Lezen 3a p3w3d1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

weekplanning

Vandaag: tekstverbanden + zelfstandig werken

Donderdag: theorie nieuwsartikelen

Tekstverbanden

Tussen woorden, zinnen en alinea's bestaat een verband. Dit noemen we een tekstverband.
Zonder tekstverbanden is je tekst niet 'stevig'.

Lesdoelen

• Aan het einde van de les weet je wat een tekstverband is.
• Aan het einde van de les weet je wat signaalwoorden zijn.
• Aan het einde van de les ken je de signaalwoorden en de tekstverbanden.

Er zijn 11 tekstverbanden:

      1. Tijdsvolgorde

  2. Opsommend tekstverband

     3. Tegenstellend tekstverband

4. Uitleggend

5. Concluderend tekstverband

6. Redengevend tekstverband

7. Oorzakelijk tekstverband

8. Samenvattend

9. Middel/doel

10. Voorwaardelijk

11. Vergelijkend

Welke tekstverbanden ken je al?

Bij tekstverbanden horen signaalwoorden

      1. Tijdsvolgorde (eerst, daarna)

  2. Opsommend tekstverband (ook, bovendien, zowel ... als)

     3. Tegenstellend tekstverband (maar, echter, toch)

4. Uitleggend (bijvoorbeeld, zoals, met andere woorden)

5. Concluderend tekstverband (dus, dan ook)

6. Redengevend tekstverband (want, omdat)

7. Oorzakelijk tekstverband (doordat, waardoor)

8. Samenvattend (kortom)

9. Middel/doel (om te, met als doel, daarmee)

10. Voorwaardelijk (als, mits, tenzij)

11. Vergelijkend (net als, zoals)

Doel-middelverband

Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

aan de hand van, zodat, om te, door middel van, met, met behulp van, middels, opdat 

Doel-middelverband

De bezorger heeft de bakfiets nodig om de maaltijden te bezorgen.

Doel = maaltijden bezorgen

Middel = bakfiets

Oorzaak-gevolg/oorzakelijk

Een oorzakelijk verband geeft aan wat de oorzaak van een gevolg is.

Bijbehorende signaalwoorden:

doordat, zodat, daardoor, waardoor, met als gevolg

Oorzaak-gevolg

Het regent, daardoor worden de straten nat.

Oorzaak: het regent

Gevolg: de straten worden ant

Maak zelf een zin met een oorzakelijk verband

Vergelijkend verband

Een vergelijkend verband geeft aan

dat er dingen met elkaar vergeleken worden.

Er wordt een verschil of overeenkomst genoemd.

Vergelijkend verband

signaalwoorden	voorbeeld
net zoals, evenals, vergeleken met	Ik ga op vakantie naar Frankrijk, net zoals Liesje.

Samenvattend verband

Een samenvattend verband geeft informatie uit de tekst op een verkorte manier.

signaalwoorden: kortom, samengevat, met andere woorden etc.

Samenvattend verband

signaalwoorden	voorbeeld
kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al	Kortom, ik ga naar de supermarkt.

Voorwaardelijk tekstverband

Een voorwaardelijk tekstverband geeft een voorwaarde aan waarbij je iets doet. 

Als de hemel naar beneden valt, heb je een blauwe muts.

signaalwoorden	voorbeeld
als, indien, wanneer, mits, tenzij	Ik eet geen aardappelen, tenzij ze gefrituurd zijn.

Je krijgt een toetje, .......... je je eten op hebt.

1. mits
2. tenzij

Welk tekstverband herken je? 'Kortom, dit was de herhaling over tekstverbanden en signaalwoorden.'

1. Doel-middelverband
2. Vergelijkend verband
3. Samenvattend verband
4. Concluderend verband

Doel-middelverband

1. We hebben eerst een taart gebakken en daarna buiten gespeeld.
2. Om er voor te zorgen dat iedereen er bij kan zijn, houden we het feest op zaterdag.
3. Gisteren was ik heel erg moe, daarom heb ik tot 12:00 uur uitgeslapen.
4. Deze kerstvakantie ben ik naar Duitsland geweest. We hebben veel gegeten en gewandeld. Kortom, het was de beste kerstvakantie ooit!

Welke zin heeft een oorzaak/gevolg verband?

1. Ze viel, waardoor ze haar arm brak.
2. Hij kijkt naar de sterren en droomt.
3. Wij gaan naar het park en spelen daar.
4. Hij maakt huiswerk, omdat het moet.

Vergelijkend verband

1. Ik wil net als mijn vader later piloot worden!
2. Morgen ben ik jarig en ga ik zwemmen . Daarna gaan we patat eten.
3. Ik heb geen zin in het weekend, want ik moet huiswerk maken.

Aan de slag

Maak: 15 + 17 t/m 23

Huiswerkcontrole: 2, 6d, 8, 9, 10 t/m 13 en 16

Welke tekstverbanden hebben nog extra uitleg nodig?

Opsommend

tijdsvolgorde

tegenstellend

uitleggend

redengevend

concluderend

geen

Lesdoelen

• Aan het einde van de les weet je wat een tekstverband is.
• Aan het einde van de les ken je drie extra tekstverbanden.
• Aan het einde van de les weet je wat signaalwoorden zijn.
• Aan het einde van de les ken je de signaalwoorden bij de tekstverbanden.