2. De directe aanleiding tot de oorlog

• PAV
• Secundair onderwijs

2. De directe aanleiding tot de oorlog

De directe aanleiding tot WOI

Even opfrissen... Een wereldoorlog breekt niet zomaar uit. Welke spanningen waren er in Europa in het begin van de 20ste eeuw?

Het ontstaan van de aarde

Even opfrissen...

Twee grote machtsblokken komen in Europa tegenover elkaar te staan:

Triple Entente ("geallieerden")

Triple Alliantie ("centralen")

Welke landen maakten deel uit van de Triple Entente (geallieerden)?

Welke landen maakten deel uit van de Triple Alliantie (centralen)?

Er waren bij deze vijandigheden ook enkele landen die neutraal wensten te blijven. Wat betekent dit precies?

Het ontstaan van de aarde

De directe aanleiding tot WOI

Op welke datum speelt het verhaal zich af?

1. 28 februari 1914
2. 28 juni 1914
3. 28 augustus 1914
4. 28 november 1914

In welk land gebeurt het drama?

1. Oostenrijk- Hongarije
2. Bosnië
3. Servië
4. Kosovo

Wie was Franz Ferdinand?

Wat was "de zwarte hand"?

Waarom werd Franz Ferdinand neergeschoten?

De terroristen bombardeerden Ferdinands auto, waardoor hij stierf:

1. Waar
2. Niet waar

Franz Ferdinand was op slag dood:

1. Waar
2. Niet waar

Leg uit met je eigen woorden: “De geschiedenis is niets meer dan een dominospel.”

Het ontstaan van de aarde

Het domino- effect

Oostenrijk-Hongarije zint op wraak en wil samen met Duitsland gebruik maken van de moord om weer macht te krijgen in de Balkan. Ze eisen een onderzoek en willen dat de moordenaars gestraft worden. Servië weigert dat onderzoek. Deze beslissing zal grote gevolgen hebben: vijf dagen later

verklaarde Oostenrijk- Hongarije de oorlog en viel het land binnen. 

Het ene na het andere land wordt als een dominoblokje meegesleurd in een oorlog die miljoenen slachtoffers zal eisen…

Het ontstaan van de aarde

Het domino- effect

• Rusland stond zijn bondgenoot Servië bij en verklaart de oorlog aan Oostenrijk- Hongarije
  
• Duitsland had beloofd om Oostenrijk-Hongarije te helpen en verklaart de oorlog aan Rusland. Rusland krijgt dan weer de steun van Frankrijk.
• Duitsland verklaart de oorlog aan Frankrijk. Duitsland denkt dat Groot-Brittannië zich toch niet zal mengen...

Vanaf nu zal het ene na het andere land als een dominoblokje meegesleurd worden in de oorlog:

Het ontstaan van de aarde

Het domino- effect

Luisteropdracht - de directe aanleiding tot WOI

Opdracht

Het ontstaan van de aarde

Gevecht aan twee fronten

Duitsland had bij de oorlog twee fronten:

• Het westelijk front tegen Frankrijk: vanaf de Noordzee tot aan de Zwitserse grens;
• Het oostelijk front tegen Rusland: vanaf de Baltische Zee tot de Zwarte zee.

Volgens de Duitse generaal Von Schlieffen zou het lang duren voordat Rusland gemobiliseerd en oorlogsklaar zou zijn en werd er dus besloten om eerst alle aandacht en kracht op het Westen te richten

Het ontstaan van de aarde

België raakt betrokken in de oorlog...

België had zich oorspronkelijk neutraal opgesteld tegenover het conflict, maar werd toch ongewenst betrokken…

Duitse Von Schlieffen – Moltkeplan:

Duitsland wil Frankrijk een verrassingsaanval bezorgen door om de Franse verdedigingsforten heen, via een omweg door België, op te trekken naar Parijs. Als Parijs zich overgegeven heeft, kan daarna met Rusland worden afgerekend.

Uitspraak Duitse keizer: “lunch in Parijs, diner in Sint-Petersburg"

Het ontstaan van de aarde

Een échte wereldoorlog

Hierdoor werd een Europees conflict een écht wereldconflict. Soldaten uit vijf continenten met meer dan 50 nationaliteiten raakten betrokken; Franse, Belgische, Duitse, Britse, Australische, Amerikaanse, Canadese en zelfs Afrikaanse en Aziatische (koloniale) troepen vochten aan het front en leden grote verliezen. 

Wanneer de Duitsers (het eerder neutrale) België binnenvallen, schiet

Groot – Brittannië te hulp en verklaart zelf Duitsland de oorlog... 

Groot- Brittannië was een grootmacht met veel kolonies. Wanneer er oorlog uitbrak, zouden ook de kolonies van de verschillende landen deelnemen aan de oorlog.  Want ook zij moesten meevechten aan de zijde van hun ‘baas’.

Britse koloniale imperium

Duid de Britse kolonies aan op de wereldkaart

Australië

Canada

Zuid- Afrika

Nieuw- Zeeland

India

Het ontstaan van de aarde

Kleine handen in een grote oorlog

Zo’n honderd jaar geleden raasde de Eerste Wereldoorlog over alle continenten. Kinderen in vele landen beschreven hun belevenissen en diepste emoties in brieven en dagboeken. De verhalen van deze kinderen werden tot leven gebracht in een speciale serie. 

We kijken samen naar alle fragmenten die de verhalen van deze jongeren voor jullie voelbaar zullen maken. Iedere aflevering (deel) speelt zich in een ander land af en gaat over verschillende thema’s van de WO I. Het eerste fragment gaat over een Franse jongen van 14 jaar, Thierry Gilbert. We kijken samen naar zijn verhaal.

Hoe reageert de Franse bevolking in het begin op de oorlog? Leg kort uit.

Het ontstaan van de aarde

Kleine handen in een grote oorlog

Er heerste in Frankrijk een sterk gevoel van nationalisme en patriottisme:

• Nationalisme: het streven om het eigen volk boven alles te stellen, het nationale te bevorderen en het vreemde te verwerpen
• Patriottisme: vaderlandsliefde, een gevoel van trots voor (bepaalde aspecten van) het land van herkomst

Geef een actueel voorbeeld van nationalisme/patriottisme in de 21ste eeuw

Welke van onderstaande personen mag niet naar het Franse leger?

1. George, 26 jaar, 1m80
2. Louis, 31 jaar, 1m87
3. Simon, 17 jaar, 1m60
4. Stéphane, 21 jaar, 1m77

Ondanks de leeftijdsvereiste vochten toch ook kinderen mee in de oorlog. Hoe kan je dit verklaren?

Wat is het verschil tussen het legeruniform van de Fransen en Duitsers?

Het ontstaan van de aarde

Kleine handen in een grote oorlog

Uniform Frankrijk

Uniform Duitsland

Het idee over de oorlog veranderde snel bij de Fransen. Leg uit.

Wat werd er gedaan met soldaten die wilden vluchten en een bevel negeerden?

De Duitsers slaagden er in om Frankrijk te veroveren

1. Waar
2. Niet waar