3.1 Amsterdam, de stapelmarkt van de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.1 Amsterdam stapelmarkt van de wereld

Aan het einde van de les...

Programma

• Afspraken leerplein & les
• Aantal huiswerkvragen bespreken
• Uitleg
• Huiswerk

Afspraken in de les

• Als je binnen komt doe je jouw telefoon in de telefoontas en pak je je spullen (schrift en laptop. Laptop houd je nog even dicht). 
• Je praat niet door mij heen en ook niet door elkaar. 
• Tijdens de les maak je aantekeningen in je schrift. Schrift niet bij = aantekening. 
• Als je een vraag hebt steek je je hand op en ga je niet roepen.
• Laptops blijven dicht tenzij ik aangeef dat je ze mag gebruiken. 

Afspraken leerplein

• Je komt binnen: leg je tas in de kast en pakt je spullen. Je houdt, net als in de les, je laptop nog even dicht. 
• Als ik vertel wat we gaan doen ben je stil. 
• Tijdens het zelfstandig werken mag je fluisterend samenwerken. Tijdens het samenwerken geldt de regel van 3. 
• Als ik wat klassikaals wil zeggen ben je stil.
• Ben je ergens anders mee bezig dan de opdracht? Uur nakomen en de opdracht dan maken.  

Moeilijke huiswerk vragen bespreken

1. Met welk probleem kreeg Amsterdam en andere steden in de Republiek te maken?

• Antwoord: De steden groeiden erg hard, waardoor Nederlandse boeren de steden niet altijd van voldoende voedsel konden voorzien.

2. Welke oplossing bedacht Amsterdam voor dit probleem?

• Antwoord: Amsterdam gaat graan importeren uit landen rond de oostzee. 

5. Op welke manier werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa?

Antwoord: Amsterdam importeerde en exporteerde goederen vanuit heel Europa (oostzeehandel). Spullen werden tijdelijk opgeslagen in pakhuizen en daarna doorvervoerd. 

10. Welke 4 oorzaken/gevolgen heb je?

• Antwoord: Oorzaken ==> politiek, economisch, godsdienstig Gevolgen==> korte en lange termijn + onbedoeld en bedoeld

Uitleg

Maak aantekeningen in je schrift!

Wat weet je van de Gouden

Eeuw?

Paleis op de Dam; zo heet het nu.

Vroeger was dit het stadhuis van de stad Amsterdam.

Mensen van over de héle wereld kwamen naar Amsterdam om te handelen.

Dit is de waag. Hier werden goederen gewogen. 

Dit zijn regenten. Het zijn bestuurders van de stad.

Dit is de Nieuwe Kerk. Deze kerk staat er nog steeds.

Hier vinden plechtige landelijke diensten plaats zoals koninklijke huwelijken, maar ook de dienst tijdens de dodenherdenking op 4 mei.

Wat zijn regenten?

1. Handelaren
2. Generaals
3. Bestuurders
4. Inwoners van de stad

Oostzeehandel

• Een groot deel van de bevolking tijdens de Gouden Eeuw woonde in de stad. De bevolking groeide snel in deze tijd.

• Boeren konden niet de hele bevolking voorzien van voedsel, waardoor Amsterdam begon met het importeren van graan uit de Oostzee.

Moedernegotie

• Schepen die naar het Oostzeegebied voeren, namen zelf ook producten mee om daar te verkopen. Vervolgens namen ze graan of andere producten zoals hout en ijzer mee terug naar de Republiek.

• De handel met de landen rond de Oostzee wordt als de meest belangrijke en winstgevende internationale handel gezien voor de Nederlanders en wordt ook wel de moedernegotie genoemd.

Handelsrepubliek

• Andere landen kregen door dat je in Amsterdam graan kon kopen, is er een tekort? Ga het halen in Amsterdam. Er ontstaat een levendige handel in allerlei soorten handelswaar die werd ingekocht en weer werd verkocht. Nederland werd de stapelmarkt van Europa.
• Nadat ook de Nederlanders om Afrika heen waren en naar Azië konden varen werden er ook specerijen en andere goederen geïmporteerd.

Achtergrond: een fluitschip, deze boten werden gebruikt in de Oostzeehandel (moedernegotie).

Meer informatie: https://historiek.net/fluitschip-hoorn-wat-is-dat-betekenis/126715/

https://historiek.net/oostzeehandel-moedernegotie-voc/76139/

Opdracht

Lees het stukje ''Amsterdam barst uit zijn voegen''.

Beantwoord in tweetallen de volgende vragen:

- Wat is handelskapitalisme?

- Waardoor kon Amsterdam de grootste handelsstad in Europa worden?

- Welke mensen kwamen naar Amsterdam en waarom?

Specialisatie en commerciële landbouw

• Nu er via Amsterdam genoeg graan voor brood en pap binnenkwam, loonde het voor de boeren niet meer om graan op hun akkers te verbouwen.

• Nederlandse boeren gaan voortaan specialiseren in de productie van melk, boter, kaas, vlees, vlas/hennep en turf.

Specialisatie en commerciële landbouw

• De boeren produceerden voortaan niet alleen voor het eigen dorp, maar voor de hele Republiek en ook het buitenland. 

• Die marktgerichte manier van boerenbedrijvigheid noemen we commerciële landbouw.