3.4 kookpunt en smeltpunt

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Schrift, pen en boek op tafel

Schrijf de leerdoelen van deze les in je schrift.

• Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.
  
• Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn en waarom dit stofeigenschappen zijn.
  
• Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.

  H3.4

STIL WERKEN

INSTRUCTIE

SAMENVATTING & D-TOETS

Smelt en kookpunt

ijs smelt altijd bij 0 C. Dit is het smeltpunt van ijs.

Water kookt altijd bij 100 C. Dit is het kookpunt van water.

Iedere stof heeft een eigen smelt en kookpunt.

Onder het smeltpunt is de fase vast.

Tussen het smelt-en kookpunt vloeibaar.

Boven het kookpunt gasvormig.

Stofeigenschappen van zuivere stoffen

Het kookpunt

Tijdens het koken van water is de temperatuur 100 °C. De waterdampbellen ontstaan door de hele vloeistof. Tijdens het koken blijft de temperatuur constant. Het kookpunt is een stofeigenschap.

De overeenkomst tussen verdampen en koken.

Bij allebei is er de

fase-overgang

van vloeibaar

naar gasvormig.

Bij hoeveel graden gaat water koken

1. 90 °C
2. 100 m
3. 101 °C
4. 100 °C

Verschillen

Verdampen gebeurt alleen aan het oppervlak en kan tussen het smelt-en kookpunt  plaatsvinden. Water kan dus verdampen tussen 0 en 100 °C

Koken kan alleen bij het kookpunt.

Het koken van water op microniveau geef ik zo aan:

1. dampmoleculen zijn lichter en stijgen daarom op
2. moleculen bewegen zo snel dat ze overgaan naar de gasfase
3. Ik zie bubbeltjes en daarom ontstaat er waterdamp
4. moleculen gaan elkaar afstoten zodat ze overgaan in de gasfase

Smeltpunt en vriespunt

Smeltpunt en vriespunt of

stolpunt is hetzelfde.

Ijs bevriest en smelt bij 0 oC.

Tijdens het smelten blijft de 

temperatuur constant. 

Het smeltpunt van ijzer is 1559 graden Celsius en het kookpunt is 2800 graden Celsius. Welke fase heeft ijzer bij 1600 graden Celsius?

1. vast
2. vloeibaar
3. gasvormig

Kookpunt & smeltpunt

In de tabel staan twaalf stoffen. Peter heeft één van deze stoffen in een fles. De stof komt vloeibaar uit de vriezer (−18 °C). Als de vloeistof een poosje bij kamertemperatuur (20 °C) staat, begint hij te koken.
Welke van de stoffen in de tabel zou dit kunnen zijn?

1. alcohol
2. butaan
3. kwik
4. propaan

Welke diagram laat een smeltpunt zien?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Het vries-of smeltpunt verlagen

Met zout of antivries kun je het vriespunt van 

water verlagen.

In de winter wordt zout op de wegen gestrooid. Dit wordt gedaan om ervoor te zorgen dat er geen ijslaag op de wegen komt.
Wat is het effect van strooizout?

1. het verlaagt het stolpunt van water
2. het verlaagt het smeltpunt van water
3. het verlaagt het kookpunt van water
4. het verlaagt het vriespunt van water

Aan de slag                      3.4 

SAMENVATTING & D-TOETS

Doelen

• Je kunt beschrijven wat er gebeurt als water kookt.
  
• Je kunt uitleggen wat het kookpunt en smeltpunt (vriespunt/stolpunt) van een stof zijn en waarom dit stofeigenschappen zijn.
  
• Je kunt uitleggen hoe je het vriespunt of smeltpunt van water kunt verlagen.