10.5 Spiegelbeeldisomerie

      Leerdoelen
  • Je leert over spiegelbeeldisomeren.
  • Je leert over het asymmetrisch (koolstof)atoom.
  • Je leert het asymmetrisch atoom herkennen, ook in cyclische structuren.
1 / 15
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 15 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 70 min

Onderdelen in deze les

      Leerdoelen
  • Je leert over spiegelbeeldisomeren.
  • Je leert over het asymmetrisch (koolstof)atoom.
  • Je leert het asymmetrisch atoom herkennen, ook in cyclische structuren.

Slide 1 - Tekstslide

3. Leerdoelgericht werken
De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   
Spiegelbeeld isomeren
Cis-trans isomerie is niet de enige vorm van stereo-isomerie.
De moleculen van karwijzaad en munt verschillen best wel in geur, terwijl hun bouw heel erg op elkaar lijkt. 
Het enige verschil tussen de
 moleculen is spiegelbeeld. 
Dit heet spiegelbeeldisomerie

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld isomerie
De geurstoffen in karwijnzaad en munt heten respectievelijk:
S-carvon en R-carvon. Deze stoffen lijken in chemisch gedrag sterk op elkaar. Ze zijn niet te scheiden dmv destilatie. 
Een eis voor spiegelbeeld isomerie is dus de aanwezigheid van een asymmetrisch atoom: een atoom met 4 verschillende groepen

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Asymmetrisch koolstofatoom.
Spiegelbeeld isomerie treedt op als er geen symmetrisch vlak aanwezig is in het molecuul.
Dit kan best lastig zijn om te beoordelen, zeker bij de grotere moleculen.
Een handige vuistregel is om te kijken of er (meestal koolstof) atomen zijn met 4 verschillende groepen om zich heen.
Zo ja, dan is dit een asymmetrisch (koolstof)atoom*. 

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Asymmetrisch koolstofatoom.
Als er een asymmetrisch koolstofatoom aanwezig is dan gaaf je deze aan met een *.

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeelden tekenen
Van het eerder getoonde molecuul zijn dit de
ruimtelijk correcte getekende spiegelbeeldisomeren

naar achter
naar voor
in het vlak
in het vlak
in het vlak

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeelden tekenen
Leg uit of er spiegelbeeld isomeren zijn van  de volgende moleculen. Zo ja teken ze ruimtelijk correct.  
1) 2-broompropaan
2) 1-broom-1-chloorethaan
3) 1,2-dibroompropaan
4) 2-broom-2-chloorpropaan

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld met meerdere asymmetrische atomen
In moleculen kan ook sprake zijn van meerdere asymetrsiche atomen.
Bepaal het aantal asymmetrische atomen in de moleculen:
1-broom-1,2-dichloorpropaan
1,2-dibroom-1,2-dichloorethaan


Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld met meerdere asymmetrische atomen
1-broom-1,2-dichloorpropaan


1,2-dibroom-1,2-dichloorethaan


Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld met meerdere asymmetrische atomen
1-broom-1,2-dichloorpropaan





1,2-dibroom-1,2-dichloorethaan


Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld met meerdere asymmetrische atomen
1-broom-1,2-dichloorpropaan





1,2-dibroom-1,2-dichloorethaan


algemene regel:
aantal spiegelbeeldisomeren = 2*
uitbreiding algemene regel:
aantal spiegelbeeldisomeren 
= 2* - 1 bij inwendig spiegelvlak

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld in cyclische structuren
In cyclische moleculen kan ook spraken zijn van spiegelbeeld isomerie.
Bouw de moleculen:
1-broom-2-chloorcyclopropaan
chloorcyclopropaan
Is er spraken van spiegelbeeldisomerie?

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spiegelbeeld in cyclische structuren

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

S-carvon vs R-carvon

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Maak de opdrachten 42 t/m 48 en 50

Slide 15 - Tekstslide

6. Actieve verwerking
De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen