit:

- Elektronen

- Protonen

- Neutronen

Atomen bij een reactie

Voor en na een reactie heb je:

- dezelfde soorten atomen

- van elke atoomsoorten hetzelfde aantal atomen

In het begin  hebben we het over mengsels en zuivere stoffen gehad. Mengsels zijn verschillende stoffen bij elkaar. Als je deze scheid, krijg je zuivere stoffen. 

Zuivere stoffen kun je ontleden tot elementen. Dat betekent dat zuivere stoffen ontleedbare stoffen zijn. Elementen kun je niet meer ontleden, dus dat zijn niet-ontleedbare stoffen. 

Ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen

Er zijn ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen. 

• Ontleedbare stoffen zijn alle stoffen die je nog verder kunt opsplitsen. Hieronder vallen bijvoorbeeld: Water, waterstofperoxide, glucose en nog veel meer stoffen. In totaal zijn er meer dan 10 miljoen ontleedbare stoffen
• Niet ontleedbare stoffen zijn stoffen die je niet verder kunt opsplitsen, hieronder vallen alle 118 elementen. Voorbeelden hiervan zijn: Waterstof, zuurstof, koolstof en ijzer. 

Stoffen ontleden

Een molecuul kun je kapot maken. Bij het ontleden van water, worden watermoleculen kapot gemaakt.

Het ontleden van een stof is een chemische reactie.

Als je water ontleedt, krijg je waterstof en zuurstof

Extra

Bij het ontleden van een stof ontstaan er nieuw stoffen. De losse bouwstenen vormen nieuwe combinaties. Voor de pijl heb je namelijk 6 watermoleculen en na de pijl heb je 3 zuurstofmoleculen en 6 waterstofmoleculen. 

Ontleden (weergegeven in stoffen)

4.2 stoffen veranderen door ontleden

Huiswerk

vragen 31 t/m 39