BS 4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welke botverbindingen ken je nog?

Op welke plek(ken) zit kraakbeen om botten te verbinden?

1. Ribben
2. Heiligbeen
3. Vingerkootjes
4. Ruggenwervels

Sleep de nummers naar de juiste naam

Beenderen van het been

dijbeen

voetwortelbeen

scheenbeen

middenvoetsbeen

knieschijf

kuitbeen

1

2

3

4

5

6

Beenverbindingen

Gewricht

Gewrichtkogel en gewrichtskom zijn de uiteinde van 2 beenderen.

Gewrichtskapsel houdt het gewricht bij elkaar,

Gewrichtssmeer maakt soepele bewegingen mogelijk.

Kraakbeenlaagje vangt schokken op.

Typen gewrichten

Typen gewrichten

Basisstof 4 'spieren'

Basisstof 5 'houdig'

Leerdoel

•  Je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven.

Waar gaat deze bassistof over?

• Spierstelsel
  
• Bouw van een spier
  
• Werking van een spier
  
• Antagonistisch paar

Inleiding 

Botten kunnen bewegen doordat er spieren aan vastzitten. Overal in je lichaam zitten spieren.

Spierenstelsel

Spieren

Het menselijk lichaam telt meer dan 
600 spieren!

Ze zitten overal, zelfs in je ogen en de huid. 
Ook je hart is een spier.

Alle spieren samen zijn het spierstelsel.

Veel spieren zorgen, samen met het skelet 
en het zenuwstelsel, ervoor dat je kunt bewegen.

De bouw van spier 

Onderdelen spier 

Een spier zit met pezen aan beenderen vast.

De plaats waar een pees aan het bot vastzit, heet aanhechtingsplaats.

• Pees: Pezen bevestigen een spier aan beenderen, Pezen zijn heel stevig en kunnen niet samentrekken.
• Spier: Spieren maken beweging mogelijk.
• Spierschede: Stevig bindweefsel rondom een spier. Bindweefsel geeft de spier stevigheid.
  

Onderdelen spier 

• Spiervezel: Elke spiervezel is ontstaan door samensmelting van vele spiercellen. Als deze zich samentrekken, wordt de spier korter en dikker. Een spiervezel kan niet uit zichzelf weer langer worden.
• Spierbundel: Elke spierbundel is omgeven door bindweefsel en bestaat uit een aantal spiervezels.
• Bindweefsel:   geeft stevigheid aan spierbundel 

Dus... Spieren bestaan uit veel spierbundels. De spierbundels bestaan uit veel spiervezels.

Pees

De plaats waar een pees aan een bot vastzit, heet de aanhechtingsplaats.

 Een spier kan samentrekken, maar een pees niet.

Ontspannen 

Samengetrokken 

De kuitspier 

Werking van spieren 

Het samentrekken van een spier gaat als volgt:

• De spier krijgt een seintje van zenuwcellen.

• De spiervezels trekken hierdoor samen.

• De spier wordt korter en dikker.

• De spier trekt de botten waar hij aan vastzit, naar elkaar toe.

• Er ontstaat een beweging

Werking van spieren

Een spier kan zich samentrekken, een pees niet. 

Als een spier zich samentrekt, wordt hij korter.

De botten waar de pees aan vast zit, worden 

naar elkaar toe getrokken. 

Gebogen 

Gestrekt

Antagonisten

Antagonisten: Spieren waarvan het samentrekken een tegengesteld effect heeft.

Als de armbuigspier samentrekt, wordt de onderarm 

omhoog getrokken. De arm wordt dan gebogen.

Als de armstrekspier samentrekt, strekt de arm zich. 

De armbuigspier wordt weer uitgerekt.

De armbuigspier en armstrekspier zijn dus antagonisten.

Antagonistische paar

Aan de slag!

Lezen basisstof 6 

Maken basisstof 6 

Maken woordenlijst bs 6