Paragraaf 1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie

FF checken: Welke landen behoren tot de BRICS landen?

Veel MNO's verplaatsen delen van hun activiteiten naar BRICS-landen. Om welke twee redenen doen ze dat?

1. Meer werkgelegenheid en meer productie.
2. Meer productie en lage lonen.
3. Lage lonen en een extra afzetmarkt
4. Een extra afzetmarkt en meer werkgelegenheid.

Waardoor neemt de wereldhandel NIET toe?

1. De opdeling van de produktie-keten.
2. Protectionisme
3. Goedkoper en sneller goederentransport.
4. De WTO zorgt dat handelsgrenzen verdwijnen.

Nieuwe begrippen in deze paragraaf:

• Handelskolonialisme 
• Industrieel kolonialisme 
• Dekolonisatie 
• Koude Oorlog 
• Vrijemarkteconomie 
• Vrijhandel

Ontwikkeling van de handelsstromen

* Koloniale periode 1500-1945

- Fase 1: 1500-1800 handelskolonialisme,

- Fase 2: 1800-1945 industrieel kolonialisme.

* 1945-1990; periode van Dekolonisatie en de Koude Oorlog.

* Na 1990; periode van de Vrijhandel.

Handelskolonialisme 

(1500 - 1800)

Kenmerken:

- Kolonies leveren grondstoffen en arbeidskrachten (tot slaaf gemaakten).

- Langs de kusten ontstaan plantages.

 Industrieel kolonialisme (1800-1945)

• Besturen kolonies door Europa
• Industrialisatie = grondstoffen essentieel
• Kolonie is afzetmarkt
• -> Sterke toename wereldhandel

Waar dienden de koloniën voor in de periode 1500 -1800?

Onafhankelijkheid (1945-1990)

1. Dekolonisatie -> onafhankelijk worden van de kolonien. Invloeden van de moederlanden blijven zichtbaar
2. Koude oorlog -> nieuwe indeling van de wereld:

• Westere wereld
• Communistische landen
• Ontwikkelingslanden

Vrijhandel (na 1990)

*Einde Koude Oorlog en vanaf 1990 uiteen vallen van de Sovjet-Unie.

          Westen 'wint' -> centrumlanden

*Vrijemarkteconomie: vrij ondernemerschap, particuliere bedrijven/ vrijhandel

Vrijhandel

Voordelen

• land kan zich specialiseren in product waar ze goed in zijn
• bedrijven hebben toegang tot buitenlandse afzetmarkten

Nadelen

• buitenlandse concurrentie -> bedrijven gaan failliet

Stelling 1: handelsgrenzen bevorderen de handel.
Stelling 2: Het communisme kent een vrijemarkteconomie.

1. Stellig 1: waar Stelling 2: niet waar
2. Stelling 1: niet waar Stelling 2: waar
3. Stelling 1: waar Stelling 2: waar
4. Stelling 1: niet waar Stelling 2: niet waar

Wat zijn kenmerken van een vrijemarkteconomie?

Aan de slag

* Lees paragraaf 1.2

* Maak opdrachten uit het werkboek 1, 3, 4a en 5