Hoofdstuk 7 wondzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Helpende plus

Hoofdstuk 7 wondzorg

leerdoel: 

Je hebt na deze les basiskennis van wondzorg

Je kunt vertellen hoe je een rode wond verzorgt

Inhoud les

• wat is een wond
• indeling van wonden
• wondgenezing en de fasen
• invloed op de genezing van de wond
• wondbehandeling
• verzorging van een rode wond
• wondzorgprodukten

Waar denk je aan bij een wond?

Wat is een wond?

Een wond is een beschadiging van het lichamelijk weefsel

meestal aan de buitenkant van het lichaam

een blauwe plek is een wond aan de binnenkant van het lichaam

Indeling van wonden

Je kan een wond op verschillende manieren indelen.

namelijk op:

• kenmerken
• ontstaanswijze
• smetten
• duur
• kleur

Indeling van wonden: kenmerken

hoe ziet een wond eruit?

• oppervlakkig, diep, ondiep
•  inwendige of uitwendige
• droog of nat (exsudaat)
• genezingsstadium van de wond (vers of oud)
• reinheid (schoon, gecontamineerd, geïnfecteerd)

Beschrijf deze wond aan de hand van de kenmerken

Indeling van wonden: ontstaanswijze 

Hoe is de wond ontstaan:

• circulatiestoornissen (zoals decubitus, diabetische voet)
• oncologische wond
• infectiewond
• mechanische wond
• chemische wond
• thermische wond
• elektriciteitswond
  

wat is de ontstaanswijze? leg uit

wat is de ontstaanswijze? leg uit 

Indeling wonden: smetten

Smetten ontstaan vaak door een combinatie van warmte, vochtige omgeving en onvoldoende toevoer van lucht. 

Het gebeurt in een omgeving waar huid op huid is. 

De huid wordt rood en kan gaan schilferen. 

Smetten komen het meest voor in de huidplooien onder de borsten bij vrouwen, in de liezen, in de bilnaad en in de buikplooi.

Indeling van wonden: duur

duur van de wond: is het acuut of chronisch

acuut: ontstaan snel, oorzaak van buitenaf

chronisch: heelt langzaam, ontstaat gemakkelijk, komt door een onderliggende aandoening.

indeling wonden: kleur

WCS = woundcare consultant society deelt de wonden in naar kleur:

• rode wond
• gele wond 
• zwarte wond

je weet dan welke wondbehandeling je moet toepassen. 

WCS

kijk naar de wondbodem (=onderste of diepste laag van de wond)

rode wond: wondbodem is helderrood

gele wond: geel beslag (=debris)

zwarte wond: afgestorven weefsel (=necrose)

rode, gele en zwarte wonden

Opdracht

Maak opdracht 1 en 2 uit je boek (blz 144-146)

Bespreek en vergelijk je antwoorden met elkaar

Hoe noem je wondvocht bij een natte wond?

1. gecontamineerd
2. exsudaat
3. necrose
4. debris

Hoe worden wonden ingedeeld volgens WCS?

Wondgenezing primaire wond

een wond kan op verschillende manieren genezen:

primaire wondgenezing

de wondranden liggen tegen elkaar aan

schone wond

geneest snel

behandeling: zwaluwstaart

Wondgenezing secundaire wond

wondranden liggen niet tegen elkaar

de wond herstelt door groei van onder uit de wond

geneest traag

soms necrose en infectie

Fasen van wondgenezing

1. hemostase: stoppen van bloeden door samentrekken bloedvaten

2. ontstekingsfase: weefsel wordt opgeruimd, wondvocht in de wond

3. granulatiefase: beschadigde huid wordt vervangen voor nieuw weefsel (=granulatieweefsel). Wond is helderrood

4. maturatiefase: versterkt het weefsel in de wond, wondranden trekken samen. Nieuwe epitheelcellen

5. littekenvorming: na circa 4 weken roder, dikker, sterker., daarna wit, zacht en soepel (verdwijnt vaak na 6 maanden-2 jaar)

Leg aan elkaar uit wat er gebeurt

opdracht

maken opdracht 3 en 4

bespreek en vergelijk de antwoorden met elkaar.

wat weet je nu meer over wonden?

een secundaire wond

1. de wondranden liggen tegen elkaar
2. geneest snel
3. de wond is schoon
4. de groei gaat van onder uit de wond

Opdracht

deze opdracht doe je in tweetallen

je hebt een a4

1 van jullie schrijft op:

negatieve invloed op wondgenezing

de ander schrijft op:

positieve invloed op wondgenezing

presenteer aan elkaar

Wat heeft een positieve invloed op genezing van de wond?

Wondbehandeling

wie zijn er betrokken?

arts, wondverpleegkundige

wat zijn de taken van helpende?

Wondbehandelplan

= hierin staat hoe de wond behandeld moet worden

zit in het zorgdossier

Time-Plan

stap 1= Tissue (weefsel)

stap 2= Infection (ontsteking)

stap 3= Moisture (vocht)

stap 4= Edge (wondrand

TIME-plan

t=tissue (weefsel)

dood en ongezond weefsel is niet bevordelijk voor de genezing en moet verwijderd worden

i=infection (ontsteking)

reinig de wond en zorg voor infectiebestrijding (spoelen, antibacteriele wondbehandelingsproducten)

TIME-plan

m=moisture (vocht)

zorg voor een goede vochtbalans

te weinig vocht: verdiept de wond, teveel vocht: vergroot de wond

e=edge (wondrand)

niet te nat of te droog, genezing gebeurt vanuit de wondranden of midden

Rapportage

kleur, geur, exsudaat

grootte, diepte, wondrand

plek van de wond

pijnscore

Wat rapporteer je bij deze wond?

Verzorging rode wond

• je verwijdert verband
• je inspecteert de wond
• je verzorgt de wond
• je brengt nieuw verband aan

verzorging rode wond

Lees op blz 155 de tekst verzorging van de wond.

onderstreep de belangrijke zinnen/woorden.

maak opdracht 6 en 7

Wat heb je onderstreept in de tekst?
in steekwoorden

Wanneer doe je handschoenen aan?

1. meteen aan het begin
2. voordat je verbandmateriaal verwijdert
3. voordat je verbandmateriaal verwijdert en als je nieuw verband aanlegt
4. als je nieuw verband gaat aanleggen

aseptisch betekent

1. met handschoenen werken
2. zuurstof
3. infectie
4. zo schoon mogelijk

waar let je op als je de wond inspecteert?

Wondzorgprodukten

zie tabel blz 157 boek

absorberende verbanden:

nemen veel wondvocht (exsudaat)op

hydroactieve verbanden: reiniging van de wond

schuimverband: vochtig wondmilieu

alginaten: reinigt de wond (bij veel pus, vocht)

Wondzorgproducten

hydraterende producten 

zorgen voor een vochtig milieu (moet langere tijd blijven zitten)

basisproducten

droge gazen, zalven, vette gazen, jodiumgazen

wondranden: huidverzorgers en huidbeschermers

opdracht 

lees op Vilans het protocol wondverzorging

maak opdracht 9 en 12 

zie ook app: wondwijzer

volgende les: medicatie

De wond is best groot en stinkt,
deze rapportage is

1. objectief
2. subjectief

een voorbeeld van onbegrepen gedrag is

1. agressie
2. apathisch
3. niet mee willen werken
4. alle antwoorden zijn mogelijk

Het gebruik van voorgeschreven medicatie zoals het hoort de noem je

de hartslag van een volwassene per minuut is

Wet Big staat voor

1. beroepen in de gezondheidszorg
2. beroepen individuele gezondheidszorg
3. dit gaat over zorg en dwang
4. dit is een ander woord voor bevoegd en bekwaam

een hypo herken je door:

1. moe, vaak plassen
2. dorst en vaak plassen
3. moe, bleek, zweten, hoofdpijn, honger
4. droge tong, vaak plassen

urinewegstelsel bestaat uit de volgende 4 onderdelen: