H8 samenvatting

• Science
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welkom Science les

Neem plaats

Maak aantekeningen

Ik zal op verzoek onderdelen nog kort bespreken

Zodat je precies weet wat je moet weten en kennen voor het proefwerk 

Morgen oefenen met vragen uit test jezelf

Samenvatting

8.1 Puberteit en groei

8.2 Man en vrouw

8.3 Zwanger worden

8.4 Zwangerschap

8.5 Je lijkt op...

5. Groeien

Hormoonklier: hypofyse: maakt groeihormoon

via bloed bij lichaamscellen

Cellen in botten beginnen te delen -> botten worden langer (groei aan uiteinden; groeischijven)

Extra veel groeihormoon tijdens puberteit - groeispurt

Groei stopt als groeischijven verkalken (kraakbeen -> been)

Verschillende: brede schouders (man) bredere heupen (vrouw)

2.Hoe verander je in de puberteit?

verschil jongen en meisje = geslachtskenmerken.

primair = penis of schaamlippen

secundair = mannelijke en vrouwelijke geslachtshormonen.

meisje ongesteld, jongen zaadlozing = vruchtbaar

Het voortplantingsstelsel van de man

Voortplantingsorganen vrouw

Eicellen - puberteit

Ovulatie

Vagina en urinebuis verschillende openingen)

15 Ovulatie

Eileider

Baarmoeder

 vrouw

Menstruatiecyclus

Ondertussen in eierstok, rijpt een eicel dat in een blaasje ligt, na 14 dagen is eicel rijp, blaasje of follikel barst open: ovulatie of eisprong: rijpe eicel komt vrij uit eierstok

blijft 12-24 uur in eileider leven

Voortplantingsstelsel vrouw

• Eierstokken: hierin zijn de eicellen opgeslagen en rijpen ze.
  
• Eileider: Vervoert de rijpe eicel. Bevruchting vindt hier plaats.
  
• Baarmoeder: Hierin groeit het ongeboren kind

8.3 Zwanger worden

Bevruchting en innesteling

Bevruchting

Bij bevruchting versmelt de kern van de zaadcel met de kern van de eicel.

bevruchting

Bevruchting en innesteling

Je kunt het verhaal vanaf de eisprong t/m de innesteling vertellen

reis duurt 4-5 dagen, dan innesteling

                       Sterilisatie

Morning after pil (snel < 72 h)

 

                            

                                                                          Abortus

                       5 dagen bedenktijd en < 24 week

Anticonceptie 

Goed wanneer

1. voorkomen zwangerschap

2. gemakkelijk in gebruik

3. niet schadelijk voor gezondheid

Voor vrouwen 8 betrouwbare

Voor mannen maar 2!

8.4 Zwangerschap

Veranderingen tijdens zwangerschap                  na ca 20 weken buik zichtbaar

Embryo: eerst 12 weken daarna FOETUS      organen komen in de verdrukking

8.4 Zwangerschap

Veranderingen tijdens zwangerschap                  na ca 20 weken buik zichtbaar

Embryo: eerst 12 weken daarna FOETUS      organen komen in de verdrukking

Navelstreng

De navelstreng brengt het bloed met afvalstoffen van het kind naar de placenta.

En bloed met voedingstoffen en zuurstof van de placenta naar het kind. 

Hoe leeft (groeien en ademen) de foetus in de baarmoeder ?

8.4 bevalling

Weeën, spieren in baarmoederwand trekken samen

Hierdoor gaat de baarmoedermond open: ontsluiting

8.4 Zwangerschap

De bevalling

8.5 Je lijkt op...

Chromosomen bevat bouwtekening

Eigenschappen erfelijk??

Erfelijke eigenschappen:  bepaald door je DNA (bouwbeschrijving) 

      bv: Tongrollen, oogkleur, haarkleur, vorm van je neus

Met deze eigenschappen word je geboren 

Soms is alleen een aanleg voor een eigenschap erfelijk bv hardlopen, om heel goed te worden moet er getraind worden

Eigenschappen die je zelf kunt veranderen zijn niet erfelijk 

Op je ouders lijken??

De helft van de vader en de moeder
Eicel en zaadcel: beide 23 chromosomen
bevruchte eicel: 46 chromosomen

Bij elke zwangerschap worden andere chromosomen doorgegeven.
(broers en zussen lijken op elkaar, maar er zijn ook verschillen)

Down syndroom: één chromosoom te veel

Aangeboren afwijking

• Fout in de chromosomen 

• Erfelijke ziekte: erf je een ziekte van je ouders 

Ongevaarlijk: kleurenblindheid 

Gevaarlijke: ziekte van Duchenne: spieren worden afgebroken, hartspier wordt steeds zwakker(vaak niet ouder dan 30)

Testen met vruchtwaterpunctie of vlokkentest (moederkoek)