2.1 - B - Welvaart en crisis in de Verenigde Staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.1 - Welvaart en crisis 

in de Verenigde Staten

Planning

• Vrijemarkteconomie
  
• Een zeepbel
• Beurskrach en crisis
• New Deal


• Afsluiting

De Amerikaanse democratie

• Inwoners van de VS hebben vrijheid altijd belangrijk gevonden: de overheid moest zich zo min mogelijk met het leven van mensen bemoeien. 
   
• Iedere staat heeft ook zijn eigen wetten en regels.
  
  
• De VS werd dan ook een parlementaire democratie.

Amerika: democratie?!

• Vrouwen, arme mannen en slaven hadden géén stemrecht. Amerikaanse slaven waren rechteloos! Niet te vertellen en nergens recht op.
  
• Veel Amerikanen discussieerden over wie een echte Amerikaans burger was.
  
• Maar de echte Amerikanen, wie waren dat eigenlijk?!

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de economische wereldcrisis ontstond.
  
  
• Je kunt uitleggen hoe de crisis werd bestreden. 

           Foto van Hooverville New York

Florence Owens Thompson (32) woonde met haar familie in een Hooverville. Ze kon haar 7 kinderen maar moeilijk voeden (Nipomo, 1936)

Florence Owens Thompson (32) woonde met haar familie in een Hooverville. Ze kon haar 7 kinderen maar moeilijk voeden (Nipomo, 1936)

Hoovervilles

Roaring Twenties in Duitsland (1)

• Woede over Verdrag Versailles en verliezen oorlog zorgen voor protesten. 1923: Bierkellerputsch. 
  
  
• Economische problemen door herstelbetalingen -> Frankrijk/België bezetten Ruhrgebied.
  
  
• Geld bijdrukken:  inflatie: het stijgen van de prijzen van producten waardoor het geld minder waard is. 

wat is een vrijemarkteconomie? en wat bedoelen we met inflatie?

Roaring Twenties in Duitsland (2)

• 1924: Verenigde Staten leent geld aan Duitsland om economie draaiende te houden en schulden af te betalen. 
  
• Welvaart nam weer toe. Ontstaan van vrijemarkteconomie:  vraag en aanbod bepalen wat fabrikanten produceren en wat de prijs is. 

• Kapitalisme: ondernemers die proberen zo veel mogelijk winst te maken. 

Roaring Twenties in de Verenigde Staten

• Van oorlogseconomie naar consumptiemaatschappij: radio's, stofzuigers, wasmachines, uitgaan, films, flapper girls, jazz.
  
  
• Bedrijven bleven produceren voor consumenten (vrijemarkteconomie).
  
  
• Bedrijven willen nog meer winst maken met aandelenhandel (kapitalisme).

Vrijemarkteconomie

• Presidenten in de jaren '20 grote voorstanders van kapitalisme
• Ondernemingen krijgen daardoor enorm veel vrijheid en rechten.
• Weinig overheidsbemoeienis in dagelijks leven en economie. 
• De ongelijkheid in de samenleving groeit: rijken worden rijker.

Een zeepbel

• Gouden toekomst voor alle Amerikanen blijkt een illusie.
• Overproductie in de landbouwsector (indirecte oorzaak!)
• Veel kopen op afbetaling, waardoor er veel schulden waren.
• Sterk vertrouwen in aandelen, vaak gekocht met geleend geld.
• Markt raakt verzadigd. (indirecte oorzaak!) De aandelen worden minder waard. 

Beurskrach en crisis

• Zwarte Donderdag 24 oktober 1929: beurskrach, een keerpunt. (directe oorzaak!)
• 'Miljoenen aandelen zijn in één klap niets meer waard'.
• Bedrijven en banken gaan failliet: grote werkloosheid
• Daling van de handel zorgt voor een economische wereldcrisis.

Armoede en ellende

• Velen zijn dakloos geworden omdat ze hun huis niet meer konden afbetalen.
• Daklozen eindigen in sloppenwijken die spottend Hoovervilles genoemd.
• Opvatting Republikeinse president Hoover: wachten tot de economie zich hersteld, geen overheidsingrijpen.
• Prijzen zullen gaan dalen en de groei komt terug. Prijzen daalden, maar werknemers en bedrijven gingen minder verdienen. 

New Deal, new hope?

• In 1932 wordt Franklin Roosevelt gekozen als president van de Verenigde Staten.
• Hij komt met het programma New Deal
• Door middel van sociale wetten, subsidies, werkverschaffingsprojecten en strenger toezicht op de banken wil hij de Amerikaanse economie hervormen.
• Boeren kregen voortaan subsidie van de overheid.
• Vakbonden kregen meer rechten.

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de economische wereldcrisis ontstond.
  
  
• Je kunt uitleggen hoe de crisis werd bestreden.