Les 2 poëzie - Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Stijlfiguren!

Lesdoelen

Ik kan de volgende stijlfiguren herkennen:

Herhaling / Repetitio

Pleonasme

Tautologie

Eufemisme

Herhaling of repetitio

Bij een herhaling worden sommige woorden herhaald, waardoor deze extra nadruk krijgen.

Altijd november, altijd regen,

Altijd dit lege hart, altijd

J.C. Bloem

Tautologie

Er worden meerdere synoniemen van één woord genoemd. Hiermee benadruk je wat je wil zeggen. Je zegt dus eigenlijk twee keer hetzelfde.

Ik voel me eenzaam en alleen

Je krijgt het gratis en voor niets

Zij staat in vuur en vlam

Pleonasme

Er wordt een vanzelfsprekend kenmerk vermeld.

een ronde cirkel

uitstellen tot later

nat water

Bijgaand vindt u ingesloten de foto's van de laatste voorstelling.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Eenzaam en verlaten, dronk hij zijn drankje op het terras.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Ik ga daar nooit, nooit meer heen!

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Tijdens het mondeling gesprek kwamen zij nader tot elkaar.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Werken, werken, altijd maar werken

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Hij heeft zijn achterstallige schuld nog niet betaald.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

De rechercheur onderzocht het dode lijk.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Soms kan het weleens voorkomen dat ik mijn huiswerk niet maak.

1. pleonasme
2. tautologie
3. herhaling

Eufemisme

Een verzachtende uitdrukking die niet spottend bedoeld is. 

Je wil voorkomen dat een mededeling hard of onaangenaam overkomt. Je kunt een eufemisme onder andere gebruiken om bepaalde zaken fraaier
over te laten komen dan ze werkelijk zijn. 

Het is dus op een verzachtende manier of nette manier onder woorden brengen van iets wat niet zo prettig of netjes is. 

Eufemisme

Een verzachtende uitdrukking die niet spottend bedoeld is. 

 Na een lange lijdensweg ging hij heen. (doodgaan) 

Volgens mij is er aan jou een steekje los! (gek) 

De examinator heeft onzorgvuldig gehandeld. (grote fouten gemaakt) 

Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht. (hij is dood)

Eufemisme

Een verzachtende uitdrukking die niet spottend bedoeld is. 

Zij werkt daar als interieurverzorgster. (schoonmaakster)

'Hoe is het met uw stoelgang?', informeerde de dokter.  (kan niet poepen)

De dierenarts heeft de hond laten inslapen (gedood) 

De directie wil het personeelsbestand afslanken (personeel ontslaan) 

Hij is een bekende van de politie (een boef)

Wat zijn de eufemismen?

1. Wij hebben helaas onze hond moeten laten inslapen. 

2. Zij hebben de liefde bedreven. 

3. Hij heeft haast, want hij moet een grote boodschap. 

4. Op dit moment is hij werkzoekend.

Braken

Afmaken van vee

Ontslaan

Poepen

Inbreker

Ongewenste bezoeker

Laten gaan 

Ontlasten

Vomeren

Ruimen 

Je kent nu...

Herhaling

Tautologie 

Pleonasme

Hyperbool (overdrijving)

Understatement

Nog meer...

We vullen de stijlfiguren aan met nog drie begrippen:

Opsomming

Tegenstelling

Personificatie

Buiten is witte sneeuw te zien

1. Tautologie
2. Pleonasme

Als sneeuw smelt, wordt het nat water

1. Tautologie
2. Pleonasme

Tautologie en pleonasme zijn onnodig en overbodig

1. Tautologie
2. Pleonasme

Roken is slecht en ongezond voor je lichaam.

1. Tautologie
2. Pleonasme

De ronde cirkel is rood

1. Tautologie
2. Pleonasme

'BEST AARDIG gedaan', zei mevrouw Lubbers over mijn 9,7 voor Frans.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Die film is echt OM JE DOOD TE LACHEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Het kost EEN PAAR CENTEN, maar dan heb je ook wat.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

De overheid moet de komende jaren AFSLANKEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Ik heb gewacht TOT IK EEN ONS WOOG, maar ze kwam niet.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Helaas moest Kees zijn oude hond Willem laten INSLAPEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

'EEN LEUK KARRETJE', zei Hetty toen ze de Jaguar van Felix zag.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Mijn tante heeft voor één ochtend in de week een INTERIEURVERZORGSTER.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool

Opsomming

In een opsomming wordt een aantal zaken vlak achter elkaar geplaatst.

uren, dagen, maanden, jaren vliegen als een schaduw heen...

Rhijnvis Feith

Tegenstelling

Begrippen die elkaars tegenovergestelde zijn worden vlak naast elkaar gezet.

Dat is echt vies lekker!

Zij is echt knap lelijk!

Personificatie

Voorwerpen of niet-levende begrippen worden uitgebeeld als een levend wezen of krijgen menselijke eigenschappen.

De wind huilt om het huis.

De zon heeft een baaldag genomen.

Welk stijlfiguur komt er in dit lied voor?

1. Personificatie
2. Tegenstelling
3. Opsomming

Van mijn gitaar knapt met een snik de laatste snaar
M. Nijhoff

1. Personificatie
2. Tegenstelling
3. Opsomming

Hij is vet mager!

1. Personificatie
2. Tegenstelling
3. Opsomming

Oh man! Dat was gieren, lachen, brullen!

1. Personificatie
2. Tegenstelling
3. Opsomming

Dit is een ?

Dit is een?

Dit is een ?

Leren reader Fictie en poëzie

Hoe ga je dat aanpakken???