VWO 5 13.3 Zuur-basereacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

13.3 Zuur-basereacties

Leerdoelen:

Je leert met het zuur-basekoppel voorspellen of een zuur-basereactie aflopend is.

Je leert zuur-basereacties verklaren met electronenparen.

Je leert Lewisstructuren tekenen.

Sterk zuur of base

In hoofdstuk 7 hebben we het ook gehad over zuur-base reacties. Als het zuur of het base sterk is, is er spraken van een aflopende reactie. Alle zuur en/of base reageert tot het op is....

Als er een zwak zuur en zwakke base gemengd worden stelt er zich een evenwicht in. 

Ontkalken koffiezetapparaat.

Het ontkalken van je koffiezetapparaat is een reactie van een zwak zuur en zwakke base met elkaar, maar er is iet bijzonders aan de hand. 

Azijnzuur (zwak zuur) reageert met calciumcarbonaat, carbonaationen zijn een zwakke base. 

Het ontstane koolzuur ontleed tot water en koolstofdioxide dat de reactie verlaat. Een aflopende reactie.....?

Ontkalken koffiezetapparaat

Normaal gesproken is de reactie tussen het zwakke zuur azijnzuur en de zwakke base calcium een evenwichtsreactie.

Maar omdat de koolzuur die ontstaat ontleed in water en koolstofdioxide is het een aflopende reactie geworden.

Koolzuur: H₂CO₃

Aflopende reactie of niet?

Vuistregel.

Een vuistregel voor het voorspellen van de reactie tussen zwakke zuren en base luidt als volgt:

Het zwakke zuur HZ reageert vrijwel aflopend met base B^- als het zuurkoppel HZ/Z^- hoger staat dan het basekoppel HB/B^- in tabel 49.

Staan de koppels dicht bij elkaar dan ontstaat een evenwicht

Zuur-base reacties op microniveau

De meeste base hebben een negatieve lading, en dat is het vermogen op een waterstof op te nemen niet heel knap.

Maar hoe zit het dan met water? Hoe dan dat een proton opnemen

Lewisstrutuur watermolecuul

2 bindende elektronen paren

2 niet-bindende/vrije elek paren. 

Alle atomen hebben 8 elektronen in hun buitenste schil (behalve water), dit is de octetregel

Lewisstructuur watermoleculen

Formele lading van O2 in H3O+ is 1+.

Hoe dan?

Hetzelfde geld voor stikstof in NH3+

en zuurstof in OH-

Lewisstructuren

In het algemeen kunnen moleculen met een of meer vrije elektronenparen als base optreden.

In gewone structuurformules ontbreken de vrije elektronenparen, zet je deze er wel bij dan is het een Lewis structuur. 

Nabespreken

Leerdoelen:

Je leert met het zuur-basekoppel voorspellen of een zuur-basereactie aflopend is.

Je leert zuur-basereacties verklaren met electronenparen.

Je leert Lewisstructuren tekenen.