les 3: lezen, tekstverband en signaalwoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom bij Nederlands

Voordat de timer afgaat...

- Laptop op tafel

- Monden dicht

- Log in op LessonUp

De vorige les hebben we het gehad over...

Tekstverbanden en signaalwoorden

Deze les gaan we het hebben over...

• De hoofdgedachte en het onderwerp
• Kernzinnen
• Tekstverbanden en signaalwoorden
• Meningen, feiten en argumenten

Hoofdgedachte en onderwerp

Elke tekst bevat een onderwerp en hoofdgedachte.

Onderwerp

• Het onderwerp geeft in één woord of in een aantal woorden aan, waar de tekst over gaat
• Het onderwerp is nooit een hele zin
• Je kunt het onderwerp vaak al uit de titel halen
• Vaak wordt het onderwerp letterlijk herhaald in de tekst

Elke tekst bevat een onderwerp en hoofdgedachte.

Hoofdgedachte

• De hoofdgedachte van een tekst geeft in één zin de belangrijkste informatie uit de tekst weer
• Het is dus de kortst mogelijke samenvatting van een tekst
• Je kunt de hoofdgedachte formuleren door antwoord te geven op de vraag : "Wat zegt de schrijver over het onderwerp?"

Voorbeeld

Wat is het onderwerp en wat is de hoofdgedachte?

Antwoord voorbeeld

Onderwerp

"Yellow Cabs"

Hoofdgedachte

De circa 13.00 fameuze gele taxi's in de Amerikaanse metropool New York worden vervangen

Wat is het verschil tussen de hoofdgedachte en het onderwerp?

Kernzin

Wat is een kernzin?

Kernzin

• De kernzin is de belangrijkste zin in een alinea
• De kernzin geeft aan waar een alinea over gaat
• De kernzin vind je aan het begin of aan het eind van de alinea.
• De andere zinnen zijn een uitwerking van de kernzin

Bepaal de kernzin

Je kunt er dieren verzorgen. Je kunt ze voeden, borstelen en hun stal schoonmaken. Maar je kunt er ook veel leren. Meestal is er wel een medewerker die je van alles over de dieren kan vertellen. En bijna altijd staan er speeltoestellen en schommels. Kortom: er is genoeg te beleven op de kinderboerderij. 

Wat is de kernzin?

1. Je kunt er dieren verzorgen.
2. Kortom: er is genoeg te beleven op de kinderboerderij.
3. Je kunt ze voeden, borstelen en hun stal schoonmaken.
4. Meestal is er wel een medewerker die je van alles over de dieren kan vertellen.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Antwoorden

Maar = tegenstelling

Zo = voorbeeld

Ook = opsomming

waardoor = gevolg

Daarnaast = opsomming

Vroeger wilde ik dokter worden, nu wil ik docent worden.

1. Tegenstelling
2. Oorzaak-gevolg
3. Tijdsvolgorde
4. Doel-middel

De leerling deed niet mee, toch haalde hij een voldoende voor zijn toets.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Conclusie
4. Voorwaarde

Mening - Feit - Argument

Wat is het verschil tussen
een feit en een mening?

Feit, mening of argument?

Feit: een feit kun je controleren.

Mening: een mening is iets wat iemand vindt.

Argument: een reden waarom je een bepaalde mening hebt. Je herkent een argument aan signaalwoorden, zoals: want, omdat, daarom, namelijk. 

Staat hier een feit, mening of argument?

Nederlands is het leukste vak op school.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Morgen moet ik naar de tandarts.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Als je te laat bent, dan moet je je melden.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Uit onderzoek blijkt dat roken slecht is voor je gezondheid.

1. feit
2. mening
3. argument

Ik vind dat het openbaar vervoer voor iedereen gratis moet zijn.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Als het OV gratis is, zullen er minder files zijn, omdat mensen dan sneller met de trein gaan.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Wat is een argument?

1. een argument is bewijsbaar
2. een argument is een reden waarom jij iets vindt

Staat hier een feit, mening of argument?

Omdat hij vreemde ideeën heeft.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Bedankt voor jullie aandacht!