H2.3 Handel met gebieden overzee les 1: VOC

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H2.3: Handel met gebieden overzee

Leerdoel

Na deze les kun je uitleggen hoe de wereldeconomie ontstond en waarom de VOC werd opgericht. 

Wat gaan we doen?

Intro: kort filmpje VOC

Huiswerk was 2.2: opdr. 3 t/m 7 - check

Par. 2.3: Lezen blz. 37-38

Uitleg en aantekeningen

Maken memo opdr. 1 t/m 3

Tijd over? Extra uitlegfilmpjes

Klaar? Extra uitlegfilmpjes of lezen blz. 39

filmpje VOC

Specerijen

• Erg interessant, meer smaak, langere houdbaarheid, medicijn.

• Groeit alleen in Zuidoost-Azië.

• Door lange route, met veel tussenhandel zijn specerijen peperduur.

Europese landen willen zelf winst maken

• De Portugezen ontdekken de route naar Azië
  

• Vasco da Gama maakt als eerste Europeaan de zeereis naar India (1498)

• Portugezen houden deze Carreira da India strikt geheim

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen: voorcompagniën.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.

• Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

• Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

Doel: monopolie op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

Hoe?

• Uitschakelen van concurrenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

Jan Pieterszoon Coen

• Berucht vanwege het gebruik van geweld

• Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden

• Hongitochten, speciale strafexpedities om smokkelen tegen te gaan

Aantekeningen par. 2.3: VOC

16e eeuw: wereldeconomie ontstaat: Via handel : economieën over de hele wereld met elkaar verbonden.

Vanaf 1595: Voorcompagnieën opgericht: bedrijven die samen werkten en schepen naar Indië stuurden.

1602: Oprichting VOC - iedereen kon aandelen kopen. - Bestuur: Heren 17

Voorrechten VOC

• Handelsmonopolie
• recht om forten te bouwen
• recht om verdragen te sluiten
• recht om oorlog te voeren

Lezen blz. 38

voor donderdag maken de opdrachten

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

Welke conclusie kun je trekken na het zien van dit plaatje?

1. VOC voerde niet alleen handel en maar ook oorlog!
2. VOC maakte kanonnen
3. VOC hield van mode
4. VOC had weinig wapens

Wat is juist?

1. oostzeehandel: graan en hout VOC: specerijen en luxeproducten
2. oostzeehandel: specerijen en graan VOC: specerijen en luxeproducten
3. oostzeehandel: graan en luxeproducten VOC: hout en luxeproducten
4. oostzeehandel: graan en hout VOC: hout en luxeproducten

Wie zijn: De heren zeventien

1. 17 regenten van de Republiek
2. 17 Kamers van de VOC
3. 17 bestuurders van de WIC
4. 17 bestuurders van de VOC

handelsmonopolie betekent:

1. privilege
2. alleenrecht om te handelen
3. vermeerderen van kapitaal
4. goederen verkopen.

Welk woord hoort niet in dit rijtje thuis?
Kruidnagel - VOC - Amerika - voorcompagnieën

1. Kruidnagel. alle andere woorden zijn geen specerijen
2. Amerika. Alle andere begrippen hebben te maken met de de VOC, Amerika niet.
3. VOC. Kruidnagel en voorcompagnieën hoeren bij de handel met Amerika

In welk jaar werd de VOC opgericht?

1. 1601
2. 1602
3. 1701
4. 1702

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

Geef een aantal voorbeelden
van 'specerijen'

Leg in je eigen woorden
uit wat de 'VOC' betekent

Klik op de hotspots en sleep de gebeurtenissen naar de juiste plek in de tijdlijn.

^1641-1650

^1661-1670

^1671-1680

^1681-1690

^1691-1700

^1701-1710

^15.000.000

^10.000.000

^5.000.000

¹

^-15.000.000

^-10.000.000

^-5.000.000

Winst en verlies van de VOC

^1651-1660

Oorlog in Azië, oorlog met Engeland.

Winst van de VOC zakt naar een dieptepunt.

1

Oorlog met Engeland en Frankrijk

Door de hoge specerijenprijs stijgt de winst een beetje.

2

De kosten van de VOC nemen enorm toe door het grote aantal soldaten en ambtenaren in Azië

3

De kosten blijven toenemen voor de VOC. De Gouden Eeuw is definitief voorbij.

4

Korte opbloei van de handel door vrede in Europa

5

In Engeland mag alleen handel worden gedreven door Engelsen. Oorlog met Engeland. Grote winstdaling voor de VOC.

6

Aan de slag!

Maak opdr. 1 t/m 3 van Memo par. 2.3

Klaar?

Lees alvast blz. 39

of

Bekijk de extra uitlegfilmpjes

Extra Uitleg filmpjes

Canonclip: De VOC

0

Video

De VOC: Reilen en zeilen 

van de Compagnie

0

0

Welkom bij de Gouden eeuw

afl. 1: de VOC

Begrippen uit deze les

• De Nederlandse Opstand
• Staten-Generaal
• stapelmarkt
• specerijen
• Itinerario
• VOC

Personen uit deze les

• Vasco da Gama
• Jan Pietersz Coen
• Cornelis de Houtman
• Jan Huygen van Linschoten

Jaartallen uit deze les

• 1596: Cornelis de Houtman komt als eerste Nederlander in Oost-Indië aan
• 1602: oprichting van de VOC