Par. 2.3 botten bewegen (2 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

2.3 Deel 1

beenverbindingen, gewrichten en de bouw van een gewricht

Startopdracht:

Nakijken in stilte:

2.1 Maken opdr. 3 t/m 21 

2.2: Maken opdr. 1 t/m 4

Hoe heet de vorm van de rugwervel?

1. Dubbele z-vorm
2. s-vorm
3. slinger
4. Dubbele s-vorm

Waar of niet waar?
Oudere mensen hebben meer kalkstof in hun botten dan jonge mensen.

1. Waar
2. Niet waar

Leerdoelen 2.3 deel 1 

• Je kunt de beenverbindingen in het skelet benoemen en aangeven hoe beweeglijk ze zijn.
  
• Je kunt de onderdelen van een gewricht benoemen en hun functie geven.
• Je kunt drie soorten gewrichten in het skelet benoemen en omschrijven welke bewegingen ze kunnen maken.

Vier beenverbindingen

Vergroeiing: aan elkaar gegroeide botten, kun je niet bewegen

Naadverbinding: platte botten met een naad ertussen, kunnen niet bewegen

Kraakbeen: tussen de botten zit flexibel kraakbeen, kunnen beetje bewegen

Gewricht: zorgt voor de meeste beweging

 

Drie soorten gewrichten

1. Kogelgewricht: kan alle kanten op bewegen (bijv. schouder)
2. Scharniergewricht: kan maar in 1 richting heen en weer bewegen (zoals een deur; open en dicht) (bijv. elleboog of knie)
3. Rolgewricht: rond draaien (bijv. pols)

Bouw van een gewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Kraakbeenlaagje
3. Gewrichtskapsel
4. Gewrichtssmeer
5. Gewrichtsbanden

Functies van de delen van een gewricht

Kraakbeen: zorgt ervoor dat de botten soepel langs elkaar draaien

Gewrichtskapsel: taai vlies, houdt botten bij elkaar

Gewrichtssmeer: zorgt ervoor dat het gewricht soepel kan bewegen

Gewrichtsbanden: extra versteviging 

Maken

Eerste 6 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 7.3

Maken: 2.2: opdr. 5 t/m 14

                 2.3: opdr. 1 t/m 22 

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken testjezelf

vergroeiiing

naadverbinding

gewrichten

 kraakbeen

Hoe zitten de ribben vast aan het borstbeen?

1. kraakbeen
2. gewrichten
3. vergroeid
4. naden

Een gewricht bevat laagjes kraakbeen. Wat is een functie van deze laagjes kraakbeen?

1. Ze zorgen ervoor dat de botten niet slijten
2. Ze houden botten van een gewricht op hun plaats
3. Ze maken de botten van een gewricht buigzamer
4. Ze zorgen ervoor dat een gewricht kan bewegen

Je ziet hier een gewricht. Nummer 3 is..

1. bot
2. beenweefsel
3. kraakbeen
4. gewrichtssmeer

Kogel-

gewricht

scharnier-

gewricht

rol-

gewricht

Je armen en benen bewegen door...

1. Gewrichten
2. Kraakbeen
3. Naadverbinding
4. Vergroeiing

Bekijk de afbeelding. Hoe zitten de botten aan elkaar vast bij de pijl?

1. Door een naad
2. Door kraakbeen
3. Door een gewricht
4. Door een vergroeiing

Dit is een ..1.. gewricht.
Hierin is een .. 2 ..beweging mogelijk

1. 1. kogel 2. draaiende
2. 1. scharnier 2. heen en weer
3. 1. rol 2. draaiende
4. 1. draai-rol 2. heen en weer

2.3 Deel 2

Spieren

Startopdracht:

Nakijken par. 2.1 en 2.2 

Op welke plaatsen in je lichaam kun je de meeste verschillende bewegingen maken?

1. Schouder en heup
2. Elleboog en knie
3. Vingers en tenen

Welke beenverbindingen is 1

1. vergroeiing
2. naadverbinding
3. kraakbeenverbinding
4. gewricht

Op welke manier zit de schedel vast?

1. vergroeiing
2. lijmverbinding
3. naadverbinding
4. gewricht

Welk soort gewricht zie je in het fragment?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht
4. draaikogelgewricht

Kijk naar de afbeelding. hoe wordt nummer 4 genoemd?

1. gewrichtsknobbel
2. gewrichtssmeer
3. gewrichtskom
4. gewrichtsbanden

Leerdoelen 2.3 deel 2

• Je kunt uitleggen hoe spieren botten laten bewegen
• Je kunt de onderdelen van een spier benoemen en uitleggen hoe een spier samentrekt

Spierstelsel

Je hebt ongeveer 600 verschillende spieren

Je hebt skeletspieren (willekeurige spieren) en spieren in je organen (zoals bijvoorbeeld je hart, bloedvaten, huid en verteringsorganen)

Bouw van een spier

spier

spierbundel

spiervezel

pees: uiteinde van de spier waarmee de spier aan het bot vastzit 

Spieren in je arm

Armbuigspier (bicep): Zit vast aan schouderblad en spaakbeen.

Armstrekspier (tricep): Zit aan de achterkant van de bovenarm. Zit vast aan schouderblad en ellepijp

Biceps en triceps zijn antagonisten

Werking van een spier

Samentrekken spier

Maken

Eerste 6 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 2.3

Maken: opdracht 2.2: 5 t/m 14 en 2.3: 1 t/m 22

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf (2.1 t/m 2.3)

Extra uitleg filmpjes

0

0